“ရခိုင်ဘာသာစကားကို ရုံးသုံးဘာသာစကား ပြောင်းလဲအသုံးပြုခြင်းအပေါ် ကြိုဆိုမှုများရှိသလို စိုးရိမ်မှုများလည်းရှိ”

ဖက်ဒရယ်ဂျာနယ်
မတ် ၂၀၊ ၂၀၂၂

စစ်တွေနည်းပညာတက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများသမဂ္ဂက ရခိုင်ဘာသာစကားအား ရုံးသုံးဘာသာ စကား အဖြစ် သတ်မှတ်ကြောင်း မတ်လ ၁၇ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ရခိုင်လူထုကြား ထောက်ခံမှုများရှိကြကြောင်း ဒေသ သတင်းများ ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။

ရခိုင်ဘာသာစကားကို ရုံးသုံးဘာသာစကားအဖြစ် ပြောင်းလဲသတ်မှတ် အသုံးပြုခြင်းအပေါ် ရခိုင်လူထု တချို့၏ သဘောထားများကို ဖက်ဒရယ်ဂျာနယ်က မေးမြန်းရာတွင် ယခုလို မှတ်ချက်ပြု ပြောဆိုသည်။

ရခိုင်မှာ စံဘာသာစကားတစ်ခုဖြစ်လာဖို့ ကြိုးပမ်းနေတာ တွေလည်းရှိပါတယ်။ အဲ့လိုကြိုးပမ်းနေတဲ့ ပညာရှင် တွေဆီနဲ့ ကျောင်းသားတွေနဲ့ ဆွေးနွေးပြီး အကြံညာဏ်တွေ ရယူဖို့လိုပါတယ်။ အခုလိုသတ်မှတ် လိုက်တာ ကတော့ ရခိုင်လူထုအတွက် ပိုပြီးကောင်းတဲ့ လက္ခဏာလို့ ကျွန်တော်သုံးသပ်ပါတယ်ဟု  နိရဥ္စရာသတင်းဌာန လက်ထောက် အယ်ဒီတာ မာန်ယုကျော် (ရွှေဝမြေ)က ဖက်ဒရယ်ဂျာနယ်သို့ ပြောသည်။

မာန်ယုကျော်(ရွှေဝမြေ) က “ကိုယ့်ရခိုင်ဘာသာစကားကို ကျွန်တော်တို့ကတန်ဖိုးထားရမှာပေါ့၊ တန်ဖိုးထားမှ ကိုယ့်ရခိုင်ဘာသာစကားက မပျောက်ကွယ်မှာပေါ့။ ကျွန်တော်တို့ရခိုင်ဘာသာစကားက အမျိုးမျိုး ကွဲပြားနေသေး တယ်လေ။ သေချာ သတ်မှတ်ထား တာမရှိသေးတော့ လက်ရှိထုတ်ပြန် ထားတဲ့ရုံးသုံးဘာသာစကားက ဘယ်လောက်ထိ ရခိုင်ပြည်သူများက လက်ခံနိုင်မလဲဆိုတာကိုလည်း သိထားဖို့လိုပါတယ်။ အများ လက်ခံနိုင်တဲ့ ဘာသာ စကားဖြစ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဒါတွေကိုထုတ်ပြန်တဲ့စစ်တွေကျောင်းသားသမဂ္ဂကကျောင်းသားတွေက သတိ ထားပြီး သုံးစွဲဖို့လိုပါတယ်။ လက်ရှိမှာလည်း ရခိုင်မှာ စံဘာသာစကားတစ်ခုဖြစ်လာဖို့ ကြိုးပမ်းနေတာ တွေလည်းရှိပါတယ်။ အဲ့လိုကြိုးပမ်းနေတဲ့ပညာရှင်တွေဆီနဲ့ ကျောင်းသားတွေနဲ့ဆွေးနွေးပြီးအကြံညာဏ်တွေ ရယူဖို့လိုပါတယ်။ အခုလိုသတ်မှတ် လိုက်တာကတော့ ရခိုင်လူထုအတွက် ပိုပြီးကောင်းတဲ့ လက္ခဏာလို့ ကျွန်တော်သုံးသပ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ကိုယ့်လူမျိုးအတွက်ဝမ်းသာပါတယ်။ အခုလိုကိုယ့်ဘာသာစကားကို ဖော်ထုတ်ပြသခွင့်ရတဲ့ အတွက် ဝမ်းသာပါတယ်။ ရခိုင်သားအချင်းချင်းဖြစ်လို့တောင်ပိုင်းနဲ့မြောက်ပိုင်းစကားနည်းနည်းကွဲတာက သိပ်အခက် အခဲ မရှိပါဘူးဟု မြောင်းဘွေစံပြရွာ (မြောက်ဦးမြို့နယ်) မပန်းအိကြိုင်ကလည်း ဖက်ဒရယ်ဂျာနယ်သို့ အခုလို ပြောသည်။

မပန်းအိကြိုင် က “ကိုယ့်လူမျိုးအတွက်ဝမ်းသာပါတယ်။ အခုလိုကိုယ့်ဘာသာစကားကို ဖော်ထုတ်ပြသခွင့်ရတဲ့ အတွက် ဝမ်းသာပါတယ်။ ရခိုင်သားအချင်းချင်းဖြစ်လို့တောင်ပိုင်းနဲ့မြောက်ပိုင်းစကားနည်းနည်းကွဲတာက သိပ် အခက်အခဲ မရှိပါဘူး။ နည်းနည်းအခေါ် အဝေါ်ကွာတာလောက်ပဲရှိပါတယ်။ ကျွန်မလည်းတောင်ပိုင်းက လူတွေနဲ့တွဲပြီး အလုပ်လုပ်နေတာ အဆင်ပြေပါတယ်။ အခက်အခဲမရှိ ပါဘူး။ နားမလည်တာက နည်းနည်း လောက်ပါပဲ၊ အများကြီးနားလည်ကြပါတယ်။ ပြဿနာဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့မထင်ပါဘူး။ အခုလို ရခိုင်စကား ကိုယ့်စာပေ၊ ကိုယ့်စကားကို ရုံးသုံးဘာသာစကားအဖြစ်သတ်မှတ်လို့ တောင်ပိုင်း၊ မြောက်ပိုင်းက ရခိုင် ပြည်သူတွေက အကုန်လုံးဝမ်းသာကြပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

အခုလို ထုတ်ပြန်တဲ့ စစ်တွေ နည်းပညာတက္ကသိုလ်ကျောင်းသားသမဂ္ဂကို ဘယ်လို အကြံပြုချင်လဲ မေးမြန်း ရာမှာတော့-

မပန်းအိကြိုင် က “ပိုလို့ပိုလို့ရခိုင်ပြည်ကြီးတိုးတက်အောင်ဆောင်ရွက်စေချင်ပါတယ်။ ရခိုင်ဘာသာစကားကို အများကြီး ဖော်ထုတ်စေချင်ပါတယ်။ ရခိုင်ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုကို အများကြီးဖော်ထုတ် ပေးစေချင်ပါတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်” ဟု သူမက ဆက်ပြောသည်။

ရခိုင်စာကို ရုံးသုံးစာအဖြစ်သုံးမယ်ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာရှိတဲ့ တခြားတိုင်းရင်းသားတွေက နားလည် နိုင်ပါ့မလား။ အဲ့လိုအခက်အခဲတွေရှိတော့ ရခိုင်ဘာသာစကားကို ရုံးသုံးစာအဖြစ်သုံးဖို့က  လောလောဆယ်တော့ မဖြစ်နိုင်သေးဘူးလို့ထင်ပါတယ်ဟု ALD ပါတီ စစ်တွေမြို့ ဒုတိယဥက္ကဌ ဦးလှစောက ဖက်ဒရယ်ဂျာနယ်သို့ အခုလို ပြောဆိုသည်။

ဦးလှစောက “ရခိုင်စကားကိုရုံးသုံးဘာသာစကားအဖြစ်အသုံးပြုမယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့နေရာဒေသအလိုက်ပေါ့လေ၊ ကျွန်တော်တို့ မြောက်ပိုင်းကပြောတဲ့စကားကို တောင်ပိုင်းကနားမလည်ဘူး။ အဲ့ကြောင့် ကျွန်တော်တို့ ရခိုင်စကား ကိုအတည်ပြုဖို့လိုတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရခိုင် မှာ လူမျိုးက (၇)မျိုးရှိတယ်။ ရခိုင်စာအဖြစ်ပြဠာန်းဖို့၊ အဲ့စကားကို ရခိုင်တမျိုးသားလုံးကသုံးစွဲဖို့ဆိုရင် ရခိုင်စာကို ပညာရေးမှာသင် ကြားသွားမယ်ဆိုရင်ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ရခိုင်စကားကို ရုံးသုံးစာအဖြစ်သုံးဖို့ဆိုရင်အခက်အခဲတွေကတော့ရှိမယ်။ တရားဥပဒေပိုင်းဆိုင်ရာမှာ အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုချက်တွေ၊ ကွဲလွဲမှုတွေ၊ မရှိဖို့လိုပါတယ်။ ရခိုင်စာကို ရုံးသုံးစာအဖြစ်သုံးမယ်ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာရှိတဲ့ တခြားတိုင်းရင်းသားတွေက နားလည်နိုင်ပါ့မလား။ အဲ့လိုအခက်အခဲတွေရှိတော့ ရခိုင်ဘာသာစကားကို ရုံးသုံးစာအဖြစ်သုံးဖို့က  လောလောဆယ်တော့ မဖြစ်နိုင်သေးဘူးလို့ထင်ပါတယ်” ဟုပြောသည်။

ရခိုင်ဘာသာစကားအားရုံးသုံးဘာသာစကားအဖြစ် ပြောင်းလဲအသုံးပြုခြင်းမှာ ရခိုင်စာပေအရေးအသားများပိုပြီး တွင်ကျယ်လာစေရန်အတွက်နှင့် ကျောင်းသူကျောင်းသားများကြားတွင် ရခိုင်စာပေနှင့် ပိုပြီးရင်းနှီး လာစေရန် ရည်ရွယ်၍ ပြောင်းလဲလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု စစ်တွေနည်းပညာတက္ကသိုလ် ဒုဥက္ကဋ္ဌ- ၂ ကိုဘုန်းမြတ်မင်းက Western News ပြောကြားထားသည်။

လက်ရှိတွင် ရခိုင်ပြည်နယ်၌ ဒေသိယစကားကွဲပြားခြားနားခြင်းများရှိပြီး တရားဝင်စံသတ်မှတ်ထားသည့် ဝေါဟာရ အဘိဓာန်များမရှိသေးသောကြောင်း လက်ရှိ စစ်တွေနည်းပညာတက္ကသိုလ်မှာ စစ်တွေမြို့တွင်သာ အခြေစိုက်ထား၍ စစ်တွေဒေသိယစကားကို အသုံးပြုသွားမည်ဖြစ်ပြီး တစ်ချို့ ရုံးစာနှင့် သတင်းပြန်ကြား ချက်များကို လိုအပ်ချက်အရ ရခိုင်ဘာသာအပြင် မြန်မာဘာသာဖြင့်လည်း သုံးစွဲသွားမည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပါရှိသည်။

ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ ၁၅ရက်နေ့က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ-စစ်တွေနည်းပညာတက္ကသိုလ်​၏ ယာယီဗဟိုအမှုဆောင်အဖွဲ့ တတိယအကြိမ်ပုံမှန်အစည်းအဝေးတွင် ရုံးသုံဘာသာစကားကို ရက္ခိုင်ဘာသာ အဖြစ်ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ရေးထားသည်။

ရက္ခိုင်စာပေအသုံးပြုရာတွင် တွင်ကျယ်လာစေရေး၊ နည်းပညာတက္ကသိုလ်(စစ်တွေ)ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူ များ အနေဖြင့်လည်း ရက္ခိုင်စာပေအရေးအသား ကျွမ်းဝင်မှုရှိစေဖို့အတွက် စစ်တွေဒေသိယလေသံကို အခြေပြု ရေးသားသော ရက္ခိုင်ဘာသာကို ရုံးသုံးဘာသာ စကားအဖြစ်ပြောင်းလဲလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ထုတ်ပြန် ချက်တွင်ဖော်ပြထားကြောင်း  Western News က ရေးသားထားသည်။