အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး
ပူးႏိုထန္ကပ္၊ ဥကၠ႒၊ ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းျခင္း
(ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးပူးေပါင္းေကာ္မတီ ဖြဲ႔စည္းၿပီး အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးလုပ္ငန္း မ်ားကိုစဆင္ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပ႒ာန္း အတည္ျပဳၿပီး စတင္အသက္ဝင္က်င့္သုံးသည့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွေရတြက္လ်င္(၉)ႏွစ္အၾကာတြင္ ျပင္ဆင္ေရးကိုျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္ရာ ျပင္ဆင္ေရးကိုေထာက္ခံသူမ်ား၊ ျပင္ေရးအတြက္ ေစာလြန္း ေနေသးၿပီး ျပ႒ာန္းခ်က္အသက္ဝင္ေအာင္ အရင္လုပ္သင့္သည္ဟု ယူဆသူမ်ားႏွင့္ ျပင္ဆင္ေရးထက္ လုံးဝ အသစ္ေရးဆြဲသင့္သည္ဟု ယူဆေနသူမ်ားလည္းရွိေနပါသည္။
ထိုၾကားတြင္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးမ်ား၊ ရပိုင္ခြင့္မ်ားအတြက္ မည္သည့္အခ်က္ကိုျပင္ဆင္ၿပီး ထည့္သြင္းရမည္ ဆိုသည့္အုပ္စုကလည္းရွိေနၿပီး အဆိုပါရႈေထာင့္မွ မည္သည့္အခ်က္ကို အေျခခံဥပ ေဒျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအခြင့္ အေရးမ်ားကိုသိရွိႏိုင္ေရးအတြက္ ပူးႏိုထန္ကပ္ ဥကၠ႒၊ ခ်င္းတိုိုးတက္ေရးပါတီႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းမႈကို ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။ပူးႏိုထန္ကပ္သည္ ၂၀၁၁-၁၅ အစိုးရသက္တမ္းတြင္ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႔၊ ခ်င္းတိုင္းရင္း သားေရးရာဝန္ႀကီး တာဝန္ကိုထမ္းေဆာင္ခဲ့သူတစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။)
ေမး။ ဆရာ အခု၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးလုပ္ေနၾကတယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တိုင္း ရင္းသား အခြင့္အေရးေတြ၊ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က လိုလားေနတဲ့ အခ်က္ေတြပါဝင္ ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ အခုလက္ရွိအေျခခံဥပေဒရဲ့ ဘယ္အစိတ္အပိုင္းေတြကို ျပဳျပင္ဖို႔လိုအပ္မလဲ၊ ဒါမွမ ဟုတ္ ပယ္ဖ်က္ဖို႔လိုအပ္မလဲ။
ေျဖ။ ဒါကိုေျပာမယ္ဆိုရင္ ကြက္ၿပီးသြားရမယ့္ သေဘာရွိတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ဆိုတာ အဓိကအက်ဆံုးက အေျခခံမူ Basic Principles ေလ။ အခန္း(၁)မွာျပဌါန္းထားတဲ့ အေျခ ခံမူေပါ့။ အခန္း(၁) ကေနကြက္ၿပီး ေျပာပါမည္။အခန္း(၁)၊ ပုဒ္မ (၁၀) မွာျပဌန္းထားတဲ့ နိုင္ငံေတာ္၏နယ္ေျမအပိုင္းအျခားဟူသမွ်သည္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ မည္သည့္အခါမွ် ခြဲမထြက္ရဆိုတာ ပယ္ဖ်က္သင့္တယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ အခန္း (၁) ပုဒ္မ (၆)မွာ ႏိုင္ငံေတာ္တည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးအတြက္ ဒို႔အေရးသံုးပါးဆိုတာပါၿပီးသားမို႔ ခြဲမထြက္ရ ဆိုတာမလိုအပ္ေတာ့ဘူး။ ေနာက္ၿပီး ခြဲထြက္ခြင့္ကို တားျမစ္ျခင္းသည္ ေပါင္းစည္း ျခင္းကို အေျခခံသည့္ ပင္လံုစိတ္ဓါတ္ကို ဆန္႔က်င္ေနတယ္။ လက္ရွိျပည္ေထာင္စုျမန္မာ ႏိုင္ငံေတာ္သည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာတယ္ဆိုတာ လက္ခံလွ်င္ ပင္လံုစိတ္ ဓါတ္ကိုဆန္႔က်င္တဲ့ အေျခခံမူ မျပ႒ာန္းသင့္ဘူးလို႔ ျမင္တယ္။ ျပ႒႒ာန္းလွ်င္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္နဲ႔ ပင္လံုစိတ္ဓါတ္ကို လက္မခံတဲ့သေဘာ သက္ေရာက္သြားတယ္။
ခြဲထြက္ခြင့္နဲ႔ပါတ္သက္ၿပီး ဆက္ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္၊
(၁) ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၁၇)ရက္ေန႔မွ (၂၈)ရက္ေန႔အထိ ေရႊတိဂံုေစတီအလယ္ ပစၥယံ၌က်င္းပသည့္ ပဌမအႀကိမ္ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ဖဆပလညီလာခံႀကီးတြင္ ဒီဒုတ္ဦးဘခ်ိဴက ”..မည္သည့္တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမဆို ကိုယ့္ၾကမၼာကို မိမိဖန္တီးခြင့္ေပးရမည္။ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ႏွင့္ ခြဲလိုတဲ့အခါမွာ ခြဲခြင့္ရွိေၾကာင္း ကတိျပဳထားပါတယ္..” ဟုလည္းေကာင္း၊
(၂) ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၀) ရက္ေန႔မွ (၂၈) ရက္ေန႔အထိ က်င္းပသည့္ ပထမအႀကိမ္ ပင္လံုညီလာခံတြင္ ဦးေစာက၊ “လြတ္လပ္ေရးရလွ်င္ ေတာင္တန္းနယ္မ်ား၏ ျပည္တြင္းေရးကို ဗမာမ်ားက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း…၊ ျပည္မနဲ႔တြဲလိုက တြဲႏိုင္ၿပီး ခြဲထြက္ လိုလွ်င္လည္း ခြဲထြက္မူရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း…” ဟုလည္းေကာင္း၊
(၃) ၁၉၄၆ခုႏွစ၊္ ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၇)ရက္ေန႔ ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္(၀န္ႀကီး)အဖြဲ႔၀င္မ်ား သို႔မဟုတ္ ၾကားျဖတ္ဗမာအစိုးရ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကလည္း “ျပည္မႏွင့္ ေပါင္းလွ်င္ ေတာင္တန္းနယ္မ်ား၏ ျပည္တြင္းေရးကို ေတာင္တန္းသားမ်ားကသာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ရမည္၊ ခြဲထြက္လိုက ခြဲထြက္ခြင့္လည္း ေပးမည္..” ဟုေျပာၾကား ခဲ့ၾကသည္။
(၄) လြတ္လပ္ေရးမရမီ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၂၃)ရက္ေန႔တြင္ ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္ပါ၀င္သည့္ ေတာင္တန္းသားမ်ား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးဦးစီးအဖြဲ႔ (Supreme Council of the United Hill Peoples, SCOUP) ကလည္း ေပၚေပါက္လာမည့္ ႏိုင္ငံသစ္ တည္ေထာင္ရာတြင္ “…လြတ္လပ္ေရးရရွိၿပီးေနာက္တြင္ အခ်ိန္မေရြး ခြဲထြက္ႏိုင္ခြင့္ ရွိရမည္” ဟု ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ခဲ့ၾကသည္။
အထက္ပါကတိစကားမ်ားနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကို တည္ ေထာင္ထားျခင္း ျဖစ္တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီျပည္ေထာင္စုႀကီး တည္ေထာင္သူ ဖခင္ႀကီးမ်ားရဲ႕ လိုအင္ဆႏၵနဲ႔ ကတိမ်ားကို ဆန္႔က်င္သည့္ ဥပေဒမ်ိဳး မျပဌန္းသင့္ဟု ျမင္ပါသည္။ ဘယ္ေတာ့မွခြဲမထြက္ရဟု ျပဌန္းျခင္း ထက္ ဘယ္လူမ်ိဳးမဆို ဘယ္ေတာ့မွခြဲမထြက္ခ်င္ေအာင္ ေပါင္းစည္းျခင္း၏တန္ဖိုးကို လက္ ေတြ႔ ျပသဖို႔ ပိုအေရးႀကီးတယ္္၊ လက္ေတြ႔ျပသျခင္းျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေအာင္ ပိုမိုတည္ တံ့ခိုင္ၿမဲေစလိမ့္မည္။
အခန္း (၂)၊ ပုဒ္မ (၄၉) ႏိုင္ငံေတာ္နယ္ေျမ ပိုင္းျခားသတ္မွတ္ပံုမွာ ျပည္နယ္(၇)ခု ကို လူမ်ိဳးအေျခခံဖြဲ႔စည္း ထားသည့္နည္းတူ တိုင္းေဒသႀကီး(၇)ခုကိုလည္း လူမ်ိဳးအေျခခံ စုစည္းဖြဲ႔ စည္းသင့္တယ္။ ဒါမွလည္း အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ လူမ်ိဳးႀကီး (၈)ခုအၾကား တန္းတူ ညီမွ်မႈရွိနိုင္ၿပီး ဥပေဒျပဳေရးမဏိုင္မွာ ဖယ္ဒရယ္ပံုစံ ေပၚလာမွာ ျဖစ္တယ္။
အခန္း (၂)၊ ပုဒ္မ (၅၃) ျပည္တြင္းတိုင္းေဒသႀကီး (သို႔) ျပည္နယ္အၾကား နယ္နမိတ္ သတ္မွတ္ျခင္းကို ျပင္သင့္တယ္။ ခုဟာက သက္ဆိုင္ရာၿမိဳ႕နယ္ျပည္သူလူထုူ၏ ဆႏၵအရ ျပင္ခ်င္တဲ့နယ္နမိတ္သည္ လႊတ္ေတာ္အဆင့္ဆင့္ လက္ထဲေရာက္ေတာ့ ပ်က္ပယ္သြားႏိုင္ သည့္သေဘာျဖစ္ေနတယ္။
အခန္း(၄)၊ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ေပါင္းၿပီးဖြဲ႔စည္းသည့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ သီးျခားထားရွိၿပီး အျမင့္ဆံုးဥပေဒျပဳခြင့္အာဏာ ေပးအပ္ျခင္းသည္ လူဦးေရပိုမ်ားသည့္လူမ်ိဳးကို ဥပေဒျပဳ အာဏာ ပိုေပးသလို ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ တန္းတူေရးနဲ႔ ဖယ္ဒရယ္မူနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနတယ္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ဆိုတာမထားသင့္ပါ။ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒမွာလည္း ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ သီးျခား မထားရွိဘဲ ျပည္သူ့႔လႊတ္ေတာ္နဲ႔ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ခုသာထားတယ္။
အခန္း(၄)၊ ပုဒ္မ(၉၈) ကိုျပင္သင့္တယ္။ ဒီမွာျပဌန္းထားတဲ့ ကၽြင္းက်န္အာဏာ (Residuary power)ကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ မအပ္ႏွင္းဘဲ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္တြင္ အပ္ႏွင္း သင့္တယ္။ ဒါမွလည္း ဗဟိုလုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ျပည္နယ္မွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ပိုရွိ လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခန္း (၄) ထဲမွ ဥပေဒၾကမ္းတင္သြင္းျခင္း ပုဒ္မ (၁၀၀)၊ (၁၀၁)ႏွင့္ ဘ႑ာေငြအရသံုး ဆိုင္ရာ ဥပေဒ ပုဒ္မ (၁၀၃) ကိုလည္း ျပင္သင့္တယ္္။ ဇယား (၁) (၂) (၅) ဒါေတြလည္းျပင္ ကိုျပင္ရမယ္။ ဥပေဒ အထူးသျဖင့္ဘ႑ာေငြဆိုင္ရာ ဥပေဒသည္ အလြန္အေရးႀကီးတယ္ေလ။ အခုျပ႒ာန္းလိုက္တဲ့ ဇယားေတြကိုၾကည့္လွ်င္ ျပည္နယ္မွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ (ဥပေဒျပဳပိုင္ခြင့္) ရယ္ လို႔ု မရွိသေလာက္ဘဲ။
ေမး။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပႆနာက အေျခခံဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ မမွ်တမႈေၾကာင့္ ေပၚ ေပါက္လာတဲ့ျပႆနာေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ပညာရွင္အခ်ိဳ႕သုံးသပ္ထားတာေတြေတြ႔ရတယ္၊ တိုင္းရင္းသားေတြဖက္ကလည္း ေခတ္အဆက္ဆက္ေတာင္းဆိုခဲ့တာေတြရွိခဲ့တယ္။
ဥပမာ- ေတာင္ႀကီးညီလာခံ၊ ၃၃ ဦးေကာ္မတီအႀကံေပးအဖြဲ႔ထံေပးပို႔တဲ့အႀကံျပဳစာေတြ၊ ၿပီး ေတာ့ေနာက္ဆုံး ဒီ၂၀၀၈ မျဖစ္ခင္ေလး အႀကံျပဳခ်က္ေတြ ရွိခဲ့တယ္။ အခုလႊတ္ေတာ္ တြင္းျပင္ဆင္ေရးလုပ္တဲ့အေပၚ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ လိုလားခ်က္ေတြကို ထင္ဟပ္ႏိုင္မလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ထင္ဟပ္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ ဘယ္လိုလုပ္သင့္သလဲဆိုတာ သုံးသပ္ေပးပါဦး။
ေျဖ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပႆနာက အေျခခံဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ မမွ်တမႈေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ျပႆ နာေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ ေမးရမွာက ဘာ့ေၾကာင့္အေျခခံဥပေဒကို မွ်တမႈမရွိဘဲ ေရးဆြဲရတာလဲ ဆိုတာပါဘဲ။ ဒီေမးခြန္း၏အေျဖေပၚမွာ မွ်တမႈမရွိျခင္း၏အေျဖ ျမင္ေတြ႕ရလိမ့္မည္္။ကၽြန္ေတာ့ အျမင္မွာ၊ မွ်တမႈမရွိျခင္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံစတင္ ေပၚေပါက္လာပံုအေပၚ အျမင္ခ်င္း မတူလို႔ဘဲ။ ေတာင္တန္းသား တိုင္းရင္းသားမ်ားက ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉၄၇ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာတယ္လို႔ ခံယူေနခ်ိန္မွာ ေျမျပန္႔ဗမာမ်ားကေတာ့ လက္ရွိ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ အေနာ္ရထာမင္းက စတင္တည္ေထာင္သည့္ စတုတၴေျမာက္ ဗမာအင္ပါယာ (၀ါ) ဗမာႏုိင္ငံေတာ္လို႔ျမင္တယ္။ ဤအျမင္နဲ႔ၾကည့္မည္ဆိုရင္ ေတာင္တန္းသားလူနည္းစုမ်ား သည္ ေရွးအေနာ္ရထာမင္းေခာတ္ ကတည္းက ဗမာမင္းမ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္ခံေတြေပါ့။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔က ဒီခံယူခ်က္ႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေရးတဲ့အခါ အုပ္ခ်ဳပ္ခံတိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူူမ်ားစုဗမာၾကား ခြဲျခားၿပီး ေျမျပန္႔ဗဟိုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ (၀ါ) တစ္ျပည္ေထာင္စနစ္ (၀ါ) လူမ်ားစုဗမာအုပ္ခ်ဳပ္သည့္စနစ္နဲ႔ အေျခခံဥပေဒ ျပဌန္းေတာ့ တာေပါ့။ ဒါကျပသနာအားလံုးရဲ႕ အရင္းအျမစ္ပါဘဲ။ အေျခခံဥပေဒမွအစ က်န္ျပသနာေတြက ဒီအခ်က္ေၾကာင့္ ေပါက္ဖြါးလာတဲ့ အေပၚယံအနာစိမ္းေတြပါ။တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ လိုလားခ်က္ေတြကို ထင္ဟပ္ႏိုင္ဖို႔ ဘယ္လိုလုပ္သင့္သလဲ ဆိုတာနဲ႔ပါတ္ သက္လို႕ကေတာ့ ဥပမာ- (၄၅) ဦးအေျခခံဥပေဒျပင္္ေရး ပူးေပါင္း ေကာ္မတီ မွာျဖစ္ျဖစ္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာျဖစ္ျဖစ္ လူဦးေရပိုမ်ားတဲ့လူမ်ိဳးစုက လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ လိုလား ခ်က္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔လို သိရွိလိုက္ေလွ်ာသင့္တာေပါ့။ ဒိလိုမဟုတ္ဘဲ ဒီမိုကေရ စီဘဲေဟ့..အမ်ားစုဆႏၵအတိုင္း ဆံုးျဖတ္မည္ဆိုၿပီး လူဦးေရပိုမ်ားတဲ့ လူမ်ိဳး၏လိုလားခ်က္ကို သာ တကဲကဲလုပ္လို႔ကေတာ့ တစ္ျပည္ေထာင္စနစ္ (သို႔) ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္သည့္စနစ္ (သို႔) လူနည္းစုအတြက္ အက်ိဳးမေပးတဲ့စနစ္ထဲမွာ ဆက္ၿပီးတ၀ဲလည္လည္ နစ္ေမ်ာရံုဘဲေပါ့..
ေမး။ ဆရာက ခ်င္းတိုင္းရင္းသားေရးရာကိုယ္္စားလွယ္ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ေရာ ခ်င္းတိုင္းရင္းသား ေရးရာဝန္ႀကီး တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ပါ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူဆိုေတာ့ လက္ရွိ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒမွာေရာ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တိုင္းရင္းသားလူနည္းစု အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေပးတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြပါဝင္တာရွိပါသလား၊ ဘယ္အခ်က္ေတြလဲ။
ေျဖ။ တိုင္းရင္းသားမ်ား အခြင့္အေရးနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီးမ်ား ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္ကိုသာ ေျပာပါရေစ။ ျမန္မာျပည္မွာ တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီး အားလံုးေပါင္း (၂၉) ဦးဘဲရွိတယ္။ သူတို႔သည္ တျခား၀န္ႀကီးမ်ားလို ႏိုင္ငံေတာ္သမတ သို႔မဟုတ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ဆြဲခန္႔တဲ့ ၀န္ႀကီးမဟုတ္ဘူး၊ သက္ဆိုင္ရာတိုင္းရင္းသားမ်ားက တိုက္ရိုက္ေရြးေကာက္ တင္ ေျမွာက္တဲ့၀န္ႀကီးပါ။ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ(၂၄၇၊ ၂၄၈၊ ၂၆၂) အရ သူတို႔သည္ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္/တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ႀကီးမ်ားလည္း ျဖစ္တယ္။သို႕ေသာ္၊ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ (၁) ရက္ေန႔တြင္ တိုင္းရင္းသားေရး ရာ၀န္ႀကီးအျဖစ္ လႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေမွာက္တြင္ သစၥာဆိုၾကေသာ္လည္း၊ အျခား ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔၀င္၀န္ႀကီးမ်ားနည္းတူ လႊတ္ေတာ္တက္ခ်ိန္တြင္ ေရွ႕ တန္း၌ထိုင္ ခြင့္မရ၊ လစာတစ္သိန္းပိုနည္းၿပီးခံစား၊ အေဆာင္အေယာင္အျဖစ္ ကားႏွစ္စီးရမည့္အစား တစ္စီးသာရ၊ ၀န္ႀကီးအိမ္ယာလည္းမရ၊ အစိုးရအဖြဲ႔ကက္ဘိနက္ အစည္းအေ၀းတြင္ ပံုမွန္ ထိုင္ခြင့္မရ ျဖစ္ေရာ။ဒါနဲ႔ စစ္ကိုင္းတိုင္း ရွမ္းေရးရာ၀န္ႀကီးနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၁၂) ရက္စြဲျဖင့္ကၽြန္ေတာ္က ခ်င္းတိုးတက္ေရး ပါတီဥကထ(Chairman) နာမည္နဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္သမတႀကီးထံသို႔ တိုင္းေဒသႀကီး/ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႔ဆိုင္ရာ နည္းဥပေဒသည္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္ ဆန္႔က်င္ ေၾကာင္း၊ ျပင္ဆင္သင့္ေၾကာင္း စာေရးပါတယ္။ ထူးျခားမႈမရွိေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ခံုရံုးသို႔ တင္ျပရန္ ရန္ကုန္ဆင္းၿပီးမွ အျခားတိုင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္၊ ေငြစုၿပီး တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးေက်ာ္စိန္ကိုငွားတယ္။
တိုင္းေဒသႀကီး/ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႔ နည္းဥပေဒအရ ေရးရာ၀န္ႀကီးမ်ား၏အမႈကို ျပည္သူ႔ (၀ါ) အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ၂၀% ေထာက္ခံမႈရမွ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒခံုရံုးသို႔ အမႈဖြင့္လို႔ရ သည့္အတြက္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ေဒါက္တာေအးေမာင္ပါ (၂၃) ဦး၏ေထာက္ ခံမႈရယူၿပီး၊ တိုင္းေဒသႀကီး/ျပည္နယ္ နည္းဥပေဒ ပုဒ္မ (၄) ပုဒ္မငယ္ (ဂ) ႏွင့္ ပုဒ္မ (၅) သည္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ (၂၄၇၊၂၄၈၊၂၆၂)ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း၊ အျမန္ဆံုးျပင္သင့္ပါေၾကာင္း အမႈဖြင့္တရားဆြဲတယ္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလလ(၁၄)ရက္မွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာခံုရံုးတရားသူႀကီး (၉) ဦး ေရွ႕ တြင္ တရာခံအျဖစ္ ျပည္ေထာင္စုသမတႀကီး ကိုယ္စား ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနခ်ဳပ္၊ တရားလို အျဖစ္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ (၂၃) ဦး ကိုယ္စား ေဒါက္တာေအးေမာင္၊ ေရွွ႕ေနဦးေက်ာ္စိန္၊ ရန္ကုန္တိုင္း ရခိုင္ေရးရာ၀န္ႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ႏွင့္ စစ္ကိုင္းတိုင္း ခ်င္းေရးရာ၀န္ႀကီး ကၽြန္ေတာ္ ထိုင္ၿပီး စီရင္ခ်က္ကိုနားေထာင္ရပါတယ္။ ခံုရံုးက ကၽြန္ေတာ္တို႔တိုင္းရင္းသားေရး ရာ၀န္ႀကီးမ်ားကို အႏိုင္ေပးပါတယ္။ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ေနာက္ (၃) ႏွစ္ၾကာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၂၅)) ရက္မွာသာ တိုင္းရင္းသား ေရးရာ၀န္ႀကီးမ်ားသည္ ျပည္နယ္/တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ဝန္ႀကီးမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္္ ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္သမတရံုးက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ (၂၄၇၊ ၂၄၈၊ ၂၆၂) အရ တိုင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ႀကီးမ်ားသည္ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ႀကီးမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း အတိအလင္း ေဖၚျပပါလွ်က္နဲ႔ ဘာေၾကာင့္မ်ား ဒိလိုမ်ိဳးျဖစ္ေနရတာလည္းဆိုတာ နားမလည္ ႏိုင္ ျဖစ္မိပါတယ္။အဲဒီေတာ့ လက္ရွိ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒမွာ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တိုင္းရင္းသားလူနည္းစု အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေပးတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္က ပုဒ္မ (၂၄၇၊၂၄၈၊၂၆၂) လို႔ေခၚရမွာလားဆိုတာ ဗမာေရးရာ၀န္ႀကီး (၅) ဦးလည္း တိုင္းရင္းသား ေရးရာ၀န္ႀကီး (၂၉) ဦးထဲမွာ ပါေနျပန္ေတာ့ ေျပာရခက္တယ္။
ေမး ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒျပင္ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးအျဖစ္ မျဖစ္မေန ထည့္ သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြအျဖစ္ ဘယ္က႑ေတြကိုထည့္သြင္းဖို႔ လိုအပ္ပါသလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ အတိုခ်ဳပ္ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားေရး ဆိုတဲ့ မဏိုင္ႀကီး (၃) ခုမွာ တိုင္းရင္းလူမ်ိဳးအလိုက္ အခ်ိဳးက်ပါ၀င္ဖို႔လိုအပ္တယ္။
ေမး။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးမွာ တိုင္းရင္းသားေတြလိုလားတဲ့ အခ်က္ေတြ ပါဝင္ဖို႔ ဘာလိုအပ္သလဲ ဆရာ။
ေျဖ။ ျပည္နယ္မွာ ျပည္သူေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကသာ အစိုးရဖြဲ႔နိုင္ ေအာင္ ပုဒ္္မ (၂၆၁) ကို ၂၀၂၀ မတိုင္မွီျပင္ႏုိင္ေရးက ေလာေလာဆယ္ အဓိကစိန္ေခၚမႈေပါ့။ ဒါက ျပည္ေထာင္စုစနစ္ (ဖက္ဒရယ္) ၏အစ (၀ါ) ေရွ႕ေျပးပုဒ္မ လို႔လည္း ေခၚခ်င္ေခၚလို႔ ရ တာေပါ့။
ေမး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပ ေဒ ျပ႒ာန္းခ်က္အခ်ိဳ႕က အေရးပါတဲ့ အဟန္႔အတားတစ္ခုျဖစ္ေနတယ္လို႔ ထင္ပါသလား၊ ဘာျပ႒ာန္းခ်က္ေတြလဲ။
ေျဖ။ အဲဒါက လူတိုင္းသိၿပီးသားေလ။ ေမးခြန္း နံပါတ္ (၁) အေျဖမွာပါၿပီးသားပါ။
ေမး။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး၊အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ပတ္ သက္ၿပီး တာဝန္ရွိတဲ႔သူေတြကို အႀကံျပဳခ်င္တာရွိရင္ ေျပာၾကားေပးပါ။
ေျဖ။ အခု ၂၀၂၀၊ ဇူလိုင္လမွာ ဘယ္အဆင့္ထိေရာက္မလဲ ဆိုတာကၽြန္ေတာ္လည္း မသိေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ ျပည္နယ္ေတြ လိုလားေနတဲ့ ပုဒ္မ (၂၆၁) ျပင္ေရးကို ၾကန္႔ၾကာေစမည့္ အျဖစ္မ်ိဳး မေရာက္ေအာင္ေတာ့ လိုရင္လိုအပ္သလို အေပးအယူလုပ္ၾကပါ အေလွ်ာ႔ေပးစရာ ရွိရင္ ေလွ်ာ့ၾကပါလို႔ဘဲ ေမတၲာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။
*******
