၂၀ဝ၈ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေႅႏွင့္ စတင္ခဲ့ေသာျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကိုပံုေဖၚခဲ့သည့္ ၂၀၁၀အထြေထြေရြး ေကာက္ပြဲအလြန္ တြင္ ျပည္သူလူထုသည္ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲတစ္ခုကို အေမွ်ာ္လင့္ႀကီးေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကသည္။ ျပည္သူလူထုေမွ်ာ္လင့္ခဲ့သည့္အတိုင္း ၂၀၁၀အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအလြန္အစိုးရအျဖစ္တက္လာသည့္ USDPအစိုးရသည္ အေျပာင္းအလဲ အေတာ္မ်ားမ်ားကိုေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လူထုေမွ်ာ္လင့္သည့္ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ USDPအစိုးရ၏ အေျပာင္းအလဲက ေရာက္ရွိလာခဲ့ဟန္မရွိေခ်။ စစ္အာဏာရွင္မ်ား၏ အရိပ္၊ အေငြ႔အသက္ ပါဝင္ေနသည့္အစိုးရဟုျမင္ေနႁငျဖစ္ႏိုင္သလို အတိုက္အခံ ပါတီ NLDအေပၚအေမွ်ာ္လင့္ႀကီး ေမွ်ာ္လင့္ေနမႈေၾကာင့္လည္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ ၂၀ဝ၈ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပဒ၏ ေပးထားခ်က္၊ ကန္႔သတ္ခ်က္အေျခအေနမ်ား ကို မေက်မနပ္လက္မခံႏိုင္ျခင္းလည္း ပါဝင္ပါလိမ့္မည္။
၂၀၁၂တြင္ NLD ပါတီသည္ အမ်ားျပည္သူလက္ခံျခင္း၊မခံျခင္းထက္ ၂၀ဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေႅျပင္ဆင္ေရးလွဳပ္ရွားမႈျဖင့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ေပါက္မွ လႊတ္ေတာ္အတြင္းဝင္ေရာက္ကာႏိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမႈတစ္ရပ္ကိုစတင္လိုက္သည္။ NLD ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လႊတ္ေတာ္တြင္းဝင္ေရာက္ၿပီးခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း လႊတ္ေတာ္ျပင္ပလွဳပ္ရွားမႈအျဖစ္ ၂၀ဝ၈အေျခခံ ဥပေႅျပင္ဆင္ေရး လူထုသေဘာထားေကာက္ခံသည့္လွဳပ္ရွားမႈ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ္လည္း မၾကာခင္အသံျပန္တိတ္ သြားသည္ကိုေတြ႔ရသည္။ လွဳပ္ရွားမႈမွာအရွိန္အဟုန္ေကာင္းခဲ့ေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္တြင္းတြင္ေအာင္ျမင္မႈမရခဲ့ေပ။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၂၀ဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပႅျပင္ဆင္ေရး/အသစ္ေရးဆြဲေရးထက္ ၂၀၁၅အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ အႏိုင္ရရွိေရး မဟာဗ်ဴ ဟာဘက္ တျဖည္းျဖည္းကူးေျပာင္းသြားခဲ့ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္သို႔ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေပးထားခဲ့သည္။
NLD ပါတီသည္ ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ၿပီ ဆိုသည့္ ေျြကးေၾကာ္သံႏွင့္အတူ ၂၀၁၅အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေတာင္ၿပိဳ ကမ္းၿပိဳအႏိုင္ရရွိခဲ့သည္။ ေျြကးေၾကာ္သံနဲ႔အတူ NLD အစိုးရတက္လာၿပီးေနာက္ ျပည္သူလူထု၏ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မွာ NLDပါတီ၏ ေတာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳအႏိုင္ရရွိမႈႏွင့္အတူ ယခင္ကထက္ပိုမိုျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ စစ္အာဏာရွင္အရိပ္အေငြ႔ႏွင့္ USDP ကို စိတ္ပ်က္ေနသည့္လူထုသည္ ပိုေကာင္းသည့္အေျပာင္းအလဲကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးလိမ့္မည္ဟု NLDပါတီကိုယံုၾကည္ႁႈ ေထာက္ခံမဲ ေပးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ အစိုးရတာဝန္ယူၿပီးေနာက္ပိုင္း လူထုေမွ်ာ္လင့္ထားသည့္ အေျပာင္းအလဲမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ခဲ့ျခင္းမ်ားမရွိသလို ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရး/အ သစ္ေရးဆြဲေရးလည္း အျခားပိုအေရးႀကီးသည့္ျပႁသနာမ်ားေအာက္တြင္ ေမွးမွိန္သြားခဲ့ရသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ ၂၀ဝ၈ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပ ေႅ၏ ေပးထားခ်က္၊ ကန္႔သတခ်က္မ်ားေၾကာင့္လည္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ NLD ကိုယ္တိုင္မွာလည္း ၂၀ဝ၈ဖြဲ႔စည္းပံုကို ပိုမိုနီးကပ္ စြာထိေတြ႔သေဘာေပါက္ နားလည္ခဲ့ၾကဟန္တူသည္။
၂၀၁၀၊ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမ်ားႏွင့္ ၂၀၁၂၊ ၂၀၁၇ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၏ ရလႅ္မ်ားေၾကာင့္ အကြဲကြဲအျပားျပားျဖစ္ေနသည့္ လူမ်ိဳးတူတိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား ၂၀၁၇ခုႏွင့္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ေပါင္းစည္းေရးအသံမ်ား အရွိန္ေကာင္းလာခဲ့ၿပီး ၂၀၁၈ခုႏွစ္တြင္ အခ်ိဳ႕ပါတီမ်ားေပါင္းစည္းလာႏိုင္သည္ကိုေတြ႔လာရသည္။ ျမန္မာ့ႏို္င္ငံေရး ျဖစ္စဥ္တစ္ေလွ်ာက္လံုးကိုၿခံဳၾကည့္ရလွ်င္ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဇတ္ခံုတြင္ ျဖတ္ေလွ်ာက္ခန္းသာသာအခန္းက႑တြင္သာေတြ႔ရသည္ကမ်ားေနသည္ျဖစ္ရာ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ေပါင္း စည္းလာႏိုင္ျခင္းအားျဖင့္ ပိုအေရးပါသည့္ႏိုင္ငံေရးအခန္းက႑ကပါဝင္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈအျဖစ္ေတြ႔ရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအေနျဖင့္ ၂၀၂၀ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္အႏိုင္ရရွိေရး အထူးသျဖင့္ မိမိတို႔ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္တြင္းေအာင္ႏိုင္ေရးကို ေမွ်ာ္မွန္းထားေၾကာင္းေတြ႔ရသည္။ထို႔အျပင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ လည္း တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားမဟာမိတ္အင္အားျဖင့္ ရသင့္ရထိုက္သည့္ေနရာမ်ားတြင္ အႏိုင္ရရွိႏိုင္ေရးဦးတည္ခ်က္ ထားရွိလာသည့္ကိုလည္း ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲကို ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳမည္ဟုေျြကးေၾကာ္ထားသည့္ NLDပါတီအစိုးရတက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံတြင္း ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းအနည္းငယ္အေျပာင္းအလဲရွိလာခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရးမ်က္ႏွာစာ အခင္းအက်င္းတြင္လည္း ႏိုင္ငံေရး အိုင္ကြန္မ်ား အမ်ားအျပားေပၚေပါက္လာသည္ကိုေတြ႔ရသည္။ အေျပာင္းအလဲကာလတြင္ ေပၚလာတတ္သည့္ အေျပာင္းအလဲကိုလိုလားသူ အရပ္ဘက္ႏိုင္ငံေရးအိုင္ကြန္(icon)မ်ားျဖစ္သည္။ အဆိုပါႏိုင္ငံ ေရးအိုင္ကြန္မ်ားကိုၾကည့္မည္ဆိုပါက ျပည္နယ္ေႅသမွတိုင္းရင္းသားမ်ားထက္ ျပည္မေန(ဗမာ)မ်ားက ပိုမ်ားေနသည္ကို ေတြ႔ရမည္ျဖစ္ၿပီး ထိုအထဲတြင္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွပညာသင္ျပန္လာသူမ်ားအျပင္ ယခင္စစ္အာဏာရွင္မ်ားႏွင့္နီးကပ္စြာေန ခဲ့ၾကဖူးသူမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ အဆိုပါႏိုင္ငံေရးအိုင္ကြန္မ်ားမွာ ေႅၚေဆာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ႀကီးမားေသာပုဂိဳလ္ေရးဩဇာႏွင့္ NLD ပါတီ၏လူထုအေပၚႏိုင္ငံေရးဩဇာအလြန္အကြ်ံလႊမ္းမိုးႏိုင္မႈတို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးမ်က္ႏွာစာတြင္ လက္လွမ္းမီမႈအားနည္းသြားဟန္ရွိၿပီး လူထုေရွ႕ထင္ေပၚသင့္သေလာက္ ေရာက္မလာခဲ့ေပ။ ျပည္နယ္တိုင္းရင္းေႅသမ်ားတြင္လည္း ႏိုင္ငံေရးတြင္ဦးေဆာင္ႏိုင္သူ ႏိုင္ငံေရးအိုင္ကြန္မ်ားရွိသင့္သေလာက္ရွိေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးအလႊာတစ္ခုတြင္ပိတ္မိေနၿပီး လူထုေရွ႕မားမားမတ္မတ္ထြက္ေပၚလာႏိုင္သူမရွိသေလာက္ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရ သည္။ အားရေက်နပ္ ဖြယ္လူထုေထာက္ခံအားေပးမႈမ်ား ရရွိႏိုင္ေရးမွာအလွမ္းေဝးေနပါေသးသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ လက္ရွိျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းတြင္ အႏိုင္ရပါတီကိုယ္တိုင္ပံုရိပ္က်ဆင္းလ်က္ရွိသည္။ အျခားႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားမွာ ၂၀၂၀အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအတြက္စိုင္းျပင္းေနၾကသည္။ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကလည္း ႏိုင္ငံေရးမ်က္ႏွာစာတြင္လက္ရွိအေျခအေနထက္ပိုမိုေနရာရရွိေရးအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာအေျပာင္းအလဲမ်ားျဖင့္ ေပါင္း စည္း ေရးလုပ္လာၾကသည္။ ႏိုင္ငံေရးအိုင္ကြန္မ်ားအေနျဖင့္ မည့္သည့္နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္လူထုေရွ႕ထြက္ေပၚလာမည္ ကို ေစာင့္ၾကည့္ရမည္ျဖစ္သည္။
သို႔ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၏အခန္းက႑ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီအခ်င္းခ်င္းၾကားႏိုင္ငံေရးယွဥ္ၿပိဳင္မႈအေလ့အထမ်ားကို ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ အေျခခံက်က်နားလည္လက္ခံႏိုင္ေရးလည္းအလြန္ပင္အေရးႀကီးေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
ထြန္းမင္း(ဥပေဒ)
