သီဟေသြး
ဒီကေန႕ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရး ရဲ႕ အဓိက ဇာတ္ေကာင္မ်ား ကို အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေလ့လာ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အဓိက အားၿပိဳင္ေနၾကတဲ့ တပ္မေတာ္ ကို အေျခခံတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစု နဲ႕ ၁၉၈၈ လူထုအံုႂကြမႈ နဲ႕ အတူ တဖန္ျပည္လည္ အားေကာင္းလာတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစု တို႕ရွိသလို ႏွစ္ဖက္စလံုး က အေလးထားရတဲ့ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရး အင္အားစု စတဲ့ အင္အားစုႀကီး ၃ စုရွိေနတာကိုေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီ အထဲ က တိုင္းရင္းသား အင္အားစု ဆိုတာ ကိုထပ္ၿပီး ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ကို အေျချပဳထားတဲ့ အင္အားစု နဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ဖြဲ႕စည္းရပ္တည္ လႈပ္ရွားေသာ အင္အားစုရယ္လ္ု႔ိ အင္အားစု ၂ စုက္ိုေတြ႕ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ကတည္းက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြေပၚေပါက္လာခဲ့တာေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုအေနနဲ႕လည္း ႏိုင္ငံေရး ကို စားပြဲဝိုင္း အေပၚမွာ ေျပာခြင္ဆိုခြင့္ရလာပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကေန႕ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုမ်ား ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ပင္လံု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ ထဲမွာေတြ႕ ႏိုင္သလို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္နဲ႕ သက္ဆိုင္ ရာတိုင္းေဒသႀကီး နဲ႕ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ေတြမွာလည္း ေတြ႕ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ထဲ ကိုေရာက္ရွိေနေသာ တိုင္းရင္းသား အင္အားစု ဟာ နည္းပါးလြန္းၿပီး ျပည္ေထာင္စုႀကီး တစ္ခုလံုး နဲ႔သက္ဆိုင္တဲ့ ကိစၥမ်ားသာ ႀကီးစိုးေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ ရဲ႕ အသံဟာ သိပ္ၿပီးက်ယ္ေလာင္ေနတာ မေတြ႕ရပါဘူး ၊ သို႔ေသာ္လည္း ပင္လံု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံမွာေတာ့ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ားဟာ အေတာ္ေလး အေလးထားျခင္းခံရတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေခတ္ထဲကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ ဒီကေန႕ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး မွာ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္ေရး နဲ႕ လက္ရွိ အေျခခံ ဥေပဒ ကို လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲေရးဟာ အင္အားစု အားလံုး ႏွဳတ္ဖ်ား က အဓိက ႏိုင္ငံေရး သံၿပိဳင္ေတးသြား သို႔မဟုတ္ ေႂကြးေၾကာ္သံပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ လက္ရွိ အာဏာရပါတီ ကလည္း ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ထူေထာင္ေရး နဲ႔ အေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ကို အဓိက မူဝါဒ အျဖစ္ ေႂကြးေၾကာ္ကိုင္ဆြဲခဲ့တာေၾကာင့္ အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ဟာလည္း လက္ရွိ အာဏာရပါတီ ျဖစ္တဲ့ NLD ကေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရရွိသြား ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကစလို႔ တိုင္းရင္းသားမ်ား အပါအဝင္ ျပည္သူမ်ား အၾကားမွ ႏိုးၾကား ထႂကြေနခဲ့ပါတယ္။ အားလံုး သိတဲ့အတိုုင္းပဲ မိမိတို႔ ေဒသ မွာ မိမိတို႔ တိုင္းရင္းသားမ်ား ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္ပိုင္ ျပ႒န္း အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ေရးကို လိုလားေတာင့္တေနတာျဖစ္သလို တိုင္းရင္းသား ေျမေအာက္ လက္နက္ ကိုင္ နဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ေျမေပၚ ပါတီ အင္အားစု ၂ ခုစလံုး ရဲ႕ ဘံုရပ္တည္ လိုလားခ်က္လည္းျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရး ရဲ႕ တတိယအင္အားစု လိုျဖစ္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ားရဲ႕ ဆႏၵကို ပစ္ပယ္ လစ္လ်ဳရႈဖို႔ မျဖစ္တာေၾကာင့္ အေျခခံ ဥပေဒ ကို ျပင္ဆင္ဖို႔ ႀကိဳးစားမႈမွန္သမွ် တားဆီး လာႏိုင္တယ္ လို႔ ယူဆ ခဲ့ရေသာ တပ္မေတာ္ နဲ႕ တပ္မေတာ္သား အေျချပဳ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ အင္အားစုမ်ားကပါ ဖက္ဒရယ္စနစ္ ထူေထာင္ေရး နဲ႕ အေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ကို မူအရ ဆန္႔က်င္ျငင္းပါယ္ျခင္း မျပဳဝံ့ၾကတာကိုလည္းေတြ႕ရပါတယ္ ။အေျခအေနေတြအားလံုးက အားလံုး လက္ခံေနၾကတဲ့ ဖက္ဒရယ္တည္ေဆာက္ေရး နဲဲ အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ကို ညီၫြတ္စြာ အေကာင္အထည္ေဖၚႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆခ်င္စရာ အေျခအေနမွာရွိေနခဲ့ေသာလည္း လက္ေတြ႕မွာ ကြာျခားလြန္းခဲ့တာကို အခုၾကံဳေတြ႕လာရပါတယ္ ။
NLD ပါတီ အာဏာရရွိ ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပင္လံု ညီလာခံက်င္းပၿပီး တိုင္းရင္းသား နဲ႕ တပ္မေတာ္ အင္အားစုမ်ားပါဝင္ေစလွ်က္ ဖက္းရယ္စနစ္တည္ေဆာက္ေရးက္ို ဦးတည္ေသာ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြက်င္းပကာ ရရွိလာေသာ အေျခခံမူဝါဒမ်ားကို လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ အတည္ျပဳ မွတ္တမ္းၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး နဲ႕ အေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ကို တြဲၿပီးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္ ။ ဒီေနရာမွာ သတိထားမိတာတာကေတာ့ အဓိက တိုင္ရင္းသား အင္အားစုႀကီး ၂ ခုမွာ လက္နက္ကိုင္ အင္အားစု ရဲ႕ အသံက ႏိုင္ငံေရး ပါတီအင္အားစု ရဲ႕ အသံထက္ပိုၿပီးက်ယ္ေလာင္ခဲ့သလ္ို သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ား ကို ပိုၿပီး ကိုယ္စားျပဳေနသလို ရွိခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ သို႔ေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ားရဲ႕ ျပႆနာက ဖက္ဒရယ္အေရး ၊ အေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး အျပင္ ၎တို႔ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ရဲ႕ ရပ္တည္ေရး အနာဂတ္ ကိုပါ ေရွ႕တန္းတင္စဥ္းစားေျပာဆိုလာတာပဲျဖစ္ၿပီး ဒီအခ်က္ကပဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္းမရွိေသးပဲ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ရပ္တန္႔ ေနတဲ့ အေနအထား ကို တြန္းပို႕ ခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ အားလံုးသိတဲ့ အတိုင္းပဲ ၂၁ ရာစု ပင္လံု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ ကို က်င္းပရမယ့္ အခ်ိန္မွာ က်င္းပႏိုင္ျခင္းမရွိပဲ ရပ္တန္႔ေနသလို ပါဝင္ေနတဲ့ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းအခ်ိဳ႕က ၎တို႔ရဲ႕ ပါဝင္ေနမႈက္ို ရပ္ဆိုင္းခဲ့တဲ့ အထိ ရႈပ္ေထြးမႈေတြျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံႀကီးနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ အေျခခံ ဥေပဒ ျပင္ဆင္ေရးဟာ လည္း တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အတူတူ ရပ္ဆိုင္းသလိုျဖစ္သြားခဲ့ရပါတယ္ ။ ဒီလိုနဲ႔ မ်ားလွစြာေသာ အျငင္းပြားမႈမ်ား အၾကားမွာ လြယ္လင့္တကူ ျပန္လည္စတင္ႏိုင္ဖို႔ မေသခ်ာတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြေၾကာင့္ အာဏာရပါတီ NLD ဟာ အာဏာ ရရွိၿပီး ကတည္းက ၃ ႏွစ္လံုးလံုး လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေလသံေတာင္မဟ ခဲ့တဲ့ အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ကို လႊတ္ေတာ္တြင္း လႈပ္ရွားမႈတစ္ခုအျဖစ္ စတင္မယ္လို႔ေၾကညယလိုက္ပါတယ္ ။ NLD ရဲ႕ အေျခခံ ဥေပဒ ျပင္ဆင္ေရး အသံဟာ လႊတ္ေတာ္ အတြင္းက တပ္မေတာ္ နဲ႕ တပ္မေတာ္ ကိုေဖာက္ခံရပ္တည္ေသာ အင္အားစု အၾကားမွာ လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ျဖစ္သြားေစခဲ့သလို လႊတ္ေတာ္ အတြင္း တိုင္းရင္းသားအင္အားစုမ်ား အေပၚလည္း ႐ိုက္ခတ္မႈရွိသြားပါတယ္ ။ ဒီတႀကိမ္မွာေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲ က တိုင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ား အလွည့္ကိုေရာက္သြားၿပီလို႔ေျပာရမယ့္ အေနအထားပဲျဖစ္ပါတယ္ ။
ကၽြန္ေတာ္ အထက္မွာ တင္ျပခဲ့သလို ပဲ အၿမဲ လိုအားၿပိဳင္နဲ႔တဲ့ NLD ပါတီ နဲ႔ ၾကံ့ခိုင္ေရး ၊ တပ္မေတာ္ အင္အားစုႀကီး ၂ ႏွစ္စုဟာ လႊတ္ေတာ္အတြင္း အျငင္းပြားဖြယ္ အေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး မွာ လည္း တိုင္းရင္းသား အင္အားစုေတြကိုေတာ့ ကိုယ့္ဖက္ သူ႔ဖက္ပါေအာင္ အရ ဆြဲေဆာင္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကျပန္ပါတယ္ ။ ပထမမွာ ၾကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ က တပ္မေတာ္အေနနဲ႕ သေဘာတူေၾကာင္း သေဘာထားေပးၿပီးသား ျဖစ္တဲ့ ပုဒ္မ၂၆၁ က္ိုျပင္ၿပီး ျပည္နယ္/တိုင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြက္ို ျပည္နယ္/တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ေတြက တိုက္႐ိုက္ေရြးခ်ယ္ေရး ကို အျမန္ဆံုး လႊတ္ေတာ္မွာတင္သြင္း ၿပီး NLD ရဲ႕ ပူးေပါင္းေကာ္မတီဖြဲ႕ၿပီး အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဖို႔အတြက္ ျပင္ဆင္ခ်က္ အရင္ရွာတဲ့ နည္းကို ေက်ာ္တက္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္ ။ ဒီ ပုဒ္မ၂၆၁ ျပင္ဆင္ျခင္း ရဲ႕ထူးျခားခ်က္က ျပည္နယ္/ တိုင္းေဒသႀကီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ က ေရြးခ်ယ္ၿပီး အမည္စာရင္းတင္သြင္းရမယ္ ဆိုတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ပုဒ္မကိုျပင္လိုက္ရင္ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရး ပါတီ နဲ႕ ၾကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ အားေကာင္းရာ ရခိုင္ျပည္နယ္ နဲ႕ ရွမ္းျပည္နယ္လ္ို ျပည္နယ္ေတြမွာ ကိုယ့္ပါတီ စိတ္ႀကိဳက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က္ို ေဒသဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္ကေနေရြးတင္လို႔ရတဲ့ ရမွာျဖစ္သလို အျခားေသာ တိုင္းရင္းသား ျပည္နယ္မ်ား အေနနဲ႕ လည္း ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြ အားေကာင္းလာရင္ ကိုယ့္ပါတီအႀက္ိဳက္ ၊ ကိုယ့္ေဒသအႀကိဳက္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြ အသီးသီး ခန္႔အပ္ႏိုင္မယ့္ အေနအထားျဖစ္လို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒီအခ်ိန္မွာ NLD ကလည္း တိုင္းရင္းသားပါတီေတြကို ၾကံ့ခိုင္ေရး ၂၆၁ ျပင္ဆင္ေရးေနာက္က္ို ေကာက္ေကာက္ပါ ေအာင္ပါမသြားဖို႔ နဲ႕ ကိုယ့္ေနာက္ပါလာဖို႔ကို ႀကိဳးစားရျပန္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ NLD က အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီမွာ အဓိက လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ျဖစ္ေသာ ရွမ္း နဲ႔ ရခိုင္ ပါတီေတြကို သူတို႔ မူလက ရရွိႏိုင္မယ့္ အခ်ိဳးအစားအေရအတြက္ ထက္ပိုလို႔ ေနရာေပးခဲ့ၿပီး အဲဒီ အတြက္ NLD ကသူရရွိထားတဲ့ အေရအတြက္က္ို ေလွ်ာ့ေပးခဲ့တာေတြ႕ရပါတယ္ ။ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ လႊတ္ေတာ္ထဲက အေျခခံ ဥပေဒ အၿပိဳင္အဆိုင္ျပင္တဲ့ ပြဲမွာ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုေတြ အေတာ္ေလး မ်က္ႏွာပန္းပြင့္တာကိုေတြ႕ရပါတယ္ ။ သို႔ေသာ္လည္း အမွန္တကယ္ အဆံုးသတ္မွာ တိုင္းရင္းသားေတြ အတြက္ ဘယ္ေလာက္ အက်ိဳးအျမတ္ထြက္မလဲ ဆိုတာကေတာ့ ဘယ္သူမွ အေသအခ်ာမသိႏိုင္တဲ့ အေနအထားပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ ကဲဒါဆို တိုင္းရင္းသားေတြ အတြက္ အမွန္တကယ္အက်ိဳးမ်ားဖို႔ အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ဟာ အဓိက အေျခခံ မူအားျဖင့္ ဘယ္လိုျဖစ္ေစသင့္သလဲဆိုတဲ့ ေယဘူယ် ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ကေတာ့ ထားရွိထားဖို႔လိုပါတယ္ ။
ဒီေနရာမွာ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရး နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ျငင္းမရတဲ့ အမွန္တရား ၊ လက္ခံထားရမယ့္ အမွန္တရား၂ခုကို အရင္ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေျပာျပထားခ်င္ပါတယ္။ ပထမတစ္ခ်က္က လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား အင္အားစုဟာ အေျခခံ ဥပေဒ ကို လိုသလိုျပင္ႏိုင္စြမ္းတဲ့ ပမာဏ မွာ မရွိဘူးဆိုတာပါပဲ ၊ ထို႔ အတူ အင္အားႀကီး ပါတီႀကီး၂ခုကသာ မျပင္ေတာ့ဘူးေဟ့ ” လို႔ ဆိုျပန္ရင္လည္း ေခါင္းခါျငင္းဆန္ၿပီး ကိုယ္ဖာသာ ေရွ႕ဆက္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနလည္း မရွိတဲ့အေနအထားကို သိထားဖို႔လိုပါတယ္ ။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ တိုင္းရင္းသား ေတြ လိုလားေနတာ ဟာ ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ေရး မဟုတ္ဖူးဆိုတာပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ လက္ရွ္ိ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒ မွာ ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ တင္ေျမႇာက္ေရးအခ်က္ တစ္ခ်က္ေလာက္ကိုပဲျပင္လိုက္ၿပီး တိုင္းရင္းသား ပါတီက တစ္ခုခု က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာျခင္း ဟာ အင္အားႀကီးပါတီ တစ္ခုခုကတင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ သမၼတ နဲ႔ တက်က္က်က္ျဖစ္ရံု သို႔မဟုတ္ သမၼတ ခိုင္းသမွ် မီးေသေအာင္ လိုက္လံေဆာင္ရြက္ေပးရံု ထက္ သိပ္မ်ားမ်ား မပိုဘူးႏိုင္ဘူး ဆိုတာေတာ့ေသခ်ာပါတယ္ ။ တကယ္ေတာ့တိုင္းရင္းသားေတြ လိုလားေနတာဟာ ကိုယ့္တိုင္း ကိုယ့္႒ာနီကို ကိုယ့္ အျမင္ ကိုယ့္အယူအဆ ကိုယ့္အေတြးအေခၚ ကိုယ္ပိုင္ဆင္ျခင္မႈ နဲ႕ ျပ႒န္း အုပ္ခ်ဳပ္လိုတာပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္ မူၾကမ္းကို ေရးဆြဲၾကတဲ့ အခါမွာ တိုင္းရင္းသားေတြ အေနနဲ႕ ကိုယ့္တိုင္း ကိုယ့္ ႒ာနီကို ပီျပင္စြာ ျပ႒န္း အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ စနစ္တစ္ရပ္ ျဖစ္ေပၚလာမႈ ကို အာမခံတဲ့ အျခားေသာ အခ်က္မ်ားပါ ေရးဆြဲထည့္သြင္းႏိုင္ဖို႔လိုအပ္သလ္ို အဲဒီသေဘာတရား ကို ဆန္႔က်င္ေနတဲ့ အခ်က္ေတြ ရွိေနရင္လည္း ဖယ္ရွား ျပင္ဆင္ေရးဆြဲရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေရြးႏိုင္ရံု နဲ႕ ၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဟာ တိုင္းရင္းသားတစ္ေယာက္ ျဖစ္ေနရံု နဲ႕ တဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ လက္ေတြ႕ ထူးျခားတဲ့ အက်ိဴးတရားကို ခံစားရမယ္ မဟုတ္ဖူးဆိုတာကေတာ့ေသခ်ာပါတယ္ ။ အားလံုးသိၾကတဲ့ အတ္ိုင္း ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒ အရ အစိုးရ ၂ ဆက္ေပၚေပါက္ၿပီးျဖစ္ရာ ၂ ရပ္စလံုးက ဒုသမၼတ တစ္ဦးကို တိုင္းရင္းသားတစ္ေယာက္ကို ေပးထားေလ့ရွိတာေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဒီ အစိုးရ ၂ ရပ္စလံုး မွာ ဦးေဆာင္ခဲ့ေသာ ပါတီႀကီး ၂ ခုစလံုး က အဲဒီဒုသမၼတ ေတြကို တိုင္းရင္းသားေတြ ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး အမည္စာရင္းတင္သြင္း ခဲ့တာဟာ တိုင္းရင္းသားေတြကို စည္းရံုးေရးသေဘာတရားသက္သက္ နဲ႔ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ သေဘာသာျဖစ္ၿပီး တျခား ဘာသေဘာတရားမွ မပါဝင္တာေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလို သေဘာတရားမ်ိဳး နဲ႕ ရွမ္းတစ္ေယာက္ ဒုသမၼတျဖစ္လာျခင္း ၊ ခ်င္းတစ္ေယာက္ ဒုသမၼတျဖစ္လာျခင္းဟာ ေဒသတြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး နဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အက်ိဳးစီးပြားကို တိုက္႐ိုက္ အက်ိဳးသက္ေရာက္ျခင္းမရွိတာကိုေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဟာ မည္သည့္လူမ်ိဳး မဆို ျဖစ္ႏိုင္ခြင့္ရွိရမွာျဖစ္သလိုပဲ အခု အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္မႈဟာလည္း တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးတိုင္း က မိမိတို႔ ေမြးဖြား ႀကီးျပင္းရာ ေဒသကို မိမိတို႔ ေဒသခံအမ်ားစုရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထား အေတြးအေခၚ အယူအဆနဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ စီမံႏိုင္ခြင့္အထိ အာမခံ ျပ႒န္းေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ဖက္မွာလည္း ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား အသိုက္အျမံဳ ထဲမွာလည္း ရင့္က်က္ၿပီး အေမွ်ာ္အျမင္ႀကီးမားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြေပၚထြက္လာဖို႔လိုအပ္ၿပီး ဒါမွသာ ႏိုင္ငံေရး ၊ ဥပေဒ စည္းမ်ဥ္းေရးရာ အရ အားေကာင္းခိုင္မာတဲ့ ျပည္နယ္ / တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ေတြေပၚထြက္လာမွာျဖစ္ပါတယ္ ။ အခုအခ်ိန္မွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နဲ႕ ျပည္နယ္/ တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ ေဒသတြင္း အေျချပဳ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စု အလိုက္ ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေရာက္ရွိေနသလို အစိုးရအဖြဲ႕ေတြမွာလည္း တိုင္းရင္းသားဝန္ႀကီးေတြ ခန္႔အပ္ထားတာရွိပါတယ္ ။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္ခြင့္ နဲ႕ အေရးပါမႈ အခန္းက႑ ဟာ ဘယ္လို ဥပေဒ ေတြ နဲ႔မွ အားေပးျမႇင့္တင္ထားတာမေတြ႕ရသလို အစိုးရ ေတြ အေနနဲ႕ လည္း ထူးျခားတဲ့ လုပ္ကြက္ေတြ ဖန္တီးေပးထားႏိုင္ျခင္းမရွိတာလည္းေတြ႕ရပါတယ္ ။ ဒါေတြဟာ အေျခခံ ဥပေဒရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး အဲဒီလိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ မိမိေဒသ ကို ပိုင္ႏိုင္စြာ တာဝန္ယူ စီမံ အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ေသာ ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ အစိုးရ နဲ႕ ျပည္နယ္/တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ေတြ ေပၚထြက္လာေစရန္ စဥ္းစားေရြးခ်ယ္ ထိန္းေက်ာင္း ပံ့ပိုးႏိုင္ေသာ ေဒသခံ လူအဖြဲ႕ အစည္းေတြျဖစ္ေပၚရွင္သန္ေရး ကို အားေပးတဲ့ လြတ္လပ္ေသာ၊ ေဒသတြင္း လုပ္ပိုင္ခြင့္က်ယ္ျပန္႔စြာ ခြင့္ျပဳေသာ ဥပေဒ ျပ႒န္းခ်က္ေတြ ပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အလွည့္အေျပာင္းေတြ အရ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္ဟာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲေတြ ရဲ႕ စိတ္ေစစားရာမွာ မွီတည္ေနရာကေန ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ ဆီကို တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ေျပာင္းလဲမွီခိုစျပဳလာတာေတြ႕ရပါတယ္၊ ဒီလိုေျပာင္းလဲလာတာဟာလည္း ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒ ေၾကာင့္ျဖစ္သလို တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းပဲေျပာင္းလဲႏိုင္ျခင္းဟာလည္း ဒီ အေျခခံ ဥပေဒေၾကာင့္ပဲျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကေန တိုးၿပီးေျပာင္းလဲဖို႔ အေၾကာင္းရွိလာတိုင္းေတာ့ အျမင့္ဆံုးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို စံျပဳထားၿပီး ႀကိဳးစားၾကည့္ၾကဖို႔လိုပါတယ္ ။ တကယ္လည္း တိုင္းရင္းသား အင္အားစုမ်ားနဲ႕ တိုင္းရင္းသားေတြ ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားဟာ တိုင္းျပည္မွာရွိေနတဲ့ မည္သည့္ အင္အားႀကီး အစုအဖြဲ႕ေတြကမွ ေလွ်ာ့တြက္ၿပီး ေဘးဖယ္ထားလို႔ မရတာေတာ့ လက္ေတြ႕အျမင္ပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ သို႔ေသာ္လည္း အေျပာင္းအလဲ ကို ကိုယ္ကစၿပီး ကိုင္လႈပ္ႏိုင္စြမ္းမရွိတဲ့ အေနအထားမွာ အခုလို အင္အားႀကီးေတြ လႈပ္ရွားထႂကြ လို႔ အေျခအေန အခင္းအက်င္းတစ္ခုေပၚေပါက္လာတုန္း တိုင္းရင္းသားေတြ အေနနဲ႕ ကိုယ္ဘက္ က အေကာင္းဆံုးျပင္ဆင္ၿပီး ကိုယ္ရသင့္ရထိုက္တာကို အရယူႏိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားၾကရမယ့္အခ်ိန္ပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ အခုဆိုရင္ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားရဲ႕ တာဝန္ အလွည့္ကို က်ေရာက္လာၿပီပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ အခုအခ်ိန္မွာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား အင္အားစု အားလံုး ညီၫြတ္စြာ စုဖြဲ႕ စည္းရံုးၿပီး တတိယ အင္အားစုအျဖစ္ အခိုင္မာဆံုးတည္ေဆာက္လို႔ အင္အားစုႀကီး ၂ခုရဲ႕ ျပင္းထန္လာေတာ့မယ္ အားျပဳိင္မႈေတြ အၾကားမွာ အေကာင္းဆံုး ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ရင္း မိမိတို႔ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ လိုလားခ်က္ပန္းတိုင္ ျဖစ္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ထူေထာင္ႏိုင္ေရး ကို ပါးနပ္စြာ ေရွ႕တိုး ခ်ဥ္းကပ္ႏိုင္ၾကဖို႔ အခ်္ိန္ေကာင္းလည္းပဲျဖစ္တယ္ဆိုတာေတာ့ တိုင္းရင္းသား အင္အားစု အားလံုးကို သတိေပးလိုက္ပါရေစ ။
