တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကုိ လ်စ္လ်ဴမရႈပါနဲ႔

ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဆီ အမွန္တကယ္ဦးတည္မယ္ ဆုိရင္ တုိင္းရင္းသားေတြ ရသင့္ရထုိက္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြကုိ ေဖာ္ေဆာင္ေပးရပါလိမ့္မယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ က်င္းပေနတာရွိေပမဲ့ တစ္ဖက္ကလည္း ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္တုိ႔မွာ တုိက္ပြဲ ေတြျဖစ္ပြားေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားေတြ ေတာင္းဆုိေနတဲ့ အခြင့္အေရးေတြ(ဥပမာ – သယံဇာတခြဲေဝမႈ၊ ေျမယာ ပုိင္ဆုိင္မႈ) မွာလည္း လ်စ္လ်ဴရႈခံေနရဆဲပါ။
ထိလြယ္ရွလြယ္ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ စီမ့ကိန္းေတြဟာ တုိင္းရင္းသားေတြ ေနထုိင္တဲ့ ေဒသေတြမွာ ရွိေနသလုိ ခုထက္ထိ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ျဖစ္ေနဆဲ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ျမစ္ဆုံေဒသက “ျမစ္ဆုံေရအား လွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း” ကုိဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ျခင္း ရွိ/မရွိ ဘာမွ မသိရွိရေသးပါဘူး။ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းေၾကာင့္ ဆေနရပ္ရင္းရြာေတြ ကေနေျပာင္းေရႊ႕ခံခဲ့ရတဲ့ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြဟာလည္း ေနရပ္မွာ ျပန္လည္ေနထုိင္ႏုိင္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။ သယံဇာတစီမံခန္႔ခြဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္လည္း ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ဖားကန္႔ေဒသထြက္ရွိ တဲ့ေက်ာက္စိမ္း ကရလာတဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ကုိ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားေတြ ခံစားခြင့္မရေသးဘဲ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိခုိက္ မႈ ေတြနဲ႔ပဲ ေတြ႔ႀကဳံေနရပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ကခ်င္ျပည္နယ္ကုိ ၿခိမ္းေျခာက္လာေနတဲ့ ျပႆနာ တစ္ခုကေတာ့ တစ္သွ်ဴး ငွက္ေပ်ာ္စုိက္ပ်ဳိးမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္သွ်ဴး ငွက္ေပ်ာ္စုိက္ပ်ဳိးမႈမွာ ပုိးသက္ေဆးေတြ သုံးစြဲတဲ့အတြက္ ေရအရင္ျမစ္ထိခုိက္မႈေတြ ရွိလာေနသလုိ တရုတ္ကုမၸဏီေတြက အဓိကလုပ္ကုိင္ေနၾကတာပါ။
ကယားျပည္နယ္၊ လိြဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕နယ္က ေလာပိတေရအား လွ်ပ္စစ္စက္ရုံကေန ျမန္မာတစ္ႏုိင္ငံလုံးကုိ မဟာဓာတ္အားလုိင္းကေနတစ္ဆင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ျဖန္႔ျဖဴးေနေပမယ့္ လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ လွ်ပ္စစ္မီး မရေသးတဲ့ရြာေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။ သယံဇာတအရင္းျမစ္ေတြၾကြယ္ဝတဲ့ ကယားျပည္နယ္မွာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ထိခုိက္ေစမယ့္ စီမံကိန္းေတြ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ ကရင္နီ တုိင္းရင္းသားေတြက သေဘာမတူ ၾကပါ။ သစ္ေတာေတြအမ်ားႀကီး ရွိေနေပမဲ့ သစ္ခုတ္လွဲထုတ္လုပ္မႈေတြေၾကာင့္ သစ္ေတာဧရိယာေတြလည္း နည္းပါးသြားခဲ့ပါၿပီး။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ႒ာနတုိင္းရင္းသားေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ကရင္နီတုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ေျမယာပုိင္ဆုိင္မႈကိစၥေတြမွာ အခြင္အေရးအမ်ားႀကီး ဆုံးရႈံးေနရတဲ့ ကိစၥပါ။ ဒီးေမာ့ဆုိၿမိဳ႕နယ္ ေဒါဆုိ ေရွးေက်းရြာက ေတာင္သူေတြဟာ က်ဴးေက်ာ္တယ္လုိ႔စြပ္စြဲခံရၿပီး တရားစြဲဆုိခံေနရ တာဟာ စိတ္မေကာင္း စရာပါ။ ဒီရြာမွာ စုစုေပါင္းအိမ္ေထာင္(၂၇)စုပဲရွိၿပီး အိမ္ေထာင္စု (၁၅)စုထဲက အိမ္ေထာင္ဦးစီး ေတြ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြကုိ တပ္မေတာ္ကေန ပုိင္းနက္က်ဴးေက်ာ္မႈနဲ႔ ပုဒ္မ(၄၄၇)နဲ႔ ျပည္သူပုိင္ပစၥည္း ကာကြယ္ေရးဥပေဒပုဒ္မ (၆/၁)နဲ႔ တရားစြဲဆုိထားတာမုိ႔ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ေတြ႔ႀကံဳေန ရပါတယ္။
၂၀၁၈ မွာ အသစ္ျပန္လည္ ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ေျမလြတ္ေျမရုိင္း ဥပေဒေၾကာင့္ မူလ လက္ငွတ္လုပ္ကုိင္ခဲ့တဲ့ ေတာင္သူေတြရဲ႕ ေျမယာပုိင္ဆုိင္မႈဆုံးရႈံးေနရေၾကာင္း အရပ္ဘက္က ေထာက္ျပေနေပမယ့္ အစုိးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဘက္က တုံ႔ျပန္မႈမရွိေသးပါဘူး။
ဥပေဒရဲ႕ ပုဒ္မ(၂၂)၊ ပုဒ္မခြဲ(ခ)အရ ဥပေဒအတည္ျပဳျပ႒ာန္းၿပီး ေျခာက္လအတြင္း ေျမယာမွတ္ပုံတင္ရမယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဥပေဒပုဒ္မ(၂၇၊ ပုဒ္မခြဲ(က)မွာ ဗဟုိေကာ္မတီရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမရုိင္းမ်ားကုိ အသုံးျပဳသူမည္သူမဆုိ ပုဒ္မ(၂၂)၊ ပုဒ္မခြဲ(ခ)၊ ပုဒ္မခြဲငယ္(၃) ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ကုိ ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ေၾကာင္း ျပစ္မႈ ထင္ရွားစီရင္ခံရရင္ ေထာင္ဒဏ္(၂)ႏွစ္၊ ေငြဒဏ္(၅)သိန္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ဒဏ္ႏွစ္ရပ္လုံးခ်မွတ္ရႏုိင္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ကုိအေျခခံတဲ့ ဖက္ဒရယ္ေျမယာဥပေဒေရးဆြဲမယ္ဆုိရင္ မတူကြဲဲျပားတဲ့ေဒသအသီးသီးက တုိင္းရင္းသားျပည္သူေတြပါဝင္ ေရးဆြဲႏုိင္မႈျဖစ္သင့္တယ္လုိ႔ ေထာက္ျပသူေတြလည္း ရွိပါတယ္။
တုိင္းရင္းသားေဒသေတြက ေျမယာပုိင္ဆုိင္ခြင့္ဟာ မေရမရာျဖစ္ေနေသးသလုိ စီမံကိန္းတစ္ခုခုကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ္ဆုိရင္လည္း တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕သေဘာဆႏၵကုိ ထည့္တြက္မစဥ္းစားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေနထုိင္ရေဒသေတြမွာ ပညာသင္ယူခြင့္၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ခြင့္၊ ေျမယာပုိင္ဆုိင္ခြင့္၊ စုိက္ပ်ဳိးထြန္ယက္ခြင့္၊ တုိင္းရင္းသားဘာသာစကား သင္ယူခြင့္ေတြဟာ ရကုိရသင့္တဲ့အခြင့္အေရးေတြျဖစ္ေပ မယ့္ အခုထက္ထိ အျပည့္အဝမရေသးသလုိ လ်စ္လ်ဴရႈခံေနရဆဲပါ။ တုိင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီး႒ာနေတြ ထားရွိေပမယ့္ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကုိ ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။
ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဟာ သူတို႔ရဲ႕ရပုိင္ခြင့္ကုိ အာမခံႏုိင္တဲ့ အေျခခံဥပေဒ ျဖစ္ရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ ကုိမျပင္ဆင္ေသးတာက အဟန္႔အတားတစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ သယံဇာတစီမံခန္႔ခြဲမႈကုိ ျပည္ေထာင္စုအစုိးရက ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာေၾကာင့္ သယံဇာတကရရွိတဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ဟာ တုိင္းရင္းသားေတြအတြက္ ခံစားပုိင္ခြင့္နည္းသြားတဲ့သေဘာပါ။ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ပင္ေလာင္းၿမိဳ႕နယ္က တီက်စ္ ေက်ာက္မီးေသြးသုံးဓာတ္အားေပးစက္ရုံ စမ္းသပ္လည္းပတ္မႈကုိ ေဒသခံေတြက အႀကိမ္ႀကိမ္ ကန္႔ကြက္ ေနေပမယ့္ ျပည္ေထာင္စုအစုိးရက ခြင့္ျပဳထားတာေတြက ဥပမာပါ။ ေဒသခံ ပအုိင့္၊ ေတာင္ရုိးတုိင္းရင္းသား ေတြရဲ႕ ေရအရင္းအျမစ္ေတြ ဆုံးရႈံးရသလုိ စုိက္ခင္းေတြပ်က္စီးရတာေတြရွိေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ရွမ္းျပည္နယ္ က အင္ေလးကန္ေဒသမွာ ဟုိတယ္ေတြ တုိးခ်ဲ႕ တည္ေဆာက္လာရင္ အင္းတုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ စုိက္ပ်ဳိးအသက္ေမြးမႈအခြင့္အေရးေတြ နစ္နာႏုိင္ပါတယ္။
“သံလြင္ေရကာတာစီမံကိန္း” ဟာလည္း တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းမႈ ကုိထိခုိက္ ႏုိင္ေျခမ်ားၿပီး ေက်းရြာေတြေရျမဳပ္ႏုိင္မယ့္ အႏၱရာယ္ရွိေနပါတယ္။ သံလြင္ျမစ္ဟာ ႒ာေနတုိင္းရင္းသားေတြ တန္ဖုိးထားရတဲ့ ျမစ္တစ္စင္း ျဖစ္ေနတာ ေၾကာင့္သံလြင္ျမစ္စီးဆင္းရာ တစ္ေလွ်ာက္ဟတ္ႀကီး၊ ရြာသစ္၊ ေနာင္ဖား၊ တာဆန္း၊ ကြမ္းလုံေဒသေတြမွာ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း(၅၀)ခု အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ အစုိးရ ဘက္က စီစဥ္ထားတာပါ။ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္က လူသားအားလုံးရဲ႕ အသက္ရွင္သန္ခြင့္ (The Right to Life) ျဖစ္ပါတယ္။ စီမံကိန္းေတြေၾကာင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိခုိက္ေစတာ အသက္ေမြးဝမ္းဝမ္းေက်ာင္း လုပ္ငန္းေတြ ထိခုိက္ေစတာဟာ တုိင္းရင္းသားေတြအသက္ရွင္ေနထုိင္ခြင့္ကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းလုိ႔ ေျပာရင္ မမွားပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ တုိင္းရင္းသားေတြဆီကုိ ႀကိဳတင္အေၾကာင္းၾကားၿပီး၊ သတင္းအခ်က္အလက္ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေပးၿပီး ဆႏၵရယူတာမ်ဳိးလည္း မရွိပါဘူး။
ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ဟာ ႏုိင္ငံမွာ အဆင္းရဲဆုံးျပည္နယ္ေတြ ျဖစ္သလုိ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ လမး္ပန္းဆက္သြယ္ေရး ပုိမုိေကာင္းမြန္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရမွာပါ။ အဲဒီျပည္နယ္ႏွစ္ခုမွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့ ခ်င္းနဲ႔ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားေတြ အလုပ္အကုိင္အခြင့္လမ္းေတြ ပုိမုိမ်ားျပားလာဖုိ႔လည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားရမွာပါ။ အခုဆုိရင္ ခ်င္းျပည္နယ္ထဲမွာ ပလက္ဝၿမိဳ႕ဟာ တုိ္က္ပြဲေတြ ဒဏ္ကုိခံစားရတဲ့ ၿမိဳ႕တစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္လာေနပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ကထြက္ရွိတဲ့ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ကရရွိတဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ကုိခံစားေနေပမယ့္ ရခုိင္တုိင္းရင္း သား ေတြဟာ စစ္ရဲ႕ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြနဲ႔အတူ ေနရပ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးရသူ တစ္သိန္းနီးပါးရွိေနပါၿပီ။ သူတို႔ေတြရဲ႕ဘဝေတြ ျပန္လည္ထူေထာင္ဖုိ႔၊ လုံေလာက္တဲ့က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈရဖုိ႔ အခြင့္အေရးေတြကုိ ဖန္တီးေပးဖုိ႔အစုိးရမွာ တာဝန္ရွိပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း မွီတင္းေနထုိင္ၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသားအားလုံးအေပၚ ခြဲျခားမႈမရွိဘဲ ရသင့္ရထုိက္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြကုိ တန္းတူညီမွ်မႈကုိအေျခခံၿပိး ဖန္တီးေပးႏုိင္မွသာ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ယုံၾကည္မႈ ရရွိမွာပါ။ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ယုံၾကည္မႈ ရရွိမွသာ ဒီမုိကေရစီျပည္ေထာင္စုဆီအမွန္တကယ္ ဦးတည္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း သုံးသပ္ေရးသားလုိက္ရပါတယ္။
ေသြး(စစ္ကိုင္း)