
စစ္မွန္ေသာ ဒီမုိကေရစီဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ၾကည့္ရေအာင္
.
မန္းေအာင္ျပည့္စိုး
.
စစ္မွန္ေသာဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု စနစ္၏အေျခခံအဂၤါမ်ား (Principles of Federalism) ႏွင့္ပတ္သက္၍ ပညာရွင္မ်ားက အခုိင္အမာထုတ္ေဖၚ ညႊန္းဆုိခဲ့ၾကျပီးျဖစ္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုကို စစ္မွန္ေသာ ဒီမုိကေရစီ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ျဖင့္ထူေထာင္လို
.
(၁) ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္အျပည့္
.
(၂) ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔ဝင္ ျပည္နယ္မ်ားကို ဥပေဒျပဳေရးအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာႏွင့္ တရားစီရင္ေရးအာဏာ တည္းဟူေသာ ႏုိင္ငံေရးအာဏာ (၃) ရပ္စလံုးကို အျပည့္အဝ အပ္ႏွင္းေစရမည့္အျပင္၊ ထုိႏုိင္ငံေရး အာဏာ (၃) ရပ္လံုးကို တရားဥပေဒႏွင့္အညီ လြတ္လပ္စြာ က်င့္သံုးႏုိင္ရးအတြက္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္၊ ျပည္နယ္အစုိးရႏွင့္ ျပည္နယ္တရားရံုးခ်ဳပ္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ထူေထာင္ပိုင္ခြင့္ ရွိေစရမည္။
.
(၃) ျပည္နယ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမ်
.
(၄) ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္သည္ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔ဝင္ ျပည္နယ္မ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ (Self-rule) ႏွင့္ ထုိအဖြဲ႔ဝင္ ျပည္နယ္မ်ား ပူးေပါင္း၍ဖြဲ႔စည္းသည့္ ျပည္ေထာင္စုကို စုေပါင္းအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ (Sharrd-rule) တုိ႔ကို ေပါင္းစပ္ထားသည့္ စနစ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအစုိးရႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အဖြဲ႔ဝင္ျပည္နယ္ အစိုးရမ်ားအၾကားတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီ အာဏာမ်ားကို ခြဲေဝက်င့္သံုးျခင္း (Division of Powers ) ရွိေစရမည္။
.
(၅) တန္းတူေသာ ျပည္နယ္မ်ားပူးေပါင္း၍ ျပည္ေထာင္စုကို ဖြဲ႔စည္းေသာအခါ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ အမ်ိဳးသားလြတ္ေတာ္ (အထက္လႊတ္ေတာ္) ႏွင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ (ေအာက္လႊတ္ေတာ္) မ်ားကို ထားရွိရမည္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သည္ ဒီမုိကေရစီစနစ္အ လူထု (ဝါ) လူဦးေရကို ကိုယ္စားျပဳေသာ လြတ္ေတာ္ျဖစ္၍ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္သည္ ျပည္ေထာင္စုစနစ္အရ ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔ဝင္ ျပည္နယ္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳေသာ လႊတ္ေတာ္ျဖစ္သည္။
.
ထုိ႔ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ ျပည္နယ္မ်ားက ဦးေရတူညီေသာ ျပည္နယ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ေစလႊတ္ခြင့္ ရွိေစရမည္။
(၆) ျပည္နယ္မ်ားက စုေပါင္းက်င့္သံုးရန္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႔ အပ္ႏွင္းထားသည့္ နုိင္ငံျခားဆက္သြယ္ေရး၊ ျပည္ေထာင္စုကာကြယ္ေရး၊ ေငြစကၠဴႏွင့္ေငြဒဂၤါးထုတ္လုပ္ေ
.
(၇) ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္သည္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ (Self-rule) ႏွင့္ စုေပါင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ (Shared-rule) တုိ႔ကို ေပါင္းစပ္ထားေသာ စနစ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုထဲတြင္ အနည္းဆံုး အစိုးရ (၂) ရပ္ဖြဲ႔စည္းထူေထာင္ရေပမည္။ ယင္းတုိ႔မွာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
.
(၈) ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုအစုိးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစုိးရမ်ားသာမက ေဒသႏၱရအစိုးရ မ်ားကိုလည္း ဖြဲ႔စည္းထူေထာင္ရမည္။ ထုိေဒသႏၱရအစိုးရမ်ားကိုလည္း သင့္ေလ်ာ္ေသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမ်ား အျပည့္အဝ ေပးထားရမည္။ အထူးသျဖင့္ ေဒသႏၱရအစိုးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစုိးရမ်ားကို သက္ဆုိင္ရာ ေဒသစီမံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအတြက္ အခြန္ေတာ္ ေကာက္ခံခြင့္ အာဏာမ်ားကို ေပးအပ္ထားရမည္ျဖစ္သည္။
.
အေျခခံ အဂၤါရပ္မ်ား၏ အပိုဒ္ (၁)တြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ကို တန္းတူေသာ ႏုိင္ငံေရးအာဏာမ်ားအပ္ႏွင့္ ထားသည့္ျပည္နယ္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းရမည္ဟူ၍ ပါရွိရာ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံ၏ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ထုိသုိ႔ျဖစ္ေနပါရဲ႕လား ၊ စဥ္းစားသံုးသပ္ရန္ လုိအပ္ပါသည္။ မိမိတုိ႔ႏုိင္ငံသည္ ကြဲျပားျခားနားေသာ ဘာသာစကား၊ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈ၊ လူဦးေရအနည္းအမ်ားႏွင့္ နယ္ေျမအက်ယ္အဝန္းတို႔အျပင္ မတူညီေသာ လူမ်ိဳးစုမ်ားျဖင့္ ေပါင္းစည္းထားသည္ျဖစ္ရာ (Unitary Sate) ေခၚ တစ္ျပည္ေထာင္စနစ္ကို မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် မထူေထာင္သင့္ပါ။ (Federal State) ေခၚ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ျဖင့္ မလႊဲမေသြဖြဲ႔စည္းထူေထာင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုစနစ္ ဆုိရာ၌ မိမိတို႔တြင္ရွိေသာ တုိင္းရင္းသာားလူမ်ိဳးစုႀကီး (၈) မ်ိဳးကို ျပည္နယ္တစ္ခုစီ ေပးရန္ႏွင့္ တူညီေသာ အခြင့္အေရးႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကိုေပးရန္ ျဖစ္သည္။ သို႔ဆုိလွ်င္ ဗမာကို ျပည္နယ္တစ္ျပည္နယ္ ေပးရမည္ ျဖစ္သည္။ မည္သည့္အရပ္ကို ဗမာျပည္နယ္ဟု သတ္မွတ္သင့္သနည္း။ ႏုိင္ငံအလယ္ပိုင္း မႏၱေလး၊ စစ္ကိုင္းႏွင့္ မေကြးတုိင္းေဒသၾကီးမ်ားကို သတ္မွတ္သင့္သည္ဟု ယူဆမိသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္မူ ထုိေဒသမ်ားတြင္ ဗမာအမ်ားစုေနထုိင္ၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သို႔ဆုိလွ်င္ တုိင္းရင္းသား (၈) မ်ိဳးအတြင္ ျပည္နယ္ (၈) ျပည္နယ္ရွိလာမည္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္တုိင္းရင္းသားေပါင္းစံုေ
.
ေဖာ္ျပထားေသာ အေျခခံမူမ်ားအနက္ အေျခခံမူအမွတ္စဥ္ (၁) ႏွင့္ ပတ္သတ္၍ သံုးသပ္ခဲ့ျပီးျဖစ္ရာ အေျခခံမူအမွတ္စဥ္ (၅) ကို ထပ္မံစဥ္းစားၾကည့္ၾကဖို႔လုိပါ
.
ဆုိၾကပါစို႔…. ၿမိဳ႕နယ္တစ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္  လူဦးေရ (၂) သိန္းရွိလွ်င္ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးရသည္ဟု သတ္မွတ္ပါက (၄) သိန္းရွိလွ်င္ ၂ဦး၊ ၆ သိန္းရွိလွ်င္ ၃ဦးစသည္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ရန္ႏွင့္ လူဦးေရး ၂သိန္းမျပည့္က ထုိျမိဳ႕နယ္အတြက္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မရပဲ အျခားျမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေပါင္းေရြးရန္ျဖစ္သည္။ မွတ္မွတ္ရရေျပာရလွ်င္ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္က ျမိဳ႕နယ္အေတာ္မ်ားမ်ား တစ္ျမိဳ႕နယ္လွ်င္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးသာ
.
အထူးတင္ျပလိုသည္မွာ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္ ဟုေခၚဆုိသျဖင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး၏အေရအတြက္
.
အထက္တြင္တင္စားေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ဗမာျပည္နယ္၌ ဗမာဦးေရ (၁၀) သိန္း၊ ခ်င္းလူဦးေရ (၂)သိန္း၊ ကခ်င္လူဦးေရ (၁) သိန္း၊ ရွမ္း လူဦးေရ (၈) ေသာင္းရွိသည္ဆုိပါစုိ႔ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္
.
ဤသို႔ေဆာင္ရြက္ပါက အမ်ိဳးသား (ဝါ) လူမ်ိဳးစုလႊတ္္ေတာ္တြင္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားကို အမွန္ကိုယ္စားျပဳေသာ လႊတ္ေတာ္ၾကီးျဖစ္လာမည္ျဖစ္ပါသည္
.
ေဖာ္ျပပါ အေျခခံအဂၤါရပ္မ်ားအျပင္ က်ား-မ တန္းတူညီမွ်မႈ (Genda) လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႈ (Secular State) စသည့္တုိ႔ကိုလည္း အေလးအနက္ထားရပါမည္။ လူမ်ိဳးေပါင္းစံုေရာေႏွာေနထုိင္ေ
ဒီမုိကေရစီစနစ္တြင္ အမ်ားဆႏၵအရ အရာရာကို အဆံုးအျဖတ္ေပးရာ၌ အနည္းစု၏ အခြင့္အေရးမ်ားကိုလည္း မေမ့အပ္ေပ။ ဒီမုိကေရစီစနစ္သည္ လူမ်ိဳးၾကီးဝါဒ (ဝါ) မဟုတ္လူမ်ိဳးၾကီးဝါဒ လြႊမ္းမုိးေရးႏွင့္ လူအုပ္ၾကီးျဖင့္ အႏုိင္က်င့္ေသာ (Tyranny of Majority ) ္ျဖစ္သြားတက္သည္ကိုလည္း သတိမူအပ္ေပသည္။
.
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အားႏုိင္ငံေ
.
ထုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္ထူေထာင္လိုေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းလုိေသာ ႏုိင္ငံေတာ၏ ပံုသ႑န္ကို ထုဆစ္ပံုေဖာ္ၾကည့္ျပီးျဖစ္္၍ ေဝဖန္သံုးသပ္စိစစ္ၾကရန္သာရွိေတာ့
.
ထုိကတိၾကီးအေျဖေပၚသည့္ေန႔၊ မိမိတုိ႔တုိင္းရင္းသားအားလံုး
.
မန္းေအာင္ျပည့္စိုး
			
		 
				


