Zawgyi
အခု ပထမဆံုးေပါ့ေနာ္ ဆရာ့ရဲ႕လက္ရွိ ရာထူးရယ္၊ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းရယ္၊ ၿပီးေတာ့ ဆရာရဲ႕ အမည္ေလးကို အရင္ေျပာပါေပးပါဆရာ။
ကြ်န္ေတာ့္နာမည္ကေတာ့ မန္းေအာင္ျပည္စိုးလို႔ေခၚ ပါတယ္။ အခု လက္ရွိကေတာ့ ကရင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ကရင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေလးပါတီ ပူးေပါင္းထားတဲ့ ကရင္အမ်ိဳးသား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (KNDP)ပါတီရဲ႕ ဥကၠ႒တာဝန္ကို ယူထား ပါတယ္။
ဟုတ္ကဲ့ပါ ပထမဆံုးေမးခ်င္တာကေပါ့ဆရာ ကြ်န္ေတာ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက တိုင္းရင္းသားပါတီေတြအေနနဲ႔ ရလဒ္ မေကာင္းခဲ့တာေတြ ေတြ႕ရ တယ္ေပါ့ေနာ္၊ အဲဒီဟာအေပၚမွာ ဘာေၾကာင့္လို႔ ဆရာထင္ပါ သလဲ။
တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရး ပါတီ လည္း ေတာ္ေတာ္ေလးေတာ့ ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ကို ဝင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ခ်င္ ေတာ့က တပ္ေနာက္ခံထားတဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီကို ျပည္သူ လူထုက ‘ဟို’ တည့္တည့္ေျပာလို႔ ရွိရင္ေတာ့ မႀကိဳက္ ဘူးေပါ့ေလ။ မႀကိဳက္ေတာ့ ဒါကို ရွင္းထုတ္မယ့္ နည္းလမ္းက ရွာတဲ့အခါမွာ ခုနက ေရြးေကာက္ ပြဲနည္းလမ္းက တစ္နည္းလို႔ ျပည္သူလူထုက သြားေတြ႕တာ၊ ဒါ ကြ်န္ေတာ့္အျမင္ေလေနာ္၊ ျပည္သူ လူထုက သြားေတာ့တယ္။ အဲဒီတပ္ေနာက္ခံထားတဲ့ ပါတီကို ရွင္းထုတ္ဖို႔ကို သြားေတြ႕တဲ့အေျဖက ေဒၚစု ေထာင္ထားတဲ့ NLD ပါတီပဲ လုပ္ႏိုင္မယ္လို႔ တြက္ၾက တာေပါ့၊
တိုင္းရင္းသားေတြအပါအဝင္ အဲဒီလိုအတြက္ က်ေတာ့က၊ ပံုေအာၿပီးေတာ့ ေဒၚစုပါတီ၊ NLD ပါတီကိုပဲ ေပးလိုက္တဲ့အေပၚမွာ အန္ကယ္တို႔ တိုင္း ရင္းသားပါတီေတြလည္း သိပ္အလုပ္မျဖစ္ေတာ့ဘူး ေလ။ အလုပ္မျဖစ္ဘူးဆိုတာက သူတို႔ ကရင္ဆိုရင္ လံုးလံုးေတာင္ မရေတာ့တဲ့သေဘာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ တစ္ေယာက္ပဲရတယ္ေပါ့၊ သို႔ေပမယ့္ တစ္ျပည္လံုးမွာ တစ္ဘက္က ရွမ္းတို႔ ရခိုင္တို႔က်ေတာ့ ဒါက သူတို႔က မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ျပင္းထန္တဲ့ ပါတီေတြ၊ ျပည္နယ္ေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတို႔ကေတာ့ သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈမ်ိဳးရေသးတယ္။ အန္ကယ္တို႔ ကရင္ ကေတာ့ဟို တစ္ျပည္လံုးမွာ ၂၀၃ ေနရာဝင္တယ္။ တစ္ေယာက္ပဲရတယ္။ ကရင္ျပည္ နယ္၊ သံေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္က ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္ပဲရတယ္။ ဟို စိတ္လည္း မေကာင္းဘူး၊ ရွက္စရာလည္းေကာင္းတယ္ေနာ္၊ ဟိုဟာေပါ့ စိတ္လည္းမခ်မ္းသာ ျဖစ္တာေပါ့၊ အဲဒီလို အေနအထားမ်ိဳးေၾကာင့္”လို႔ ထင္ပါတယ္။
အခုလာမယ့္ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဆရာတို႔ ပါတီ အေနနဲ႔ ဒီမဲဆႏၵနယ္ ဘယ္ႏွစ္ေနရာေလာက္ ဝင္ၿပိဳင္ ဖို႔ စီစဥ္ထားလဲေပါ့ေနာ္။
အန္ကယ္တို႔က အခုပူးေပါင္းလိုက္တာ ၂ ႏွစ္ သာသာပဲ ရွိေသးတယ္။ ၂၀၁၈ ေဖေဖာ္ဝါရီလ၂၂ ရက္ ေန႔ကမွ (ယူးအီးစီ)ကေနၿပီးေတာ့ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ျပဳ မိန္႔ရလာတဲ့ ပါတီေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့အဲဒီၾကားမွာ ဒီကာလေလးမွာ အန္ကယ္တို႔က ခြင့္ျပဳမိန္႔ရရျခင္း သာ ခုနက ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီဖြဲ႕ တယ္။ၿပီးေတာ့ ၿမိဳ႕နယ္ေတြဖြဲ႕တယ္။ ၿပီးေတာ့ ရပ္ကြက္ အဆင့္ေတြဖြဲ႕တယ္။ ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ အခု ရြာတိုင္းေစ့ လိုက္ၿပီးေတာ့ ဆိုင္းဘုတ္ေတြကို ေတာ့ အလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕မေထာင္ႏိုင္ေသးဘူး။ ဗဟိုနဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္ ေလာက္ပဲေထာင္ႏိုင္တယ္။ ေထာင္ႏိုင္ေတာ့ က အခုက ကရင္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ ၇ ၿမိဳ႕နယ္မွာ ၆ ၿမိဳ႕နယ္ေလာက္ေတာ့ လုပ္ထားၿပီးၿပီျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ၆ ၿမိဳ႕နယ္စလံုးကို ဝင္ဖို႔ စီစဥ္ထားၿပီး သားျဖစ္တယ္။ သံေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ တစ္ၿမိဳ႕နယ္ကို ေတာ့ မဝင္ေတာ့ဘူး။
သံေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မွာ ညီအစ္ကို ကရင္ပါတီတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ျပည္မဘက္ (KTP) ပါတီက ေနၿပီးေတာ့ လိုလိုလားလား လြတ္လြတ္ကြ်တ္ကြ်တ္ ဝင္ဖို႔ နားလည္မႈ ယူလိုက္တာေပါ့။ ဒါက ကရင္ ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ ၆ ၿမိဳ႕နယ္မွာဝင္ဖို႔ ေနာက္ ၊ အနီး အနားမွာရွိတဲ့ မြန္မွာလည္း ခုနက စဥ္းစားထား တာ ေပါ့ေလ၊ မြန္ျပည္နယ္က သထံု၊ က်ိဳက္ထို၊ ဘီးလင္း၊ ၿမိဳ႕နယ္ေတြက ကရင္တိုင္းရင္းသားအမ်ားစု မြန္ထက္ ေတာင္မ်ားေသးတယ္ဆိုေတာ့ အဲဒီေနရာ ေတြမွာ ဝင္ဖို႔ စဥ္းစားေနတယ္။ အခ်ိန္ကလည္း ကပ္ ေနၿပီ ေပါ့ေလ၊ လူရွာတုန္းပဲ၊ အလားတူ တို႔ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္ ကရင္အမ်ားစုေနထိုင္တဲ့ ဧရာဝတီတို႔၊ ရန္ကုန္တို႔၊ ပဲခူးတို႔၊ မြန္တို႔ ေနာက္၊ တနသၤာရီတို႔မွာက ခုနက အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ ျပည္နယ္တိုင္းလႊတ္ေတာ္ဆိုတာထက္ကို တိုင္းရင္း သား လႊတ္ေတာ္မွာ ဝင္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔လည္း ဒါကို စဥ္းစား ခ်က္ေတာ့ထား ထားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ တိုင္းရင္းသား လႊတ္ေတာ္ရယ္၊ ခုနက မြန္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ သံုး ၿမိဳ႕နယ္ေလာက္ကိုေတာ့ ကရင္ျပည္နယ္ ျပင္ပအေနနဲ႔ ဝင္ဖို႔ စိုင္းျပင္းေနတဲ့ ႀကိဳးစားေနတဲ့ အေနအထား မွာပဲရွိေသးတယ္}}လို႔ ေျပာလိုပါတယ္။
ဟုတ္ကဲ့ပါ။ ဆရာတို႔အခုဒါ ဝင္ၿပိဳင္မယ့္ မဲဆႏၵနယ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လ်ာထားတယ္ေပါ့ေနာ္၊ ကရင္ ျပည္နယ္မွာလည္း ၆ ၿမိဳ႕နယ္ေလာက္ လ်ာထား တယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ အႏိုင္ရဖို႔ ဘယ္ေလာက္ထိ စီစဥ္ထားလည္းေပါ့ေနာ္၊ ။
အခု တိုင္းရင္းသားပါတီေတြက ဒီတစ္ေခါက္ ေတာ့ ငါတို႔ တိုင္းရင္းသားအလွည့္ပဲလို႔ေတာ့ ေၾကြး ေၾကာ္ေနၾကတယ္။ ေျြကးေၾကာ္တာထက္ကို ေမွ်ာ္လင့္ ေနၾကတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဘာျဖစ္လို႔ အဲဒီလိုေျပာ ၾကဆိုၾက သလဲဆိုေတာ့ ေဒၚစု သူရဲ႕ NLD ပါတီရဲ႕ သူ႔ရဲ႕ ကတိ ကဝတ္သံုးခုကို တစ္ခုမွ တိတိပပ အေကာင္ အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ဘူး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အမ်ိဳးသားရင္ၾကား ေစ့ေရး၊ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး၊ အဲဒီေတာ့ သားတို႔ လည္း သိပါတယ္။ တစ္ခုမွ ခရီးမေရာက္ဘူးေပါ့၊ အဲဒီခရီးမေရာက္တဲ့အေပၚမွာ အရင္တုန္းကလို ေသာင္ ၿပိဳ၊ ကမ္းၿပိဳႏိုင္ေတာ့မယ္မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ ယူဆခ်က္ တိုင္းရင္းသားေတြမွာ ရွိတယ္ေပါ့ေလ၊ ဒါေပမယ့္ တစ္ ဖက္ကလည္း ေဒၚစုတို႔ NLD ပါတီက ႏိုင္ေတာ့ ႏိုင္ ဦးမယ္၊ ေသာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳ ျဖစ္မျဖစ္ေတာ့ ယူဆခ်က္ ေတြ သံုးသပ္ခ်က္ေတြကလည္းရွိတယ္ေပါ့၊ အဲဒီ အေပၚမွာ အန္ကယ္အေနနဲ႔ကေတာ့ေပါ့ေလ၊ ဒီ ကရင္ ပါတီကို ဦးစီးဦးရြက္လုပ္တဲ့ ဥကၠ႒ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အလယ္အလတ္အဆင့္ကိုပဲ၊ ဒါသံုးသပ္ခ်င္တယ္။
ဒါေပမယ့္ ခုနကလိုေတာ့ တိုင္းရင္းသားအလွည့္ပဲ ဆိုတဲ့ဟာကိုလည္း ယတိျပတ္ႀကီး၊ ဒါမေမွ်ာ္လင့္ခ်င္ ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႀကိဳးစားစရာ ရွိတာ ႀကိဳးစားၿပီး၊ လုပ္စရာ ရွိတာေတာ့လုပ္မယ္။ သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္ တဲ့အေနအထားတစ္ခုေတာ့ ရလိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္တယ္ေပါ့ေနာ္၊ ဟိုဟာေပါ့ အမ်ားစုႀကီး မဟုတ္ရင္ေတာင္မွ Something အေနအထားတစ္ခု ထိ အထူးသျဖင့္ အန္ကယ္တို႔ ကရင္ျပည္နယ္ေတြ မွာကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ သံုးသပ္ခ်င္ တယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်င္တယ္။ သံုးသပ္တာထက္ကို ယံု ၾကည္တာေလးကို ေမွ်ာ္လင့္ခ်င္တယ္ေပါ့ေလ၊ ႀကိဳးစားစရာရွိတာေတာ့ ႀကိဳးစားမယ္၊ သို႔ေသာ္ ျဖစ္ရမယ္ အစ္ကိုတို႔ ႏိုင္ရမယ္ ဘာညာ အဲဒီလို တိုင္းရင္းသားအလွည့္ပဲလို႔ေတာ့ ယတိျပတ္ႀကီးေတာ့ မေျပာလိုဘူး။ ႀကိဳးစားမယ္ ႀကိဳးစားတဲ့အေပၚမွာ အသီးအပြင့္တစ္စံုတစ္ခု ရလိမ့္မယ္လို႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ ခ်င္တယ္လို႔ ဒီလိုပဲေျပာလိုပါတယ္။}}
ဟုတ္ကဲ့ပါဆရာ။ ေနာက္တစ္ခုကေပါ့ေနာ္ အခု လက္ရွိဒီ၊ NLD အစိုးရသက္တမ္းမွာေပါ့ေနာ္၊ အစိုးရ ရဲ႕အားနည္းခ်က္ေတြက ဘာေတြမ်ားျဖစ္မလဲ၊ သူတို႔ လုပ္ခဲ့သင့္တဲ့အရာ၊ မလုပ္ခဲ့သင့္တဲ့အရာေတြက ဘာ ေတြမ်ား ျဖစ္မလဲေပါ့ ဆရာ။ ဒီအစိုးရရဲ႕ အားနည္း ခ်က္ကေရာ ဘာေတြျဖစ္ႏိုင္မလဲေပါ့။
ေအးေပါ့ေလ၊ ခုနကေျပာခဲ့တဲ့အထဲမွာ အန္ ကယ္တို႔နဲ႔ တိုက္႐ိုက္ပတ္သက္တာေတြပါတယ္။ တစ္ခုကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေပါ့ေနာ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက စစခ်င္း ဦးသိန္းစိန္တို႔ လက္ထက္တုန္းကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံေပါ့ေနာ္၊ ေနာက္ ေဒၚစုေရာက္လာတဲ့အခါၾကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံတြဲၿပီးေတာ့ ၂၁ ရာစုပင္လံု ေဆြးေႏြးပြဲ။ အဲဒီပင္လံုမွာ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တကယ္တမ္းလက္မွတ္ထိုးခဲ့တာက ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ အဲဒီသံုးခုပဲရွိတယ္။ ကယားေတာင္ ေနာက္ပိုင္းမွ သေဘာတူထားတယ္။ ကရင္၊ မြန္၊ ရခိုင္ကေတာ့ ဗမာျပည္မဘားမားပေရာပါးအေနနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ ေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သိရတာေတြ၊ ညႇိႏိႈင္းရတာ ေတြ၊ ေဆြးေႏြးရတာေတြဘာမွ မရွိဘဲနဲ႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ကို ဘားမားပေရာပါးရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္အေနနဲ႔ ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကပဲ လက္မွတ္ထိုးသြားတာကို က်န္ တဲ့တိုင္းရင္းသားေတြေတာ့မသိဘူး၊ ကရင္ေတာ့ တည့္ တည့္ေျပာရင္ မေက်နပ္ဘူး။ မေက်နပ္သည့္အတြက္ ေနာက္ပိုင္းခ်ဳပ္ဆိုတဲ့ ေအာင္ဆန္း အက္တလီစာခ်ဳပ္ ႏ်ဴအက္တလီစာခ်ဳပ္တို႔ကို ကရင္ေတြက အသိအမွတ္ မျပဳဘူး။ အဲဒီသေဘာထား၊ အဲဒီစိတ္ထားက ယခု အခ်ိန္ထိ သေႏၶတည္ေနတယ္။ ဒါကို အခု အေကာင္ အထည္ေဖာ္တဲ့ကိစၥမွာ ဒါက ထိေရာက္တဲ့အထိ မေရာက္ဘူး။ အခု ဝိုးတိုးဝါးတားနဲ႔ အခု ဩဂုတ္လ လုပ္မယ့္ ဟာေတာင္မွ ျဖစ္ပါ့မလား။ လုပ္ရင္လည္း တစ္ဖြဲ႕ငါးေယာက္ ေလာက္ပဲ တက္မယ္လို႔၊ အက်ိဳးက သိပ္မရွိလွဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ဟာတုန္းကလည္း သေဘာ တူခ်က္ ၅၁ ခ်က္လား ၅၇ လား မသိဘူး။ အဲဒီဟာ ကလည္းဘာမွ မထူးဘူးေပါ့၊ ၂၀ဝ၈ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ခပ္ဆင္ဆင္ပဲ။ ဘာမွ ေထြေထြထူးထူးမရွိဘူးဆိုတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒါဟာ တို႔ဒီဘက္က အဓိကကေတာ့ KNU ေပါ့၊ ကရင္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းကေန ၿပီးေတာ့ ထိပ္တိုက္ေဆြးေႏြးတာေပါ့ေလ။
အခု အပစ္ အခတ္ရပ္စဲထားၿပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားလို႔ရွိရင္ ဒီတိုင္းျပည္ကို ဘယ္လိုတည္ေဆာက္ၾကမလဲ၊ ဘယ္လို အုပ္ခ်ဳပ္ၾကမလဲ၊ ဘယ္လိုစီမံက်မလဲ ေဆြးေႏြးပြဲေပါ့ ေနာ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံေဆြးေႏြးပြဲကို ဆက္ၿပီး ေတာ့လုပ္ၾကတဲ့အပိုင္းမွာ မေရမရာ ဒါေလးေတြ အမ်ားႀကီး အမ်ားႀကီးေပၚလာၿပီးေတာ့ ဒါက ေႏွာင့္ ေႏွးၾကန္႔ၾကာေနရတဲ့အေနအထား NCA ကို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုတဲ့ေနရာမွာလည္း အစိုးရကတစ္မ်ိဳး၊ တပ္က တစ္မ်ိဳး၊ ဒီဘက္တိုင္းရင္း သားေတြက တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေန တယ္။ တပ္နဲ႔ အစိုးရက သိ တယ္ထားဦးေတာ့၊ တိုင္းရင္း သားနဲ႔ၾကေတာ့ ကြဲလြဲေန တယ္။ အဲဒီကြဲလြဲေနတဲ့ အေပၚမွာ ညႇိႏိႈင္းဖို႔ဆိုတာ ကလည္း အခုထက္ထိ အေျဖ မထြက္ဘူး။ အခုေတာ့ ဒါဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ဟာ ေတြကို ဒါ မလုပ္ေဆာင္ခဲ့ဘူး ေပါ့ေလ၊ တိတိက်က်ရွင္းရွင္း လင္းလင္းနဲ႔ ထိထိေရာက္ ေရာက္ မလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တာ။ ဒါ တစ္ခ်က္၊ ေနာက္ တစ္ခ်က္က အန္ကယ္ျမင္တာကေတာ့ တရား ဥပေဒစိုးမိုးေရးမွာ ဦးကိုနီကို လုပ္ႀကံတဲ့ကိစၥရယ္၊ အမိန္႔ခ်လိုက္တာ မေက်မနပ္တာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ ေနာက္ ဗစ္တိုးရီးယားအမႈလည္း ေပ်ာက္ေန တယ္။
အရင္တုန္းက ကခ်င္ဆရာမေလး ႏွစ္ေယာက္ ကိစၥလည္း ဟိုလုပ္ဒီလုပ္နဲ႔ ဘယ္လိုျဖစ္လို႔ ဘယ္လို ျဖစ္မွန္းကို မသိလိုက္ဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ မူးယစ္ ေဆးဝါးအမႈေတြကလည္း ေန႔တိုင္းလိုဖမ္းဆီးရမိတာ ရွိတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး အပိုင္းမွာ အစိုးရရဲ႕ ကိုင္တြယ္မႈမွာ အေတာ္ေလးကို အားနည္းေနတယ္လို႔ေျပာလို႔ရတယ္ေပါ့၊ ဒါ တစ္ခ်က္၊ ေနာက္တစ္ခ်က္က အမ်ိဳးသားရင့္ၾကားေစ့ေရး အခု အစိုးရႏွစ္ရပ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာသံကိုေတာ့ သားတို႔ လည္းၾကားမွာေပါ့၊ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သိေနတယ္ ဒီႏိုင္ငံမွာ။ ဒါကို အန္ကယ္တို႔ကေတာ့ လက္ခံခ်င္ တယ္။ တပ္ကတစ္ပိုင္း၊ ေဒၚစုတို႔က တစ္ပိုင္းေပါ့။ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ေျပာၾကဆိုၾကလို႔ သိပ္မရဘူး။ ဆိုလို တာက ဥပမာ ျပည္ထဲေရးကိစၥဆိုလိုရွိရင္လည္း ဒီဖက္ အစိုးရ သမၼတက ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးကို ဖိအားေပး ဖို႔ ေျပာဖို႔ဆိုဖို႔က အခက္အခဲအမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူကသမၼတကို တာဝန္ခံရမယ္ လို႔သာ ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ သမၼတ ထက္ကိုသူ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ကို သူက အေလး ထားေနတဲ့ အပိုင္းေလးေတာ့ နည္းနည္း ရွိတယ္။ ရွိတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီလိုဟာမ်ိဳး ေတြေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ ေဒၚစုက အစိုးရကို သူ႔ျပည္ခိုင္ ၿဖိဳးပါတီက လူတခ်ိဳ႕ကိုေရာ၊ တပ္ကလူ တခ်ိဳ႕ကိုေရာ ဟို အုပ္ခ်ဳပ္မႈ နယ္ပယ္ေပါ့ေနာ္ အဲဒီအပိုင္း မွာ ထည့္ထား တယ္။ သူကေတာ့ အမ်ိဳးသား ရင္ၾကားေစ့ေရး ရရွိေစေရး ႀကိဳးစားေနတဲ့သေဘာပါပဲ။ သို႔ေပမယ့္ သိပ္မျဖစ္လာဘူး။ သိပ္အလုပ္မျဖစ္ဘူး။ ဟုတ္လား၊ အဲဒီၾကားထဲမွာ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ ေရးဟာ NLD နဲ႔ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး အစိုးရနဲ႔တပ္ဒါပဲလား၊ အစိုးရတပ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားတို႔ကေရာ ရင္ၾကား မေစ့ သင့္ဘူးလားဆိုတဲ့ဟာမ်ိဳးကိုလည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားဖို႔ လိုမယ္ေနာ္၊ သူတို႔ကေတာ့ ေဒၚစု အစိုးရ လက္ထက္မွာ တိုင္းရင္းသားအေရးကို ဒီေလာက္ အသံက်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ မထြက္လာဘူး။ မထြက္လာေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြ ရင္ထဲမွာလည္း ဒါေတြ ရွိေနတာေပါ့။
ဒါက အထူးသျဖင့္ ေျပာခ်င္တာက သံုးခုေပါ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရယ္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးရယ္၊ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးရယ္ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္တဲ့ကိစၥကေတာ့ ဒါကေတာ့ ေျပာစရာမလို ေတာ့ဘူးေလ။ ျပင္လို႔မရဘူးဆိုတာ၊ လေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ လူေပါင္းမ်ားစြာ ပိုက္ဆံအကုန္ အက်ခံၿပီးေတာ့ တစ္ခု ပဲျပင္တယ္။ သံုးေလးေၾကာင္း ေတာင္ မဟုတ္ပါဘူး။ သံုးေလးလံုးသာျပင္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာေၾကာင့္ ခုနက သားေမးတာကို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ရယ္ခ်င္စရာ ေတာင္ ျဖစ္တယ္။ ဒါလည္း ေျပာရရင္ ဒီအစိုးရက သိပ္အလုပ္မျဖစ္ ဘူးလို႔ျမင္တယ္။
ဟုတ္ကဲ့။ ေနာက္တစ္ခုကေပါ့ေနာ္။ ဆရာတို႔ပါတီရဲ႕ ဒီတစ္ေခါက္မွာ ျပည္သူေတြက ဘာေၾကာင့္မဲေပးသင့္ သလဲေပါ့ေနာ္၊ မဲေပးသင့္တဲ့အဓိက အခ်က္သံုးခ်က္ ေလးခ်က္ေလာက္ ေျပာျပေပးပါ။
မဲေပးသင့္တာမေျပာခင္ မဲေပးေစလို႔တဲ့ အေန အထားေပါ့ေလ။ တိုင္းရင္းသားေတြက သားတို႔ ဓႏု အပါအဝင္ ကရင္ေပါ့ေလ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း တိုင္းရင္း သားေတြလိုခ်င္တာက လြတ္လပ္ခ်င္းညီမွ်တဲ့ တိုင္း ျပည္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ ကိုယ့္ျပႆနာကိုယ္ပဲ ေျဖ ရွင္းခြင့္၊ ကိုယ့္ရဲ႕ အေျခခံဥပေဒကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေရးဆြဲခြင့္ ဆိုတဲ့ဟာေတြ မရရွိခဲ့ ဘူး။ အခု ၂၀၁၈ အေျခခံဥပေဒက ပိုေတာင္ဆိုးေသး တယ္။ ဘာမွ ေတာင္မသိလိုက္ဘူး။ တကယ့္ အခက္ အခဲျဖစ္ေနတဲ့ နာဂစ္ကာလမွာအတင္းေရာအၾကပ္ ေရာျပ႒ာန္းလိုက္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အန္ကယ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြ အတြက္ဘာမွ မရွိဘူး။ ခုနက လြတ္လပ္ျခင္းညီမွ်ျခင္း တန္းတူျခင္းဆိုတာကလည္း မရွိဘူး။
ဥပမာ တစ္ခု ေျပာခ်င္တယ္။ အဂၤလိပ္က လြတ္လပ္ေရးေပးခါနီးမွာ ဗမာ့တပ္မေတာ္မွာ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာစမစ္ထြန္း ကရင္ျဖစ္တယ္။ အဲဒါၿပီးေတာ့ ဦးႏု အစိုးရတက္လာၿပီးမွာ ေစာစမစ္ထြန္းကို ဖယ္ထုတ္ လိုက္တယ္ေပါ့။ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ခုနက ရာထူးခ်လိုက္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အနားေပးလိုက္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဖယ္ထုတ္လိုက္တယ္။ အဲဒီ ၁၉၄၈ လြတ္လပ္ ေရးရတဲ့ အခ်ိန္ကေနၿပီး ၂၀၂၀ ထိ အခုဆိုရင္ ႏွစ္ ေပါင္း ၇၀ေက်ာ္သြားၿပီ။ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ဟာ တိုင္းရင္း သားထဲက ဘယ္သူျဖစ္သလဲ။ ဒါကို စဥ္းစားလိုက္ ရင္ အသိသာႀကီးေနာ္၊ ေျပာေတာ့ေျပာၾကတယ္။ အရည္အခ်င္းရွိတဲ့သူေတြ၊ တပ္မွာေပါ့၊ ဘာညာ အဲဒီ အရည္အခ်င္းရွိတဲ့သူေတြ တပ္မွာေပါ့ဆိုတာ တိုင္းရင္း သားေတြထဲက အျမင့္ဆံုးဘယ္ေလာက္ရွိလဲ ဗိုလ္မွဴး ခ်ဳပ္ေလာက္ပဲတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတာင္ရွိရဲ႕လား မသိ ဘူး။ အဲဒါေပါ့ေနာ္၊ ဆိုေတာ့ ဒါေတြက မတူကြဲျပား တာေတြ မညီမွ်တာေတြ၊ က်န္တာေတြကေတာ့ အမ်ား ႀကီးရွိတယ္ေပါ့ ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ မသိမသာေလး ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေျပာေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ျပည္ေထာင္စု ဒါေပမယ့္ တစ္ကယ္တမ္းၾကေတာ့ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းကပဲ မဟာလူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ က်င့္သံုးၿပီးေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ တစ္ျပည္ေတာင္ စနစ္လို႔ပဲ ေျပာလို႔ရတယ္။
အဂၤလိပ္လိုဆိုရင္ေတာ့ (ယူနီထရီ)ေပါ့၊ ဖက္ထရယ္မဟုတ္ဘူး။ တကယ္ၾက ေတာ့ ဒါေတြကို ျပည္သူေတြ သိဖို႔လိုတယ္။ အန္ကယ္ တို႔ပါတီ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြကဒါေတြကို တိုက္ ဖ်က္မယ္။ ခုနက လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္း၊ တန္းတူ ျခင္း ရေအာင္လုပ္မယ္။ စစ္မွန္ ခိုင္ၿမဲမွန္ကန္တဲ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုကို တည္ ေဆာက္ဖို႔လို႔ ရည္ရြယ္တယ္။ အဲဒီလို ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔အညီ တိုင္းရင္းသားေတြအေရးအတြက္ ေဆာင္ ရြက္ေပးမွာ ျဖစ္သည့္အတြက္ အန္ကယ္တို႔ပါတီကို မဲေပးဖို႔လို တယ္။ မဲေပးဖို႔လိုရျခင္းက အန္ကယ္တို႔ ပါတီက လႊတ္ ေတာ္ထဲေရာက္ရင္ ေျပာႏိုင္ဆိုင္ႏိုင္ ေျပာလို႔ဆို လို႔ရတယ္။ အျပင္မွာ မဲ႐ံႈးတယ္ဆိုရင္ ဘာမွ မရရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။
ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ တိုင္းရင္းသားေတြ က အန္ကယ္တို႔ ပါတီကို မဲေပးသင့္တယ္။ အန္ကယ္ တို႔ပါတီႏိုင္မွပဲ လႊတ္ေတာ္ထဲ ေရာက္ၿပီးေတာ့မွပဲ တိုင္းရင္းသားေတြ အတြက္ ေျပာေပးဆိုေပး ဒါမွလည္း လႊတ္ေတာ္ထဲ ေရာက္ၿပီး တိုင္းရင္းသားေျပာေပးဆိုေပး ညႇိႏိႈင္းေပးလို႔ ရမွာ ျဖစ္သည့္အတြက္ ဒါက လြယ္ လြယ္နဲ႔တိုတိုေျပာရမွန္း ဆိုရင္ေတာ့ ဒီကိစၥပဲေပါ့ေနာ္၊ တိုင္းရင္းသားေတြ အန္ကယ္တို႔ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြကို မဲေပးသင့္တယ္လို႔ေျပာလိုတယ္။
ေနာက္ထပ္တစ္ခ်က္ေမးခ်င္တာက ဆရာ၊ တကယ္ ေတာ့ ဆရာတို႔ပါတီက အႏိုင္ရခဲ့မယ္ဆိုရင္ အဓိက ဦးစားေပးအေနနဲ႔ ဘယ္လိုက႑ေတြကို လုပ္ေဆာင္ သြားဖို႔ ရွိသလဲဆရာ။
အန္ကယ္တို႔ ပါတီက ဒုတိယအႀကိမ္ ပါတီ ဗဟို ေကာ္မတီေပါ့၊ ညီလာခံေတာ့ တစ္ခါမွ မလုပ္ႏိုင္ ေသးဘူး။ ဒုတိယအႀကိမ္ဗဟိုေကာ္မတီအစည္း အေဝးမွာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သြားမယ့္ေဆာင္ပုဒ္ ညႇိ ႏိႈင္းလိုက္တဲ့အခါမွာ အႀကိဳက္ႀကီးေတာ့ မဟုတ္ ေသးဘူး။ ဘာထြက္လာလဲဆိုေတာ့ တန္းတူညီမွ် ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔ (KNDP) ကိုမဲေပးစို႔ ဆိုေတာ့ တန္းတူညီမွ် မရွိလို႔ ဒီစိတ္ဆႏၵ ဒီ စလိုဂမ္ေပၚလာရတဲ့ သေဘာ ရွိတယ္။ ခ်င္းနဲ႔ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းနဲ႔ ဗမာနဲ႔ ဓႏုနဲ႔ တန္းတူအခြင့္အေရး ရေစခ်င္တဲ့သေဘာေပါ့၊ တစ္မ်ိဳး တည္းကပဲ အေပၚစီးေနရာက အားလံုးယူထားမယ္ တစ္မ်ိဳးတည္းကပဲ အုပ္ခ်ဳပ္မယ္ စီမံမယ္ဆိုတဲ့ဟာ မလိုခ်င္ဘူး။ တန္းတူညီမွ်ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔အတြက္ အန္ကယ္ တို႔ လိုခ်င္မိတယ္။ ခုနက ေဆာင္ပုဒ္ကို အန္ကယ္ တို႔ က ေရြးလိုက္တယ္။ သိပ္အႀကိဳက္ႀကီးေတာ့ မဟုတ္ ေသးဘူး။ ဒါထက္ေကာင္းတာရွိလို႔ရွိရင္ တန္းတူညီမွ် ရရွိဖို႔အတြက္ ႀကိဳးစားမယ္။ ဒါတစ္ခ်က္ အထူးသျဖင့္ ေတာ့ အန္ကယ္တို႔စီမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားတယ္။ သို႔ေသာ္ စစ္မွန္ခိုင္ၿမဲ တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကမရဘူး။ မရ ေသးဘူးလို႔ေျပာလို႔ရတယ္။
အန္ကယ္တို႔လိုခ်င္တာ က အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို မဟုတ္ဘူး။ ေသနတ္ သံစဲသြားမယ္၊ အေျမႇာက္သံမၾကားရေတာ့ဘူး။ လမ္း မွာ အေကာက္အခြန္ေတြ မလုပ္ရေတာ့ဘူး။ ဒါက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအစစ္မဟုတ္ဘူး။ ယာယီပဲ တကယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက ခုနက လိုခ်င္တဲ့ တန္းတူေရး၊ လႊတ္လပ္ေရး၊ ညီမွ်ေရး၊ မွ်တေရး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္း ခြင့္ရွိေရး အဲဒါေတြရရွိဖို႔လို႔အတြက္ အန္ကယ္တို႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားမယ္။ အထူးသျဖင့္ ခုနက ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ပံုကို အန္ကယ္တို႔က မွ်မွ်တတေပါ့၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးႀကီး ဗမာ အပါ အဝင္ ၈ ခုရွိတယ္။ တန္းတူညီမွ်မို႔လို႕ရွိရင္ အခု ဖြဲ႕ထားတဲ့ ျပည္နယ္ ၇ ခု၊ တိုင္း ၇ တိုင္းနဲ႔ကေတာ့ အလုပ္မျဖစ္လွဘူး။ ၾကည့္လိုက္ရင္ ျဖစ္ခ်င္တာ ျဖစ္ေနတာက တိုင္းရင္းသား ၇ ခုကေတာ့ သူ႔ဥပေဒ နဲ႔သူ ရွိေနၿပီ။ ဗမာကေရာ တိုင္း ၇ တိုင္းလံုးလံုး သူတို႔ ဆိုင္သလို ျဖစ္ေနတယ္ေပါ့။ သူတို႔က ျပည္နယ္လည္း မရွိဘူး။ ဒါဆို သူတို႔က အေပၚစီးနဲ႔ မဟာဆိုတဲ့ မဟာ လူမ်ိဳးႀကီးဆိုတဲ့အေနအထားမ်ိဳး သြားၿပီးေတာ့ သက္ေရာက္ေနတယ္။
အဲဒါကို အန္ကယ္ တို႔လည္း မလိုလားဘူးဆိုေတာ့ အဲဒီစနစ္ကို အန္ကယ္တို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခ်င္တယ္။ ဟိုဟာေပါ့ (ေဘလင္ေအာ့ စတိတ္)ေပါ့ စတိတ္ကာခ်ာလို႔ ေခၚမလား ၊ အဲဒီ ဟာကို အန္တို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခ်င္တယ္။ နည္းနည္း ေတာ့ ႀကီးက်ယ္တယ္ေပါ့ေလ၊ ႀကီးက်ယ္ေပမယ့္ ေျပာကိုေျပာရမွာပဲ။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ နာမည္ေတာင္ ျပင္သင့္ရင္ ျပင္ဖို႔လိုတယ္။ ျပည္ ေတာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္ေထာင္စု]ျမန္မာ}ဆိုတဲ့ အရာကတစ္မ်ိဳးတည္းကို သံုးလို႔မရဘူးေပါ့ ေနာ္။ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုေနေနတာကိုး၊ ဆိုတဲ့အခါ က်ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္စဥ္းစားမယ္။ တိုင္း ျပည္တည္ေဆာက္ေရးမွာ သင့္ေလွ်ာ္မွန္ကန္တဲ့ တည္ ေဆာက္မႈ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ သင့္ေလွ်ာ္မွန္ကန္မွ်တ ညီမွ်တဲ့ တည္ေဆာက္မႈျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ေနာက္ က်န္တာေတြကေတာ့ အေသးအမႊားလို႔လည္း မဟုတ္ ဘူးေပါ့ေလ၊ အထူးသျဖင့္ အန္ကယ္တို႔ဆီမွာ၊ မင္းတို႔ ဆီမွာ ရွိမလားေတာ့မသိဘူး၊ မူးယစ္ေဆးဝါး ကိစၥ တစ္ခုက ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္ညစ္စရာ ေကာင္း တယ္ေပါ့ေလ။ ပ်က္လည္းပ်က္စီးတယ္ေပါ့ေလ လူငယ္ေတြ ေပါ့ေလ၊ အဲဒါကလည္း အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေဖ်ာက္ဖ်က္ဖို႔ မူးယစ္ေဆးဝါး ေန႔တိုင္းမိတယ္။ ပိုင္ ရွင္မဲ့၊ ဒီဟာႀကီးတစ္ခုကို ဘာျဖစ္လို႔၊ ဥပမာ တပ္ဆို လို႔ရွိရင္ ဘတ္ဂ်တ္ေတြအမ်ားႀကီး ခ်ထားေပးတယ္။
ဒီမူးယစ္ေဆးဝါးကို အႀကီးအက်ယ္ ဘတ္ဂ်တ္ ထုတ္ ထားေပးၿပီး ခြဲတမ္းခ်ထားေပးၿပီးေတာ့ ကာကြယ္ ႏွိမ္နင္းလို႔ မရႏိုင္ဘူးလားေပါ့၊ အန္ကယ္တို႔ အတတ္ ႏိုင္ဆံုးေတာ့ အဲဒါကို ျဖစ္ခ်င္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တာဝန္ရွိတဲ့သူေတြ ဥပမာ ရဲက ပါဝင္ပတ္သက္ေနသလား၊ ရဲက လာဒ္စားေန သလား၊ အဲဒါမ်ိဳးကိုလည္း ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ တိတိက် က်ေလးေဖာ္ထုတ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ခုနက ပိုင္ရွင္မဲ့ ဆိုတာမ်ိဳးမျဖစ္ရေအာင္ အရင္တုန္းကလည္း ေဇကမၻာ ဦးခင္ေရႊ ဝင္းထဲမွာလား အဲဒီမွာ အကုန္လံုးဝင္ၿပီး ေပ်ာက္သြားတယ္လို႔ အဲဒီအမႈလည္း အခုထိ ေပ်ာက္၊ သတင္းေလာက္ပဲ ထြက္တယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါး သိန္း နဲ႔ခ်ီဟာ အဲဒီလိုမ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္လို႔ေတာ့ အန္ကယ္တို႔ အႏိုင္ရရင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အစိုးရ ျဖစ္ရေသာ္ လည္းေကာင္းေပါ့ေလ၊ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ေပါ့ေလေနာ္၊ အျခားဟာေတြကေတာ့ ရွိေနတယ္ေပါ့ေနာ္၊ ေလာ ေလာလတ္လတ္ေတာ့ ေျပာလို႔မရေသးဘူးေပါ့ေနာ္။
ၿပီးေတာ့ ေနာက္တစ္ခုကေပါ့ေနာ္ ဆရာ၊ ပါတီေတြ မဟာမိတ္ဖြဲ႕တာေတြ ေတြ႕ရတယ္ေပါ့ေနာ္၊ အဲဒီပါတီ ေတြမဟာမိတ္ဖြဲ႕တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆရာအေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္လဲ၊ မဟာမိတ္ရဲ႕အခန္းက႑က ဘယ္ ေလာက္ထိ အေရးပါသလဲေပါ့ ဆရာ၊
အဲဒီေတာ့ အန္ကယ္တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးေပၚလစီ၊ ႏိုင္ငံေရးအေျခခံမူဝါဒ ထဲမွာ မိမိပါတီဟာ ဘယ္ပုဂၢိဳလ္ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္း၊ ဘယ္ပါတီရဲ႕ ဩဇာလႊမ္းမိုးမႈကို မခံဘဲ လြတ္လပ္တဲ့ပါတီအေနနဲ႔ ရပ္တည္မယ္ဆိုတဲ့ ဒါဟာ အန္ကယ္တို႔ပါတီက ခ်မွတ္ထားတာ ရွိတယ္။ ၆ ခ်က္ရွိတယ္။ ၆ ခ်က္မွာ တစ္ခ်က္ေပါ့၊ အဲဒီေတာ့ ဒီႏိုင္ငံမွာ တကယ့္ဗမာပါတီႀကီးက ႏွစ္ခုရွိတယ္။ နာမည္အေနနဲ႔ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးေပါ့ေလ၊ က်န္တဲ့ တဆည တို႔၊ ဦးခရတ္တို႔၊ ေဒါက္တာသက္သက္ခိုင္တို႔၊ ေရႊမန္း တို႔၊ ဦးကိုႀကီးတို႔ကေတာ့ ထား၊ သူတို႔ကနည္းနည္း ေနာက္မွ တက္လာေတာ့ စိမ္းတယ္လို႔ထားေနာ္၊ ဗမာ ပါတီႀကီးႏွစ္ခုကလည္းအစည္းမကပ္ၾကဘူး။
ေနာက္ ၿပီးေတာ့ NLD ကလည္း အခုဆိုရင္ ေၾကညာလိုက္ တယ္ေပါ့ေနာ္၊ ဘယ္သူနဲ႔မွ မပူးေပါင္းဘူး။ မဟာမိတ္ မလုပ္ဘူးဆိုၿပီးေတာ့ အဲဒီလို ရွိတယ္။ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ကေတာ့ သူအႏိုင္ရရွိေရးအတြက္ အန္ကယ္တို႔ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြကို ခ်ဥ္းကပ္တာ ရွိတယ္။ အန္ကယ္တို႔ပါတီကိုလည္း လာၿပီးေတာ့ ခ်ဥ္းကပ္ တာရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အန္ကယ္တို႔က ခုနက အေျခခံ မူဝါဒ အတိုင္းအန္ကယ္တို႔က လက္မခံဘူး။ ဆိုလို တဲ့အခါက်ေတာ့ ျပည္မပါတီႀကီးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့လို႔ အေနအထားကေတာ့ အန္ကယ္တို႔သိပ္မ ေျပာလိုဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေျပာလိုတာက တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြေပါ့ေနာ္၊ ၂၀၁၅ မတိုင္မီမွာ အန္ကယ္တို႔ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ ကရင္အမ်ိဳးသားကို အေျခခံတဲ့ ၆ ပါတီရွိတယ္။ အဲဒီ ၆ ပါတီ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပီးမွာ ခုနကေျပာသလို တစ္ေနရာထဲ ရတဲ့အခါ က်ေတာ့ ျပည္သူလူထုေတြကေအာ္လာၾကတယ္။ မင္းတို႔ ပူးမွ မပူးေပါင္းပဲနဲ႔ဟာ ဒီလိုပဲျဖစ္မယ္ေပါ့၊ မဲေတြပါရမွာေပါ့၊ အဲဒါနဲ႔ ၇ ႀကိမ္ေလာက္ ညႇိႏိႈင္းတယ္။ ေနာက္ဆံုးအေျဖမထြက္ဘူး။ ပူးေပါင္းလို႔မရဘူး။ အထူးသျဖင့္ ျပည္မပါတီႏွစ္ခုက သူတို႔မူဝါဒ အေျခခံ က ကြဲေနတယ္။ ကြဲေနေတာ့ သူတို႔ ခ်န္တာကေတာ့ အန္ကယ္တို႔ ကရင္ျပည္နယ္ ၄ ပါတီကတစ္ခါ ျပန္ညႇိ တယ္။ ၅ ႀကိမ္ေျမာက္ ျပန္ညႇိေတာ့ အေျဖက နည္း နည္းေလးထြက္လာတယ္။ ဘာထြက္လာလည္း ဆိုေတာ့ ေကာင္းတယ္။
ဒါေပမယ့္ နံပါတ္ ၂ အေနနဲ႔ တစ္ပါတီကေတာ့ မဖ်က္ဘူး။ ဖလံုစေဝါ ပါတီကေတာ့ ေသးဘူး၊ ဒါကေတာ့ထား၊ နံပါတ္ ၃ ဖလံုစေဝါပါတီက မျဖတ္ေသးေပမယ့္ သူ႔လူေတြ ပူးေပါင္း ပါတီကို လာခ်င္လာလို႔ရတယ္။ နံပါတ္ ၄ က သူ႔လူေတြ လာေပမယ့္၊ ဥကၠ႒နဲ႔အတြင္းေရးမွဴးကေတာ့ ဆက္ထိန္းဖို႔ မလာရဘူး။ သူတို႔ နာယက ခ်ဳပ္ ဦးစီး ကအဲလို ေျပာထားတယ္။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဒီ ဖလံုစေဝါပါတီက ကရင္ ျပည္နယ္မွာ အေရြးမခံဘူးဆိုတဲ့ဟာေပါ့ေလ။ အဲဒီလို နဲ႔ အန္ကယ္တို႔က ခုနက ေျပာလိုတဲ့ ၂၀၁၈ မွာ ဖြဲ႕စည္းျဖစ္လာတာေပါ့၊ ဒါ အန္ကယ္တို႔ ကရင္ ဘက္က အခုအေနအထားမွာ အခု လာေတာ့မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ၂၀၂၀ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့၊ ကရင္ ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ႀကီးေတြ က်န္ေနတဲ့ ခုနက ပူးေပါင္းပါဝင္တဲ့ ခုနကေျပာတဲ့ ဖလံုစေဝါပါတီရယ္ ျပည္မရွိတဲ့ (ကရင္ေလးပါတီ) ရယ္ အၾကမ္းမ်ဥ္း ဘာ သေဘာတူထားလဲဆိုရင္ေတာ့ နယ္ေျမမထပ္ ေရး မဲဆႏၵနယ္ေျမတစ္ခုမွာ ပါတီတစ္ခုထဲက ကိုယ္စား လွယ္ေလာင္း တစ္ေယာက္တည္းပဲ ဝင္ၿပိဳင္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ညႇိႏိႈင္းမယ္။ အခုထိ အဲဒါ ညႇိႏိႈင္းတာ အဆင ေျပတာလည္း မဆင္မေျပေသးတာလည္း ရွိတယ္။ ကြဲလြဲတာေတာ့လည္း ရွိတာေပါ့ေလ။
ဘယ္လိုျဖစ္ လာမလဲဆိုတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမယ္။ ဒါက ကရင္ရဲ႕အေနအထား၊ ေနာက္ တိုင္းရင္းသားဒီႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသားပါတီ စုဖြဲ႕ေရး ႏွစ္ဖြဲ႕ရွိတယ္။ မင္းတို႔ လည္း သိမလားေတာ့မသိဘူး။ (UNA) ေပါ့ေနာ္ ဒါက တစ္ခုေနာက္ (NBS) ဖက္ဒေရးရွင္း ႏွစ္ခုရွိတယ္။ အဲဒီႏွစ္ခုကလည္း တိုင္းရင္းသားပါတီေတြခ်ည္းပဲ ဆိုေတာ့ ဟိုတုန္းက အန္ကယ္တို႔ ဖလံုစေဝါပါတီမွာ အန္ကယ္တို႔ ေနခဲ့တယ္။ (NBA)မွာ သြားၿပီး ေတာ့ မဲသြားဝင္တယ္။ အန္ကယ္ပဲ အဆိုျပဳတယ္။ တိုင္းရင္း သားပါတီေတြခ်ည္းပဲ။ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြခ်ည္းပဲ ပူးေပါင္းလိုက္လို႔ မရဘူးလားဆိုၿပီးေတာ့ အဆိုျပဳ လိုက္တဲ့အခါမွာ တစ္ေခါက္၊ ႏွစ္ေခါက္ ညႇိႏိႈင္းေဆြး ေႏြးၾကတာ မေျပလည္ဘူး။ မေျပလည္တာကလည္း ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အခု ရွမ္းပါတီေတြ (SNLD) နဲ႔ (SNDP)ဆိုၿပီး ရွိတယ္။ ေစာေစာက မေျပလည္ဘူး။ (SNLD) က ခြန္ထြန္းဦး၊ (SNDP)က်ေတာ့ စိုင္းအိုက္ ေပါင္းက်ေတာ့ အရင္တုန္းက အတူတူပဲ။ ၁၉၉၀ ေရြး ေကာက္ပြဲပါတီမွာ သေဘာထားကြဲလြဲၿပီးေတာ့ ခြန္ထြန္းဦးတို႔ကေတာ့ ေထာင္က်သြားတယ္။ စိုင္းအိုက္ထြန္းကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္တယ္။ အဲဒီကေနၿပီးေတာ့ ကြဲအက္လာတယ္။ ပါတီ စၿပီးေတာ့ တည္ေထာင္တဲ့အခါမွာ သူတို႔ႏွစ္ပါတီရဲ႕ အေန အထားေၾကာင့္ က်န္တဲ့တိုင္းရင္းသားပါတီေတြလည္း ကူးလာၿပီးေတာ့ ပူးေပါင္းတယ္။ ညႇိႏိႈင္းၿပီးလို႔ ေျပာ တယ္။ ညႇိလို႔မရဘူး။ အဲဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ဘာ တစ္ခု ထပ္ေပၚလာသလဲဆိုေတာ့ ပူးေပါင္းပါတီမ်ား ေပၚလာတယ္။ ျပည္နယ္အလိုက္ နံပါတ္ ၁ ကယား၊ ကယားက သံုးပါတီရွိတယ္။ ႏွစ္ပါတီ ေပါင္းလိုက္ တယ္။ တစ္ပါတီကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ ရွမ္းျပည္နယ္ ၿမိဳ႕ တစ္ၿမိဳ႕မွာပဲဆိုေတာ့ သူက ႏွစ္ပါတီ ျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အန္ကယ္တို႔ ခုနက ေလးပါတီေပါ့၊ ေလး ပါတီကလည္း ခုနက ကိုးလို႔ကန္႔လန္႔ တစ္ပါတီက မဖ်က္ဘူး။ အန္ကယ္တို႔ေလးပါတီ တစ္ပါတီ မဖ်က္ ဘဲ ပူးေပါင္းျဖစ္လိုက္တယ္ေပါ့၊
တတိယတစ္ခုက မြန္၊ မြန္လည္း သံုးပါတီရွိတယ္။ မြန္လည္း ႏွစ္ပါတီ ေပါင္းျဖစ္တယ္။ က်န္တဲ့တစ္ပါတီကေတာ့ အမ်ိဳး သမီးပါတီ။ သူကေတာ့မေပါင္းဘူး။ အမ်ိဳးသမီးပါတီ သက္သက္နာမည္ခံခ်င္လို႔၊ သူတို႔က အေႏွာင့္အယွက္ မေပးဘူး ဘာညာ အဲဒီလိုေတာ့ ေျပာတယ္ေပါ့ေလ။ မြန္ၿပီးေတာ့ ကခ်င္ကေတာ့ ေလးပါတီရွိတယ္။ သံုးပါတီ ေပါင္းျဖစ္တယ္။ ကခ်င္ (ကခ်င္နယ္ရွင္နယ္ ကြန္ကရက္)ဆိုတဲ့ပါတီ ေဒါက္တာ အန္ေကာလဆိုတဲ့ ပါတီကေတာ့ မေပါင္းဘူး။ ဒါ သံုးပါတီေပါင္းလိုက္ တယ္။ ခ်င္းကေတာ့ ပါတီေလးေတြ အေတာ္မ်ားတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္စုေလးေတြမ်ားတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္စုက တစ္ပါတီ တစ္ပါတီ သူဘာသာ သီးျခားေနၿပီးေတာ့ ပါတီႀကီး သံုးခုကေတာ့ ဦးဇိုဈာန္တို႔ ၿမိဳင္ဆတ္တို႔ နလူထန္ ကတ္တို႔ အဲဒီအပိုင္း သိခ်င္သိမွာေပါ့၊ အဲဒီပါတီ ၅ ပါတီေပါ့ေလ ျပည္နယ္ငါးခု ပူးေပါင္းထားၿပီး ငါးပါတီ ေပၚလာတဲ့အခါၾကေတာ့ အန္ကယ္တို႔ပဲ အဆိုျပဳတယ္။ ကဲ တို႕ကေတာ့ ဒီ ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရဖို႔ လိုအပ္တယ္။ အႏိုင္ရရွိၿပီးရင္လည္း လႊတ္ေတာ္ထဲ ေရာက္တဲ့အခါမွာ တိုင္းရင္းသားေတြအားလံုး တစ္သံ တည္းထြက္ဖို႔ လိုတယ္။ တစ္ေယာက္တစ္မ်ိဳးစီေတာ့ မျဖစ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဟိုဘက္ မဟာမိတ္ႏွစ္ဖြဲ႕နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ ၿပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသားအေရးအတြက္ စကားေျပာၾကရေအာင္ဆိုၿပီးေတာ့ ဒါကို အန္ကယ္တို႔ တစ္ခါႀကိဳးစားတယ္။ ႀကိဳးစားေတာ့ ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ခါ ျဖစ္လာတယ္။ သူတို႔အဖြဲ႕နဲ႔ အန္ကယ္တို႔ ပူးေပါင္း ၅ ပါတီ တစ္ပါတီကို ႏွစ္ေယာက္ ႏွစ္ေယာက္ နဲ႔ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ မွတ္မွတ္ရရဆိုလို႔ Novotel ေတာ့ မဟုတ္ဘူး၊ Summit Park View မွာ လုပ္ခဲ့တယ္။ စၿပီးေတာ့ လုပ္ခဲ့တယ္။ လုပ္ခဲ့ေတာ့ အန္ကယ္တို႔က ဟိုတုန္း ကိုဗစ္ မေရာက္ေသးဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္မီမွာ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား ေတြ႕ဆံုပြဲတစ္ခုေပါ့၊ ညီလာခံလို႔ေျပာရင္လည္း ေျပာေပါ့ေလ၊ ေတြ႕ဆံုပြဲ တစ္ခုလုပ္ၿပီးေတာ့ ၂၀၂၀ အလြန္ရလာမယ့္ အခင္း အက်င္းေပၚမွာ ဘယ္လိုလုပ္လိုၾကရင္ေကာင္းမလဲ ဆိုတဲ့ သေဘာထား ခံယူခ်က္ကို ညႇိႏိႈင္းမလို႔။ အတို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၂၀၂၀ မွာ တိုင္းရင္းသားေတြ အာလံုးတစ္သံတည္း ထြက္ေပါ့၊
ဒါေပမယ့္ အဲဒါက ခုနကေျပာတဲ့ ရွမ္းပါတီ စိုင္းေက်ာ္ညႊန္႔တို႔ေလ၊ ရွမ္း ပါတီက ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ၂၀၂၀ မွာ မလုပ္ပါနဲ႔ ၂၀၂၀ လြန္မွပဲ ေဆြးေႏြးရေအာင္ဆိုၿပီးေတာ့ အခုက တစ္ခုက လက္မခံဘူးဆိုရင္ က်န္တာက ဆက္ေဆြး ေႏြးလို႔မရေတာ့ဘူး။ ဆက္ေဆြးေႏြးလို႔မရဘူးဆိုေတာ့ အန္ကယ္ေတာ့ ဆက္မေဆြးေႏြးေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ အန္ကယ္တို႔ ၅ ဖြဲ႕နဲ႔ ၅ ပါတီနဲ႔၊ ဒီဘက္က (NBS) နဲ႔ကေတာ့ စိတ္မေလွ်ာ့ေသးဘူး။ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေတြ႕ဦးမလားေပါ့၊ စီစဥ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုဗစ္ႀကီးက ဝင္လာတယ္။ ဝင္လာတဲ့အခါၾကေတာ့ မလုပ္ျဖစ္ေတာ့ ဘူး။ မလုပ္ျဖစ္ေတာ့က အခုအခ်ိန္ထိ စိတ္ထဲမွာက ဒီဘက္မြန္က ေဒါက္တာခင္ေမာင္ရင္တို႔ ဘာတို႔ သားတို႔သိမလားေတာ့မသိဘူးေပါ့၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ ေတာ္ကို တစ္ျပည္နယ္ တစ္တိုင္းမွာ ၁၂ ေယာက္ ျပည္နယ္ ၇ ခုရွိေတာ့ ၈၄ ေယာက္ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ၿမိဳ႕ေပါင္းက ၁၄၀ ေလာက္ရွိတယ္။ ၈၄ နဲ႔ ၁၃၀ ဆိုရင္ ၂၀ဝ ေက်ာ္ေက်ာ္ ေလးေပါ့ ၂၁၀-၂၂၀ ေလာက္ရွိမယ္။ လႊတ္ေတာ္မွာက ကိုယ္စား လွယ္က အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေပါင္းၿပီး ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ၆၆၄ ေယာက္ ရွိတယ္။ ၆၆၄ ရဲ႕ ထက္ဝက္ေက်ာ္က ၃၃၃ ဦး ထက္ ဝက္အႏိုင္ရမွ အစိုးရ ဖြဲ႕ႏိုင္မယ္။ တကယ္တမ္း ခုနက ျပည္နယ္ ၇ ခုက အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ ေတာ္ အကုန္လံုးႏိုင္ဦးေတာ့ ၂၀ဝ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလးပဲ ရွိမယ္။ ၃၀ဝ မေက်ာ္ဘူး။ အစိုးရမဖြဲ႕ႏိုင္ဘူး။ ဒါေလး တစ္ခု ရွိတယ္။ သို႔ေပမယ့္ အခုအေနအထားမွာ အန္ကယ္တို႔ တြက္တာက ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးကေတာ့ ဒီေလာက္မလာေတာ့ဘူး။ NLD ကလည္း ေသာင္ၿပိဳ ကမ္းၿပိဳ အစိုးရဖြဲ႕မရႏိုင္ေလာက္တဲ့ ၅၁ ရာႏႈန္းမရ ႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ တြက္ထားတယ္ေပါ့ေလ။ ၂၀၁၅ တုန္းက မွတ္မိသေလာက္ NLD ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထား ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးက ၆ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အန္ကယ္ တို႔ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြနဲ႔ အျခားပါတီေတြက ၉ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရတယ္။ ၂၀၁၅ ရဲ႕ အေနအထား ၂၀၂၀ မွာကေတာ့ NLD ကေတာ့ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မရေလာက္ေတာ့ဘူး။ သူဘယ္ေလာက္ အလြန္ဆံုး ရမလဲ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဆို အစိုးရဖြဲ႕လို႔မရဘူး။ အခု သူဘယ္သူနဲ႔ ေပါင္းမလဲ၊ ေသခ်ာတာကေတာ့ သူ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးနဲ႔ မေပါင္းဘူး။ အန္ကယ္တို႔ တိုင္းရင္း သားနဲ႔ ေပါင္းမလား၊ တိုင္းရင္းသားနဲ႔ေပါင္းရင္း တိုင္းရင္းသားေတြက ႀကိဳစဥ္းစားထားသင့္တယ္။ သူတို႔မေတာ္ ရခိုင္နဲ႔ပဲ ေပါင္းမယ္။ ကရင္နဲ႔ပဲ ေပါင္း မယ္လုပ္ရင္လည္းလုပ္ေတာ့ ၅၁ ရာခိုင္ႏႈန္းရရင္ ေတာ္ၿပီေပါ့။ အန္ကယ္အေနနဲ႔ လိုခ်င္တာကေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြက သူတို႔ အဲဒီလို ဖက္ၿပီးေတာ့ မသြားနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြအားလံုး ေခၚမယ္။ သေဘာ တူမယ္ဆို သြားမယ္။ ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရဆိုေတာ့က NLD ပဲ ရာႏႈန္းမ်ားမ်ား ရတယ္ပဲ ထား NLD က ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးကို မဖိတ္ေခၚေလာက္ဘူး။
တိုင္းရင္းသား ေတြ ဖိတ္ေခၚမလား အခုနကေျပာသလို တင္းခံလိုက္ မယ္ဆိုရင္ သူတို႔စဥ္းစားရမယ္။ သို႔မဟုတ္ တပ္နဲ႔ ပူးေပါင္းမလား တပ္က ၂၅ ရာခိုင္ ႏႈန္းရွိထားၿပီးသား ေလ။ အဲဒီအခင္းအက်င္းကေတာ့ ၂၀၂၀ အလြန္မွာ ဆံုးျဖတ္ရမယ့္ အခင္းအက်င္း ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အခါက် ေတာ့ မဟာမိတ္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ခုနက ျပည္မဗမာပါတီႀကီးေတြ အမ်ားစုဟာ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ေနျဖစ္ေန ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဗမာပါတီေတြ မ်ားမ်ားထြက္လာေလ ႀကိဳက္ေလေပါ့။ သူတို႔ကေတာ့ မ်ားရင္မ်ားပါေစေပါ့။ တိုင္းရင္းသားေတြကေတာ့ မ်ားမ်ားမထြက္နဲ႔ ရွိထားတဲ့မ်ားမ်ားကို ျပန္ေပါင္း သင့္တယ္။ အဲဒီလို သေဘာမ်ိဳး။
အဲဒီေတာ့က မဟာ မိတ္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အန္ကယ္တို႔ အျမင္က ေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြ ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အစိုးရ မဖြဲ႕ႏိုင္ဘူး ဆိုေပမယ့္ အစိုးရဖြဲ႕ႏိုင္တဲ့ ပါတီတစ္ခုနဲ႔ ဖိတ္ေခၚလို႔သြား မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ခုနက ညႊန္႔ ေပါင္းအစိုးရအေနနဲ႔ ေပါင္း မယ္။ ငါတို႔ တိုင္းရင္းသားေတြ ကို ခင္ဗ်ားတို႔ ဘာေပးမလဲ၊ အေျခခံဥပေဒ ၂၆၁ မွာ ျပည္ နယ္ေတြမွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို တို႔ပါတီက လူကိုပဲ ေပးမလား ေတာင္းဆိုမယ္။ ဒုသမၼတ တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြကို ေပးမ လား အိုေကသြားမွာေပါ့။ ဒီလို ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေလးေတာ့ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထက္ပိုၿပီးေတာ့ ဘာေမွ်ာ္လင့္သင့္ သလဲဆိုတာ တိုင္းရင္းသားေတြက သိေရာသိၾကရဲ႕ လား မသိဘူး။ ဒုသမၼတရာထူးရ႐ံု၊ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီး ခ်ဳပ္ ရာထူးရ႐ံု၊ ကိုယ့္အေျခခံဥပေဒ ကိုယ္ဆြဲ႐ံု မဟုတ္ ဘဲနဲ႔ လြတ္လပ္ျခင္း ညီညြတ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္း ကိုယ္ပိုင္ ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိျခင္းဆိုတာ ေတာင္းဆိုရမယ္။ ငါတို႔ကို ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ေပး၊ ငါတို႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ေပး။ တည္ေဆာက္ခ်င္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ပံုသ႑ာန္ကို ခြင့္ျပဳေပး။ အဲဒီလိုဆိုလို႔ရွိရင္ ေပါင္းမယ္။ ဒါကေတာ့ အဆံုးအစြန္ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေပါ့ သားရယ္။ ျဖစ္လာမယ္ မျဖစ္လာဘူးေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ တတ္ႏိုင္သေလာက္ေတာ့ ႀကိဳးစားမယ္ေပါ့။
ဆက္စပ္ၿပီးေတာ့ေပါ့ဆရာ ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရ ကိစၥ ေျပာသြားတယ္ေပါ့ေလ၊ တကယ္လို႔ ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရ ထြက္လာႏိုင္မလား၊ တကယ္လို႔ ၂၀၂၀ မွာ ညႊန္႔ေပါင္း အစိုးရ ထြက္လာၿပီဆိုရင္ေရာ ဒီတိုင္းရင္းသားပါတီ ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ေတြက တကယ္ေရာ ျမင့္မားလာႏိုင္လား။
ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရ ထြက္လာမယ္၊ မထြက္လာဘူးကေတာ့ အေျဖေပးလို႔မရဘူးေလ။ ထြက္လာမွပဲ ၾကည့္ရ မွာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ညႊန္႔ေပါင္းအစိုးရ ေပၚလာရင္ တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ အက်ိဳးရွိမရွိ ဆိုတာကေတာ့ ခုနက အန္ကယ္ ေဆြးေႏြး သလိုေပါ့ တိုင္းရင္းသားေတြ စုစုစည္းစည္းနဲ႔ အျမင္ကို ႀကိဳတင္ ညႇိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ ထား ၿပီးေတာ့မွ လုပ္ထားသင့္ တယ္။ တစ္သံတည္းထြက္ဖို႔ လိုတယ္။ အဲဒီတစ္သံတည္း ထြက္ၿပီးလို႔ရွိရင္ တပ္နဲ႔လည္း မေပါင္းခ်င္ဘူးဆိုပါစို႔ NLD ပဲ အႏိုင္ရတယ္ထား အစိုးရ တျခားတစ္ဖြဲ႕ဖြဲ႕နဲ႔ ေပါင္းၿပီး ဖြဲ႕ႏိုင္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ျပည္ခိုင္ ၿဖိဳးနဲ႔ သူမေပါင္းႏိုင္ဘူး တပ္နဲ႔လည္း သူမေပါင္း ႏိုင္ဘူးဆိုပါစို႔၊ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ေပါင္းမယ္ဆို လို႔ရွိရင္ ေတာင္းဆိုရမွာေပါ့။ အဲဒီလိုပဲ တကယ္တမ္း ၂၀၂၀ အလြန္မွာ ျဖစ္လာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းရင္း သားေတြအတြက္ တစ္စံုတစ္ခု အတိုင္းအတာတစ္ခု ေတာ့ အက်ိဳးရွိလိမ့္မယ္လို႔ အဲဒီလိုပဲ ေျပာပါရေစ။
ေနာက္တစ္ခုကေပါ့ ဆရာ၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းရင္း သားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြရွိတယ္။ NCA လမ္း ေၾကာင္းမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္အေကာင္အထည္ ေဖာ္တဲ့အခါမွာ လက္မွတ္ေတြထိုးၿပီးေတာ့ သြားေန ၾကတယ္။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြ လည္း ရွိတယ္။ ဒီဘက္မွာ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြ လည္း ရွိေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီတိုင္းရင္းသား လက္ နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြနဲ႔က တိုင္းရင္း သားအေရးေတြ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြ၊ ဖက္ဒရယ္အေရး ေတြမွာ လုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့အခါမွာ မူဝါဒပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ႏိုင္ငံေရး ခံယူခ်က္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြက တူညီၾကရဲ႕ လား။ ဒါမွမဟုတ္ ကြဲျပားတာေတြေရာ ရွိၾကရဲ႕လား ဆရာ။
အဲဒါက အျခားတိုင္းရင္းသားေတြေတာ့ သိပ္ မသံုးသပ္ခ်င္ဘူး။ အန္ကယ္ မေျပာလိုဘူး။ အန္ကယ္ တို႔ ကရင္တိုင္းရင္းသားပဲ သံုးသပ္ခ်င္တယ္။ လက္ရွိ အေနအထားအရကေတာ့ ကရင္တိုင္းရင္းသား လက္ နက္ကိုင္ပါတီနဲ႔ႏိုင္ငံေရးပါတီ သေဘာထားကေတာ့ မွ်တယ္လို႔ေျပာလို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုနက ပါတီ ေတြကလည္း မတူကြဲျပားမႈ အေျခခံမူဝါဒေလးေတြ ရွိေနတုန္းပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကရင္လက နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းကလည္း ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ေလးဖြဲ႕ ေလာက္ ရွိတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔သိထားတဲ့ ေရာက္ေနတဲ့ PCP ေကာင္စီရယ္၊ DKBA ရယ္ေပါ့ KNU ေနာက္ တစ္ခုကေတာ့ တိုင္းရင္းသားလို႔ ေျပာလို႔ရေပမယ့္ ေျပာလို႔မရေတာ့တဲ့ အဲဒါတစ္ခုကလည္း ရွိတယ္။ သူ႔ကိုလည္း တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္လို႔ ဆိုၾကပါ ေတာ့ သူတို႔က အရင္ KNU ကြဲထြက္လာတဲ့ အဖြဲ႕ အစည္းေတြ ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရး ခံယူခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ ၿပီးေတာ့ KNU ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈရဲ႕ ေနာက္ကိုလိုက္မယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့အဖြဲ႕ေတြက တစ္ေယာက္လိုက္ မယ္ဆိုတဲ့ အဖြဲ႕ထဲမွာ BGF ေတာ့ မပါဘူး။ PC နဲ႔ DKBA ကေတာ့ ပါတယ္။
သို႔ေသာ္ တကယ္တမ္း ၾကေတာ့ သိပ္မပီျပင္ဘူး။ ဆိုၾကပါစို႔ ဟိုးတစ္ခါတုန္းက KNU က ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွ ယာယီႏုတ္ ထြက္တယ္ဆိုၿပီးတစ္ခါ ေၾကညာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မ်ာ က်န္တဲ့ PC နဲ႔ DKBA ကမထြက္ဘဲနဲ႔ ဆက္သြားတယ္။ ဦးေဆာင္မႈ ခံယူမယ္လို႔ ခံယူထားတဲ့ ကတိကဝတ္ ေတြ ဘယ္ေရာက္သြားလဲ။ အဲဒါမ်ိဳးေလးေတြေတာ့ ရွိတယ္။ ခုနက ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္မယ့္ ကိစၥ ေတြ ဘာညာကေတာ့ တို႔တစ္ေတြနဲ႔ သူတို႔နဲ႔ အၿမဲ တမ္းလိုလိုေပါ့ေလ ဒါကေတာ့သေဘာထား မွ်ပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒ ကရင္ျပည္နယ္ရဲ႕ အေျခခံဥပေဒေရး ဆြဲဖို႔ဆိုရင္လည္း ဒါသေဘာထား မွ်ၾကပါတယ္။ အျခားတိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အေျခခံဥပေဒကို သိုးသိုး သိပ္သိပ္နဲ႔ ေရးဆြဲၾကတယ္။ အဲဒါကလည္း သားတို႔ သိမလားမသိဘူး။ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာ ခံ စစခ်င္းမွာပဲ အဲဒီတုန္းက ျပႆနာ တက္တယ္ ထင္တယ္။ ျပႆနာတက္လာတဲ့ဟာ ကိုယ္ပိုင္ အေျခခံ ဥပေဒေရးဆြဲခြင့္ ေဆြးေႏြးၾကလို႔ သေဘာတူတယ္။ တပ္ကေရာ၊ အစိုးရကေရာ သေဘာတူတယ္။ ဒါေပမယ့္ တပ္က တစ္ခု ဘာျပန္ေတာင္းဆိုလည္း ဆိုေတာ့ ခြဲမထြက္ရဆိုတဲ့ အပိုဒ္ကို NCA မွာ ထည့္ထားမွ ေဆြးေႏြးခြင့္ေပးမယ္။ အဲဒီမွာ တစ္ခါတည္း ပိတ္ သြားတယ္။ ပိတ္သြားေတာ့ အခု အခ်ိန္ထိ ဒီကိစၥက တိုးလို႔တန္းလန္းနဲ႔ ျဖစ္ေနတယ္။ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘာျဖစ္ျဖစ္ ဒီဟာကေတာ့ အေျဖရွာရဦးမယ္ဟာ ခုနတုန္းက ခြဲမထြက္ရဆိုတဲ့ဟာေတြရယ္။ တစ္ခု တည္းေသာ တပ္မေတာ္ဆိုတဲ့ဟာရယ္၊ အဲဒါက အေျဖရွာလို႔မရေသးဘူး။ တိုင္း ရင္းသားေတြကလည္း တစ္ခုတည္းေသာ တပ္မေတာ္ဆိုလိုရွိရင္ လက္နက္ခ် ရေတာ့မလား ဒါက ကရင္မွာကေတာ့ တိတိလင္းလင္း ပဲေလ။ မိမိလက္နက္ မိမိလက္ဝယ္မွာပဲရွိရမယ္ဆိုတဲ့ ဒီဟာႀကီးဟာ အခုအခ်ိန္ထိ တည္ၿမဲေနတယ္။ သူတို႔ လည္း မင္းတို႔ စီးပြားေရးလုပ္ခ်င္သလား လုပ္ခြင့္ ေပးလိုက္မယ္။ မင္းတို႔လႊတ္ေတာ္မွာ စကားေျပာခ်င္ သလား ပါတီေထာင္။ မင္းတို႔ အထဲဝင္ စကားေျပာ။ မင္းတို႔ စစ္ပဲ စစ္သားျပန္လုပ္ခ်င္လား တပ္မေတာ္ ဆီကို လာခဲ့ေနရာေပးမယ္။ လာခဲ့ဆိုရင္ ဘယ္လိုေျပာ မလဲ လက္နက္စြန္႔ခဲ့၊ လက္နက္ခ်ခဲ့ အဲဒါမ်ိဳးဆိုရင္ သူတို႔က ပါတီလည္းမေထာင္ဘူး၊ လက္နက္လည္း မစြန္႔ဘူး၊ ဘိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲအတိုင္းပဲေနမယ္။ ယခု အခ်ိန္ထိ အဲဒီခံယူခ်က္ကေတာ့ ရွိေနတယ္။ ဒါကေတာ့ အန္ကယ္တို႔ ပါတီဆိုဒ္ရေရာ၊ ျပည္သူေတြ ကရင္ ျပည္သူေတြ အမ်ားစုေရာ အဲဒီသေဘာတရားကို လက္ခံတယ္။ လက္နက္ခ်လိုက္တယ္။ လက္ထဲမွာ လက္နက္မရွိေတာ့ဘူးဆိုရင္ေတာ့ သူမ်ားျပဳသလို ႏုရေတာ့မယ့္ အေနအထားမ်ိဳးျဖစ္သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ အဲဒါေတာ့ မလုပ္ႏိုင္ေသးဘူးေပါ့ေလ။ ျပန္ခ်ဳပ္ေတာ့ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့က အန္ကယ္ တို႔နဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာထားျခင္းေတြကေတာ့ သိပ္ အလွမ္းမကြာဘူး။ အမ်ားစုေတာ့ တူပါတယ္လို႔ေျပာ ပါရေစ။
အခု ေနာက္ဆံုးေမးခြန္းေလးအေနနဲ႔၊ ဒီ ၂၀၂၀ ေရြး ေကာက္ပြဲ ဆရာအျမင္ေလးေတြ သံုးသပ္ေပးပါဦး။
၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ၾကားထဲမွာ ကိုဗစ္ ႀကီး လာဝင္႐ႈပ္တဲ့ဟာၾကေတာ့ အလုပ္ေလ်ာ့နည္း သြားတယ္ေပါ့ေလ။ ဒါကထားလိုက္ေတာ့၊ ကိုရီးယား တို႔ ဂ်ပန္တို႔ ေရာဂါ ရွိမရွိ လုပ္လို႔ရ လုပ္ရေပါ့ေလ။ ဒါေပမယ့္ ဒီအေပၚမွာကေတာ့ လက္ရွိ အာဏာရထား ၿပီးအခြင့္အလမ္းစတဲ့သေဘာမ်ိဳးေတာ့ ျမင္ရတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ သူတို႔က လက္ရွိအစိုးရ ျဖစ္တယ္။တယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔လိုအပ္တဲ့လိုခ်င္တဲ့ ညႊန္ၾကား ခ်က္ေတြ အမိန္႔ေတြ၊ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္ ေတြ ထုတ္ျပန္လို႔ရတဲ့အေပၚမွာ ဒါ သူတို႔အတြက္ အားသာ ခ်က္ရွိသြားၿပီ။ ဒီေရာဂါေၾကာင့္ေပါ့ေနာ္ ၊ ေနာက္တစ္ခု ကေတာ့ ဟိုဟာေပါ့၊ ဥပေဒကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဒါျပည္ ခိုင္ၿဖိဳးတုန္းကလည္း ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အခု ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္မယ့္ ရက္ ေၾကညာတဲ့ အခ်ိန္ ကစၿပီးေတာ့ စည္းရံုးမႈ လုပ္လို႔ရၿပီဆိုတာ အန္ကယ္ တို႔ က်န္တဲ့သာမန္ပါတီေတြအတြက္ကေတာ့ ဒါ ေတာ္ ေတာ္ကို ခက္ခဲတဲ့ဟာေပါ့။ သူတို႔အတြက္ကေတာ့ လုပ္လို႔ရၿပီ။ တို႔ကေတာ့ မရေသးဘူး။ ဒါက တို႔က ကန္႔သတ္တဲ့ကာလက်မွ စည္းရံုးလို႔ရမယ့္ သေဘာ ေလးေတာ့ သက္ေရာက္တယ္။ ဒါလည္း မသင့္ဘူး ေပါ့ေနာ္။ ေ
နာက္ ဒီ၊ သူတို႔ေျပာတာက တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ေနရာ မွာလည္း တတ္ႏိုင္သေလာက္ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ ဖြဲ႕ မယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပမယ္။ မွတ္ပံုတင္မရွိရင္ လည္း မဲေပးႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္မယ္။ မဲေပးတဲ့ဟာက လည္း ၾကည့္ရတာ ေလပဲလားမသိဘူး။ တစ္ကယ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ့္ အေထာက္အထား အခု အခ်ိန္ထိမေတြ႕ရေသးဘူး။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ မဲစာရင္းေတြပါ သြားေကာက္ ရေတာ့မယ္ မရွိဘူး။ ဟုတ္လား။ခုနကေၾကာင့္ ဒါႀကီး ကလည္း သိပ္မလုပ္မျဖစ္လွဘူးထင္တယ္။ ေနာက္ တစ္ခုက ၂၀၁၅-၂၀၁၀ တုန္းကေတာ့ မဲ႐ံုမဖြင့္ႏိုင္ တဲ့ေနရာ ေရြးေကာက္ပြဲ မလုပ္ႏိုင္တဲ့ေနရာေတြ အခု ကေတာ့ အကုန္လံုးေအးေအးခ်မ္းသြားၿပီ။ ေအးခ်မ္း သြားေတာ့ မဲေပးခ်င္ၾကတယ္။ မဲရံုဖြင့္ေစခ်င္ၾက တယ္။
အထူးသျဖင့္ အန္ကယ္တို႔ ကရင္ျပည္နယ္မွာလည္း အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကအေၾကာင္းျပ ခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးျပၿပီးေတာ့ ဒါကိုမလုပ္ေပးဘူး။ အဲဒီ အပိုင္းေလးေတြလည္း ဒီေရြးေကာက္ပြဲအခက္အခဲ ေလးေတြေပါ့ေလ။ အန္ကယ္တို႔ဘက္က ခံရမယ့္ အားနည္းခ်က္၊ သူတို႔က အားသာခ်က္ေတြ ရွိေကာင္း ရွိမယ္ေပါ့ေနာ္အဲဒါတစ္ခု ေနာက္ မီဒီယာေတြနဲ႔ပတ္ သက္ၿပီးေတာ့ေပါ့ေနာ္ မီဒီယာေတြက သူတို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ တဲ့အပိုင္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္ေပါ့ေလ။ သူတို႔ဆိုလို႔ ရွိရင္ ဒီလိႈင္းတို႔ ဘာတို႔ညာတို႔ ေပါ့၊ ေနာက္ ဒီဘက္ သံေတာ္ဆင့္တို႔ ဘာတို႔ ဒီ NLD ကိုပဲ ေဇာင္းေပး ဟာေတြ ရွိေနသလား။ ရွိေနမလားေပါ့၊ တိုင္းရင္းသား ေတြအဖို႔ကေတာ့ မီဒီယာ အခန္းက႑ကေပါ့ေလ ဒီေလာက္မရွိဘူး။ မီဒီယာဆိုတာ ပရင့္ မီဒီယာရယ္ ေလလိႈင္းကေန လာတဲ့မီဒီယာရယ္ေပါ့ေလ အဲဒါ ေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိတယ္ေပါ့။
အန္ကယ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြ အတြက္ကေတာ့ သိပ္မရွိလွဘူး။ ေငြေၾကးဓန အင္အားျဖစ္လည္း သူတို႔နဲ႔ႏိႈင္းယွဥ္လို႔ မရဘူး။ အဲဒါကလည္း အန္ကယ္တို႔အတြက္ အားနည္း ခ်က္ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အန္ကယ္တို႔က ေတာ့ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္နဲ႔ပဲ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၿပိဳင္မယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕မဲဆႏၵရွင္ေတြကိုလည္း ဒီအမ်ိဳးသား ေရးစိတ္ဓာတ္နဲ႔ပဲ စည္း႐ံုးဆြဲေဆာင္ လံႈ႕ေဆာ္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ကရင္ပါတီကို အေျခခံတယ္ဆိုေပမယ့္ ကရင္အမ်ိဳးသားကို ေဇာင္းေပးတယ္။ က်န္တဲ့တိုင္း ရင္းသားေတြကိုလည္း မျပစ္ပယ္ဘူးဆိုတဲ့ အေန အထား သက္ေရာက္ေအာင္လည္း အန္ကယ္တို႔ ေျပာဆို စည္း႐ံုးမယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ၂၀၂၀ ရဲ႕ အေျဖက အေျဖေကာင္းတစ္ခုထြက္လာဖို႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္တယ္ေပါ့။
Unicode
အခု ပထမဆုံးပေါ့နော် ဆရာ့ရဲ့လက်ရှိ ရာထူးရယ်၊ တာဝန် ထမ်းဆောင်နေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းရယ်၊ ပြီးတော့ ဆရာရဲ့ အမည်လေးကို အရင်ပြောပါပေးပါဆရာ။
ကျွန်တော့်နာမည်ကတော့ မန်းအောင်ပြည်စိုးလို့ခေါ် ပါတယ်။ အခု လက်ရှိကတော့ ကရင်ပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ ကရင် နိုင်ငံရေးပါတီ လေးပါတီ ပူးပေါင်းထားတဲ့ ကရင်အမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (KNDP)ပါတီရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ကို ယူထား ပါတယ်။
ဟုတ်ကဲ့ပါ ပထမဆုံးမေးချင်တာကပေါ့ဆရာ ကျွန်တော့် ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက တိုင်းရင်းသားပါတီတွေအနေနဲ့ ရလဒ် မကောင်းခဲ့တာတွေ တွေ့ရ တယ်ပေါ့နော်၊ အဲဒီဟာအပေါ်မှာ ဘာကြောင့်လို့ ဆရာထင်ပါ သလဲ။
တိုင်းရင်းသား နိုင်ငံရေး ပါတီ လည်း တော်တော်လေးတော့ ကြိုးစားပြီးတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ကို ဝင်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် ဖြစ်ချင် တော့က တပ်နောက်ခံထားတဲ့ ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီကို ပြည်သူ လူထုက ‘ဟို’ တည့်တည့်ပြောလို့ ရှိရင်တော့ မကြိုက် ဘူးပေါ့လေ။ မကြိုက်တော့ ဒါကို ရှင်းထုတ်မယ့် နည်းလမ်းက ရှာတဲ့အခါမှာ ခုနက ရွေးကောက် ပွဲနည်းလမ်းက တစ်နည်းလို့ ပြည်သူလူထုက သွားတွေ့တာ၊ ဒါ ကျွန်တော့်အမြင်လေနော်၊ ပြည်သူ လူထုက သွားတော့တယ်။ အဲဒီတပ်နောက်ခံထားတဲ့ ပါတီကို ရှင်းထုတ်ဖို့ကို သွားတွေ့တဲ့အဖြေက ဒေါ်စု ထောင်ထားတဲ့ NLD ပါတီပဲ လုပ်နိုင်မယ်လို့ တွက်ကြ တာပေါ့၊
တိုင်းရင်းသားတွေအပါအဝင် အဲဒီလိုအတွက် ကျတော့က၊ ပုံအောပြီးတော့ ဒေါ်စုပါတီ၊ NLD ပါတီကိုပဲ ပေးလိုက်တဲ့အပေါ်မှာ အန်ကယ်တို့ တိုင်း ရင်းသားပါတီတွေလည်း သိပ်အလုပ်မဖြစ်တော့ဘူး လေ။ အလုပ်မဖြစ်ဘူးဆိုတာက သူတို့ ကရင်ဆိုရင် လုံးလုံးတောင် မရတော့တဲ့သဘောမျိုးဖြစ်တယ်။ တစ်ယောက်ပဲရတယ်ပေါ့၊ သို့ပေမယ့် တစ်ပြည်လုံးမှာ တစ်ဘက်က ရှမ်းတို့ ရခိုင်တို့ကျတော့ ဒါက သူတို့က မျိုးချစ်စိတ် တော်တော်လေးကို ပြင်းထန်တဲ့ ပါတီတွေ၊ ပြည်နယ်တွေဖြစ်တဲ့အတွက် သူတို့ကတော့ သင့်တင့်လျှောက်ပတ်တဲ့ အောင်မြင်မှုမျိုးရသေးတယ်။ အန်ကယ်တို့ ကရင် ကတော့ဟို တစ်ပြည်လုံးမှာ ၂၀၃ နေရာဝင်တယ်။ တစ်ယောက်ပဲရတယ်။ ကရင်ပြည် နယ်၊ သံတောင်ကြီးမြို့နယ်က ပြည်နယ်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တစ်ယောက်ပဲရတယ်။ ဟို စိတ်လည်း မကောင်းဘူး၊ ရှက်စရာလည်းကောင်းတယ်နော်၊ ဟိုဟာပေါ့ စိတ်လည်းမချမ်းသာ ဖြစ်တာပေါ့၊ အဲဒီလို အနေအထားမျိုးကြောင့်”လို့ ထင်ပါတယ်။
အခုလာမယ့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဆရာတို့ ပါတီ အနေနဲ့ ဒီမဲဆန္ဒနယ် ဘယ်နှစ်နေရာလောက် ဝင်ပြိုင် ဖို့ စီစဉ်ထားလဲပေါ့နော်။
အန်ကယ်တို့က အခုပူးပေါင်းလိုက်တာ ၂ နှစ် သာသာပဲ ရှိသေးတယ်။ ၂၀၁၈ ဖေဖော်ဝါရီလ၂၂ ရက် နေ့ကမှ (ယူးအီးစီ)ကနေပြီးတော့ မှတ်ပုံတင်ခွင့် ပြု မိန့်ရလာတဲ့ ပါတီပေါ့နော်။ အဲဒီတော့အဲဒီကြားမှာ ဒီကာလလေးမှာ အန်ကယ်တို့က ခွင့်ပြုမိန့်ရရခြင်း သာ ခုနက ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် ကော်မတီဖွဲ့ တယ်။ပြီးတော့ မြို့နယ်တွေဖွဲ့တယ်။ ပြီးတော့ ရပ်ကွက် အဆင့်တွေဖွဲ့တယ်။ ပြောရမယ်ဆိုလို့ရှိရင် အခု ရွာတိုင်းစေ့ လိုက်ပြီးတော့ ဆိုင်းဘုတ်တွေကို တော့ အလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့မထောင်နိုင်သေးဘူး။ ဗဟိုနဲ့ မြို့နယ် လောက်ပဲထောင်နိုင်တယ်။ ထောင်နိုင်တော့ က အခုက ကရင်ပြည်နယ်မှာ ရှိတဲ့ ၇ မြို့နယ်မှာ ၆ မြို့နယ်လောက်တော့ လုပ်ထားပြီးပြီဖြစ်တယ်။ အဲဒီတော့ ၆ မြို့နယ်စလုံးကို ဝင်ဖို့ စီစဉ်ထားပြီး သားဖြစ်တယ်။ သံတောင်မြို့နယ် တစ်မြို့နယ်ကို တော့ မဝင်တော့ဘူး။
သံတောင်မြို့နယ်မှာ ညီအစ်ကို ကရင်ပါတီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ပြည်မဘက် (KTP) ပါတီက နေပြီးတော့ လိုလိုလားလား လွတ်လွတ်ကျွတ်ကျွတ် ဝင်ဖို့ နားလည်မှု ယူလိုက်တာပေါ့။ ဒါက ကရင် ပြည်နယ်မှာ ရှိတဲ့ ၆ မြို့နယ်မှာဝင်ဖို့ နောက် ၊ အနီး အနားမှာရှိတဲ့ မွန်မှာလည်း ခုနက စဉ်းစားထား တာ ပေါ့လေ၊ မွန်ပြည်နယ်က သထုံ၊ ကျိုက်ထို၊ ဘီးလင်း၊ မြို့နယ်တွေက ကရင်တိုင်းရင်းသားအများစု မွန်ထက် တောင်များသေးတယ်ဆိုတော့ အဲဒီနေရာ တွေမှာ ဝင်ဖို့ စဉ်းစားနေတယ်။ အချိန်ကလည်း ကပ် နေပြီ ပေါ့လေ၊ လူရှာတုန်းပဲ၊ အလားတူ တို့နိုင်ငံမှာရှိတဲ့ တိုင်းနဲ့ ပြည်နယ် ကရင်အများစုနေထိုင်တဲ့ ဧရာဝတီတို့၊ ရန်ကုန်တို့၊ ပဲခူးတို့၊ မွန်တို့ နောက်၊ တနင်္သာရီတို့မှာက ခုနက အမျိုးသားလွှတ်တော်၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်၊ ပြည်နယ်တိုင်းလွှတ်တော်ဆိုတာထက်ကို တိုင်းရင်း သား လွှတ်တော်မှာ ဝင်ပြိုင်နိုင်ဖို့လည်း ဒါကို စဉ်းစား ချက်တော့ထား ထားပါတယ်။ အဲဒီတော့ တိုင်းရင်းသား လွှတ်တော်ရယ်၊ ခုနက မွန်ပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ သုံး မြို့နယ်လောက်ကိုတော့ ကရင်ပြည်နယ် ပြင်ပအနေနဲ့ ဝင်ဖို့ စိုင်းပြင်းနေတဲ့ ကြိုးစားနေတဲ့ အနေအထား မှာပဲရှိသေးတယ်}}လို့ ပြောလိုပါတယ်။
ဟုတ်ကဲ့ပါ။ ဆရာတို့အခုဒါ ဝင်ပြိုင်မယ့် မဲဆန္ဒနယ် တော်တော်များများ လျာထားတယ်ပေါ့နော်၊ ကရင် ပြည်နယ်မှာလည်း ၆ မြို့နယ်လောက် လျာထား တယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာ အနိုင်ရဖို့ ဘယ်လောက်ထိ စီစဉ်ထားလည်းပေါ့နော်၊ ။
အခု တိုင်းရင်းသားပါတီတွေက ဒီတစ်ခေါက် တော့ ငါတို့ တိုင်းရင်းသားအလှည့်ပဲလို့တော့ ကြွေး ကြော်နေကြတယ်။ ေြွကးကြော်တာထက်ကို မျှော်လင့် နေကြတယ်ပေါ့ဗျာ။ ဘာဖြစ်လို့ အဲဒီလိုပြော ကြဆိုကြ သလဲဆိုတော့ ဒေါ်စု သူရဲ့ NLD ပါတီရဲ့ သူ့ရဲ့ ကတိ ကဝတ်သုံးခုကို တစ်ခုမှ တိတိပပ အကောင် အထည် မဖော်နိုင်ဘူး ငြိမ်းချမ်းရေး၊ အမျိုးသားရင်ကြား စေ့ရေး၊ အခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေး၊ အဲဒီတော့ သားတို့ လည်း သိပါတယ်။ တစ်ခုမှ ခရီးမရောက်ဘူးပေါ့၊ အဲဒီခရီးမရောက်တဲ့အပေါ်မှာ အရင်တုန်းကလို သောင် ပြို၊ ကမ်းပြိုနိုင်တော့မယ်မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ ယူဆချက် တိုင်းရင်းသားတွေမှာ ရှိတယ်ပေါ့လေ၊ ဒါပေမယ့် တစ် ဖက်ကလည်း ဒေါ်စုတို့ NLD ပါတီက နိုင်တော့ နိုင် ဦးမယ်၊ သောင်ပြိုကမ်းပြို ဖြစ်မဖြစ်တော့ ယူဆချက် တွေ သုံးသပ်ချက်တွေကလည်းရှိတယ်ပေါ့၊ အဲဒီ အပေါ်မှာ အန်ကယ်အနေနဲ့ကတော့ပေါ့လေ၊ ဒီ ကရင် ပါတီကို ဦးစီးဦးရွက်လုပ်တဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ တစ်ယောက်အနေနဲ့ အလယ်အလတ်အဆင့်ကိုပဲ၊ ဒါသုံးသပ်ချင်တယ်။
ဒါပေမယ့် ခုနကလိုတော့ တိုင်းရင်းသားအလှည့်ပဲ ဆိုတဲ့ဟာကိုလည်း ယတိပြတ်ကြီး၊ ဒါမမျှော်လင့်ချင် ဘူး။ ဒါပေမယ့် ကြိုးစားစရာ ရှိတာ ကြိုးစားပြီး၊ လုပ်စရာ ရှိတာတော့လုပ်မယ်။ သင့်တင့်လျှောက်ပတ် တဲ့အနေအထားတစ်ခုတော့ ရလိမ့်မယ်လို့တော့ မျှော်လင့်တယ်ပေါ့နော်၊ ဟိုဟာပေါ့ အများစုကြီး မဟုတ်ရင်တောင်မှ Something အနေအထားတစ်ခု ထိ အထူးသဖြင့် အန်ကယ်တို့ ကရင်ပြည်နယ်တွေ မှာကတော့ ဖြစ်နိုင်လိမ့်မယ်လို့တော့ သုံးသပ်ချင် တယ်။ မျှော်လင့်ချင်တယ်။ သုံးသပ်တာထက်ကို ယုံ ကြည်တာလေးကို မျှော်လင့်ချင်တယ်ပေါ့လေ၊ ကြိုးစားစရာရှိတာတော့ ကြိုးစားမယ်၊ သို့သော် ဖြစ်ရမယ် အစ်ကိုတို့ နိုင်ရမယ် ဘာညာ အဲဒီလို တိုင်းရင်းသားအလှည့်ပဲလို့တော့ ယတိပြတ်ကြီးတော့ မပြောလိုဘူး။ ကြိုးစားမယ် ကြိုးစားတဲ့အပေါ်မှာ အသီးအပွင့်တစ်စုံတစ်ခု ရလိမ့်မယ်လို့တော့ မျှော်လင့် ချင်တယ်လို့ ဒီလိုပဲပြောလိုပါတယ်။}}
ဟုတ်ကဲ့ပါဆရာ။ နောက်တစ်ခုကပေါ့နော် အခု လက်ရှိဒီ၊ NLD အစိုးရသက်တမ်းမှာပေါ့နော်၊ အစိုးရ ရဲ့အားနည်းချက်တွေက ဘာတွေများဖြစ်မလဲ၊ သူတို့ လုပ်ခဲ့သင့်တဲ့အရာ၊ မလုပ်ခဲ့သင့်တဲ့အရာတွေက ဘာ တွေများ ဖြစ်မလဲပေါ့ ဆရာ။ ဒီအစိုးရရဲ့ အားနည်း ချက်ကရော ဘာတွေဖြစ်နိုင်မလဲပေါ့။
အေးပေါ့လေ၊ ခုနကပြောခဲ့တဲ့အထဲမှာ အန် ကယ်တို့နဲ့ တိုက်ရိုက်ပတ်သက်တာတွေပါတယ်။ တစ်ခုကတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးပေါ့နော်၊ ငြိမ်းချမ်းရေးက စစချင်း ဦးသိန်းစိန်တို့ လက်ထက်တုန်းကတော့ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံပေါ့နော်၊ နောက် ဒေါ်စုရောက်လာတဲ့အခါကြတော့ ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံတွဲပြီးတော့ ၂၁ ရာစုပင်လုံ ဆွေးနွေးပွဲ။ အဲဒီပင်လုံမှာ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ တကယ်တမ်းလက်မှတ်ထိုးခဲ့တာက ရှမ်း၊ ချင်း၊ ကချင်၊ အဲဒီသုံးခုပဲရှိတယ်။ ကယားတောင် နောက်ပိုင်းမှ သဘောတူထားတယ်။ ကရင်၊ မွန်၊ ရခိုင်ကတော့ ဗမာပြည်မဘားမားပရောပါးအနေနဲ့ ကိုယ်စားလှယ် တွေ၊ နောက်ပြီးတော့ သိရတာတွေ၊ ညှိနှိုင်းရတာ တွေ၊ ဆွေးနွေးရတာတွေဘာမှ မရှိဘဲနဲ့ ပင်လုံစာချုပ် ကို ဘားမားပရောပါးရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်အနေနဲ့ ဗိုလ် ချုပ်အောင်ဆန်းကပဲ လက်မှတ်ထိုးသွားတာကို ကျန် တဲ့တိုင်းရင်းသားတွေတော့မသိဘူး၊ ကရင်တော့ တည့် တည့်ပြောရင် မကျေနပ်ဘူး။ မကျေနပ်သည့်အတွက် နောက်ပိုင်းချုပ်ဆိုတဲ့ အောင်ဆန်း အက်တလီစာချုပ် နျူအက်တလီစာချုပ်တို့ကို ကရင်တွေက အသိအမှတ် မပြုဘူး။ အဲဒီသဘောထား၊ အဲဒီစိတ်ထားက ယခု အချိန်ထိ သန္ဓေတည်နေတယ်။ ဒါကို အခု အကောင် အထည်ဖော်တဲ့ကိစ္စမှာ ဒါက ထိရောက်တဲ့အထိ မရောက်ဘူး။ အခု ဝိုးတိုးဝါးတားနဲ့ အခု ဩဂုတ်လ လုပ်မယ့် ဟာတောင်မှ ဖြစ်ပါ့မလား။ လုပ်ရင်လည်း တစ်ဖွဲ့ငါးယောက် လောက်ပဲ တက်မယ်လို့၊ အကျိုးက သိပ်မရှိလှဘူး။ ပြီးခဲ့တဲ့ဟာတုန်းကလည်း သဘော တူချက် ၅၁ ချက်လား ၅၇ လား မသိဘူး။ အဲဒီဟာ ကလည်းဘာမှ မထူးဘူးပေါ့၊ ၂၀ဝ၈ အခြေခံဥပဒေနဲ့ ခပ်ဆင်ဆင်ပဲ။ ဘာမှ ထွေထွေထူးထူးမရှိဘူးဆိုတဲ့ အခါကျတော့ ဒါဟာ တို့ဒီဘက်က အဓိကကတော့ KNU ပေါ့၊ ကရင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းကနေ ပြီးတော့ ထိပ်တိုက်ဆွေးနွေးတာပေါ့လေ။
အခု အပစ် အခတ်ရပ်စဲထားပြီး အပစ်အခတ်ရပ်စဲထားလို့ရှိရင် ဒီတိုင်းပြည်ကို ဘယ်လိုတည်ဆောက်ကြမလဲ၊ ဘယ်လို အုပ်ချုပ်ကြမလဲ၊ ဘယ်လိုစီမံကျမလဲ ဆွေးနွေးပွဲပေါ့ နော်၊ ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံဆွေးနွေးပွဲကို ဆက်ပြီး တော့လုပ်ကြတဲ့အပိုင်းမှာ မရေမရာ ဒါလေးတွေ အများကြီး အများကြီးပေါ်လာပြီးတော့ ဒါက နှောင့် နှေးကြန့်ကြာနေရတဲ့အနေအထား NCA ကို အဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုတဲ့နေရာမှာလည်း အစိုးရကတစ်မျိုး၊ တပ်က တစ်မျိုး၊ ဒီဘက်တိုင်းရင်း သားတွေက တစ်မျိုးဖြစ်နေ တယ်။ တပ်နဲ့ အစိုးရက သိ တယ်ထားဦးတော့၊ တိုင်းရင်း သားနဲ့ကြတော့ ကွဲလွဲနေ တယ်။ အဲဒီကွဲလွဲနေတဲ့ အပေါ်မှာ ညှိနှိုင်းဖို့ဆိုတာ ကလည်း အခုထက်ထိ အဖြေ မထွက်ဘူး။ အခုတော့ ဒါဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တော့လုပ်ဆောင်ရမယ့်ဟာ တွေကို ဒါ မလုပ်ဆောင်ခဲ့ဘူး ပေါ့လေ၊ တိတိကျကျရှင်းရှင်း လင်းလင်းနဲ့ ထိထိရောက် ရောက် မလုပ်ဆောင်နိုင်တာ။ ဒါ တစ်ချက်၊ နောက် တစ်ချက်က အန်ကယ်မြင်တာကတော့ တရား ဥပဒေစိုးမိုးရေးမှာ ဦးကိုနီကို လုပ်ကြံတဲ့ကိစ္စရယ်၊ အမိန့်ချလိုက်တာ မကျေမနပ်တာတွေ အများကြီး ရှိတယ်။ နောက် ဗစ်တိုးရီးယားအမှုလည်း ပျောက်နေ တယ်။
အရင်တုန်းက ကချင်ဆရာမလေး နှစ်ယောက် ကိစ္စလည်း ဟိုလုပ်ဒီလုပ်နဲ့ ဘယ်လိုဖြစ်လို့ ဘယ်လို ဖြစ်မှန်းကို မသိလိုက်ဘူး။ နောက်ပြီးတော့ မူးယစ် ဆေးဝါးအမှုတွေကလည်း နေ့တိုင်းလိုဖမ်းဆီးရမိတာ ရှိတယ်။ ဆိုလိုတာကတော့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အပိုင်းမှာ အစိုးရရဲ့ ကိုင်တွယ်မှုမှာ အတော်လေးကို အားနည်းနေတယ်လို့ပြောလို့ရတယ်ပေါ့၊ ဒါ တစ်ချက်၊ နောက်တစ်ချက်က အမျိုးသားရင့်ကြားစေ့ရေး အခု အစိုးရနှစ်ရပ်ဆိုပြီးတော့ ပြောသံကိုတော့ သားတို့ လည်းကြားမှာပေါ့၊ တော်တော်များများ သိနေတယ် ဒီနိုင်ငံမှာ။ ဒါကို အန်ကယ်တို့ကတော့ လက်ခံချင် တယ်။ တပ်ကတစ်ပိုင်း၊ ဒေါ်စုတို့က တစ်ပိုင်းပေါ့။ တစ်ခုနဲ့တစ်ခု ပြောကြဆိုကြလို့ သိပ်မရဘူး။ ဆိုလို တာက ဥပမာ ပြည်ထဲရေးကိစ္စဆိုလိုရှိရင်လည်း ဒီဖက် အစိုးရ သမ္မတက ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးကို ဖိအားပေး ဖို့ ပြောဖို့ဆိုဖို့က အခက်အခဲအများကြီး ရှိတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူကသမ္မတကို တာဝန်ခံရမယ် လို့သာ ပြောတယ်။ ဒါပေမယ့် သမ္မတ ထက်ကိုသူ ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် စစ်ဦးစီးချုပ်ကို သူက အလေး ထားနေတဲ့ အပိုင်းလေးတော့ နည်းနည်း ရှိတယ်။ ရှိတဲ့ အခါကျတော့ ဒီလိုဟာမျိုး တွေပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ဒေါ်စုက အစိုးရကို သူ့ပြည်ခိုင် ဖြိုးပါတီက လူတချို့ကိုရော၊ တပ်ကလူ တချို့ကိုရော ဟို အုပ်ချုပ်မှု နယ်ပယ်ပေါ့နော် အဲဒီအပိုင်း မှာ ထည့်ထား တယ်။ သူကတော့ အမျိုးသား ရင်ကြားစေ့ရေး ရရှိစေရေး ကြိုးစားနေတဲ့သဘောပါပဲ။ သို့ပေမယ့် သိပ်မဖြစ်လာဘူး။ သိပ်အလုပ်မဖြစ်ဘူး။ ဟုတ်လား၊ အဲဒီကြားထဲမှာ အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ ရေးဟာ NLD နဲ့ ပြည်ခိုင်ဖြိုး အစိုးရနဲ့တပ်ဒါပဲလား၊ အစိုးရတပ်နဲ့ တိုင်းရင်းသားတို့ကရော ရင်ကြား မစေ့ သင့်ဘူးလားဆိုတဲ့ဟာမျိုးကိုလည်း ထည့်သွင်း စဉ်းစားဖို့ လိုမယ်နော်၊ သူတို့ကတော့ ဒေါ်စု အစိုးရ လက်ထက်မှာ တိုင်းရင်းသားအရေးကို ဒီလောက် အသံကျယ်ကျယ်လောင်လောင် မထွက်လာဘူး။ မထွက်လာတော့ တိုင်းရင်းသားတွေ ရင်ထဲမှာလည်း ဒါတွေ ရှိနေတာပေါ့။
ဒါက အထူးသဖြင့် ပြောချင်တာက သုံးခုပေါ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရယ်၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးရယ်၊ အမျိုးသားရင်ကြားစေ့ရေးရယ် အခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်တဲ့ကိစ္စကတော့ ဒါကတော့ ပြောစရာမလို တော့ဘူးလေ။ ပြင်လို့မရဘူးဆိုတာ၊ လပေါင်းများစွာနဲ့ လူပေါင်းများစွာ ပိုက်ဆံအကုန် အကျခံပြီးတော့ တစ်ခု ပဲပြင်တယ်။ သုံးလေးကြောင်း တောင် မဟုတ်ပါဘူး။ သုံးလေးလုံးသာပြင်တယ်။ အဲဒီတော့ ဒီဟာကြောင့် ခုနက သားမေးတာကို ပြောရမယ်ဆိုရင် ရယ်ချင်စရာ တောင် ဖြစ်တယ်။ ဒါလည်း ပြောရရင် ဒီအစိုးရက သိပ်အလုပ်မဖြစ် ဘူးလို့မြင်တယ်။
ဟုတ်ကဲ့။ နောက်တစ်ခုကပေါ့နော်။ ဆရာတို့ပါတီရဲ့ ဒီတစ်ခေါက်မှာ ပြည်သူတွေက ဘာကြောင့်မဲပေးသင့် သလဲပေါ့နော်၊ မဲပေးသင့်တဲ့အဓိက အချက်သုံးချက် လေးချက်လောက် ပြောပြပေးပါ။
မဲပေးသင့်တာမပြောခင် မဲပေးစေလို့တဲ့ အနေ အထားပေါ့လေ။ တိုင်းရင်းသားတွေက သားတို့ ဓနု အပါအဝင် ကရင်ပေါ့လေ မွန်၊ ရခိုင်၊ ရှမ်း တိုင်းရင်း သားတွေလိုချင်တာက လွတ်လပ်ချင်းညီမျှတဲ့ တိုင်း ပြည် ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်၊ ကိုယ့်ပြဿနာကိုယ်ပဲ ဖြေ ရှင်းခွင့်၊ ကိုယ့်ရဲ့ အခြေခံဥပဒေကိုယ့်ဘာသာကိုယ် လွတ်လွတ်လပ်လပ်ရေးဆွဲခွင့် ဆိုတဲ့ဟာတွေ မရရှိခဲ့ ဘူး။ အခု ၂၀၁၈ အခြေခံဥပဒေက ပိုတောင်ဆိုးသေး တယ်။ ဘာမှ တောင်မသိလိုက်ဘူး။ တကယ့် အခက် အခဲဖြစ်နေတဲ့ နာဂစ်ကာလမှာအတင်းရောအကြပ် ရောပြဋ္ဌာန်းလိုက်တယ်။ အဲဒီတော့ အခြေခံဥပဒေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ အန်ကယ်တို့ တိုင်းရင်းသားတွေ အတွက်ဘာမှ မရှိဘူး။ ခုနက လွတ်လပ်ခြင်းညီမျှခြင်း တန်းတူခြင်းဆိုတာကလည်း မရှိဘူး။
ဥပမာ တစ်ခု ပြောချင်တယ်။ အင်္ဂလိပ်က လွတ်လပ်ရေးပေးခါနီးမှာ ဗမာ့တပ်မတော်မှာ စစ်ဦးစီးချုပ်ဟာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စောစမစ်ထွန်း ကရင်ဖြစ်တယ်။ အဲဒါပြီးတော့ ဦးနု အစိုးရတက်လာပြီးမှာ စောစမစ်ထွန်းကို ဖယ်ထုတ် လိုက်တယ်ပေါ့။ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ခုနက ရာထူးချလိုက်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အနားပေးလိုက်တာပဲ ဖြစ်ဖြစ် ဖယ်ထုတ်လိုက်တယ်။ အဲဒီ ၁၉၄၈ လွတ်လပ် ရေးရတဲ့ အချိန်ကနေပြီး ၂၀၂၀ ထိ အခုဆိုရင် နှစ် ပေါင်း ၇၀ကျော်သွားပြီ။ စစ်ဦးစီးချုပ်ဟာ တိုင်းရင်း သားထဲက ဘယ်သူဖြစ်သလဲ။ ဒါကို စဉ်းစားလိုက် ရင် အသိသာကြီးနော်၊ ပြောတော့ပြောကြတယ်။ အရည်အချင်းရှိတဲ့သူတွေ၊ တပ်မှာပေါ့၊ ဘာညာ အဲဒီ အရည်အချင်းရှိတဲ့သူတွေ တပ်မှာပေါ့ဆိုတာ တိုင်းရင်း သားတွေထဲက အမြင့်ဆုံးဘယ်လောက်ရှိလဲ ဗိုလ်မှူး ချုပ်လောက်ပဲတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်တောင်ရှိရဲ့လား မသိ ဘူး။ အဲဒါပေါ့နော်၊ ဆိုတော့ ဒါတွေက မတူကွဲပြား တာတွေ မညီမျှတာတွေ၊ ကျန်တာတွေကတော့ အများ ကြီးရှိတယ်ပေါ့ ပြောရမယ်ဆိုလို့ရှိရင် မသိမသာလေး ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ပြောတော့ ပြည်ထောင်စု ပြည်ထောင်စု ဒါပေမယ့် တစ်ကယ်တမ်းကြတော့ လူမျိုးတစ်မျိုးတည်းကပဲ မဟာလူမျိုးကြီးဝါဒ ကျင့်သုံးပြီးတော့ အုပ်ချုပ်နေတဲ့ တစ်ပြည်တောင် စနစ်လို့ပဲ ပြောလို့ရတယ်။
အင်္ဂလိပ်လိုဆိုရင်တော့ (ယူနီထရီ)ပေါ့၊ ဖက်ထရယ်မဟုတ်ဘူး။ တကယ်ကြ တော့ ဒါတွေကို ပြည်သူတွေ သိဖို့လိုတယ်။ အန်ကယ် တို့ပါတီ တိုင်းရင်းသား ပါတီတွေကဒါတွေကို တိုက် ဖျက်မယ်။ ခုနက လွတ်လပ်ခြင်း၊ ညီမျှခြင်း၊ တန်းတူ ခြင်း ရအောင်လုပ်မယ်။ စစ်မှန် ခိုင်မြဲမှန်ကန်တဲ့ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စုကို တည် ဆောက်ဖို့လို့ ရည်ရွယ်တယ်။ အဲဒီလို ရည်ရွယ်ချက်နဲ့အညီ တိုင်းရင်းသားတွေအရေးအတွက် ဆောင် ရွက်ပေးမှာ ဖြစ်သည့်အတွက် အန်ကယ်တို့ပါတီကို မဲပေးဖို့လို တယ်။ မဲပေးဖို့လိုရခြင်းက အန်ကယ်တို့ ပါတီက လွှတ် တော်ထဲရောက်ရင် ပြောနိုင်ဆိုင်နိုင် ပြောလို့ဆို လို့ရတယ်။ အပြင်မှာ မဲရှုံးတယ်ဆိုရင် ဘာမှ မရရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ။
ဒါကြောင့်မို့လို့ တိုင်းရင်းသားတွေ က အန်ကယ်တို့ ပါတီကို မဲပေးသင့်တယ်။ အန်ကယ် တို့ပါတီနိုင်မှပဲ လွှတ်တော်ထဲ ရောက်ပြီးတော့မှပဲ တိုင်းရင်းသားတွေ အတွက် ပြောပေးဆိုပေး ဒါမှလည်း လွှတ်တော်ထဲ ရောက်ပြီး တိုင်းရင်းသားပြောပေးဆိုပေး ညှိနှိုင်းပေးလို့ ရမှာ ဖြစ်သည့်အတွက် ဒါက လွယ် လွယ်နဲ့တိုတိုပြောရမှန်း ဆိုရင်တော့ ဒီကိစ္စပဲပေါ့နော်၊ တိုင်းရင်းသားတွေ အန်ကယ်တို့ တိုင်းရင်းသား ပါတီတွေကို မဲပေးသင့်တယ်လို့ပြောလိုတယ်။
နောက်ထပ်တစ်ချက်မေးချင်တာက ဆရာ၊ တကယ် တော့ ဆရာတို့ပါတီက အနိုင်ရခဲ့မယ်ဆိုရင် အဓိက ဦးစားပေးအနေနဲ့ ဘယ်လိုကဏ္ဍတွေကို လုပ်ဆောင် သွားဖို့ ရှိသလဲဆရာ။
အန်ကယ်တို့ ပါတီက ဒုတိယအကြိမ် ပါတီ ဗဟို ကော်မတီပေါ့၊ ညီလာခံတော့ တစ်ခါမှ မလုပ်နိုင် သေးဘူး။ ဒုတိယအကြိမ်ဗဟိုကော်မတီအစည်း အဝေးမှာ ရွေးကောက်ပွဲမှာ သွားမယ့်ဆောင်ပုဒ် ညှိ နှိုင်းလိုက်တဲ့အခါမှာ အကြိုက်ကြီးတော့ မဟုတ် သေးဘူး။ ဘာထွက်လာလဲဆိုတော့ တန်းတူညီမျှ ဖွံ့ဖြိုးဖို့ (KNDP) ကိုမဲပေးစို့ ဆိုတော့ တန်းတူညီမျှ မရှိလို့ ဒီစိတ်ဆန္ဒ ဒီ စလိုဂမ်ပေါ်လာရတဲ့ သဘော ရှိတယ်။ ချင်းနဲ့ ကချင်နဲ့ ရှမ်းနဲ့ ဗမာနဲ့ ဓနုနဲ့ တန်းတူအခွင့်အရေး ရစေချင်တဲ့သဘောပေါ့၊ တစ်မျိုး တည်းကပဲ အပေါ်စီးနေရာက အားလုံးယူထားမယ် တစ်မျိုးတည်းကပဲ အုပ်ချုပ်မယ် စီမံမယ်ဆိုတဲ့ဟာ မလိုချင်ဘူး။ တန်းတူညီမျှဖွံ့ဖြိုးဖို့အတွက် အန်ကယ် တို့ လိုချင်မိတယ်။ ခုနက ဆောင်ပုဒ်ကို အန်ကယ် တို့ က ရွေးလိုက်တယ်။ သိပ်အကြိုက်ကြီးတော့ မဟုတ် သေးဘူး။ ဒါထက်ကောင်းတာရှိလို့ရှိရင် တန်းတူညီမျှ ရရှိဖို့အတွက် ကြိုးစားမယ်။ ဒါတစ်ချက် အထူးသဖြင့် တော့ အန်ကယ်တို့စီမှာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲထားတယ်။ သို့သော် စစ်မှန်ခိုင်မြဲ တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကမရဘူး။ မရ သေးဘူးလို့ပြောလို့ရတယ်။
အန်ကယ်တို့လိုချင်တာ က အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို မဟုတ်ဘူး။ သေနတ် သံစဲသွားမယ်၊ အမြှောက်သံမကြားရတော့ဘူး။ လမ်း မှာ အကောက်အခွန်တွေ မလုပ်ရတော့ဘူး။ ဒါက ငြိမ်းချမ်းရေးအစစ်မဟုတ်ဘူး။ ယာယီပဲ တကယ့် ငြိမ်းချမ်းရေးက ခုနက လိုချင်တဲ့ တန်းတူရေး၊ လွှတ်လပ်ရေး၊ ညီမျှရေး၊ မျှတရေး၊ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်း ခွင့်ရှိရေး အဲဒါတွေရရှိဖို့လို့အတွက် အန်ကယ်တို့ ဆက်ပြီးတော့ ကြိုးစားမယ်။ အထူးသဖြင့် ခုနက ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ပုံကို အန်ကယ်တို့က မျှမျှတတပေါ့၊ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးကြီး ဗမာ အပါ အဝင် ၈ ခုရှိတယ်။ တန်းတူညီမျှမို့လို့ရှိရင် အခု ဖွဲ့ထားတဲ့ ပြည်နယ် ၇ ခု၊ တိုင်း ၇ တိုင်းနဲ့ကတော့ အလုပ်မဖြစ်လှဘူး။ ကြည့်လိုက်ရင် ဖြစ်ချင်တာ ဖြစ်နေတာက တိုင်းရင်းသား ၇ ခုကတော့ သူ့ဥပဒေ နဲ့သူ ရှိနေပြီ။ ဗမာကရော တိုင်း ၇ တိုင်းလုံးလုံး သူတို့ ဆိုင်သလို ဖြစ်နေတယ်ပေါ့။ သူတို့က ပြည်နယ်လည်း မရှိဘူး။ ဒါဆို သူတို့က အပေါ်စီးနဲ့ မဟာဆိုတဲ့ မဟာ လူမျိုးကြီးဆိုတဲ့အနေအထားမျိုး သွားပြီးတော့ သက်ရောက်နေတယ်။
အဲဒါကို အန်ကယ် တို့လည်း မလိုလားဘူးဆိုတော့ အဲဒီစနစ်ကို အန်ကယ်တို့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲချင်တယ်။ ဟိုဟာပေါ့ (ဘေလင်အော့ စတိတ်)ပေါ့ စတိတ်ကာချာလို့ ခေါ်မလား ၊ အဲဒီ ဟာကို အန်တို့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲချင်တယ်။ နည်းနည်း တော့ ကြီးကျယ်တယ်ပေါ့လေ၊ ကြီးကျယ်ပေမယ့် ပြောကိုပြောရမှာပဲ။ ပြောရမယ်ဆိုရင် ဒီနိုင်ငံရဲ့ နာမည်တောင် ပြင်သင့်ရင် ပြင်ဖို့လိုတယ်။ ပြည် တောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံ ပြည်ထောင်စု]မြန်မာ}ဆိုတဲ့ အရာကတစ်မျိုးတည်းကို သုံးလို့မရဘူးပေါ့ နော်။ တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံနေနေတာကိုး၊ ဆိုတဲ့အခါ ကျတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်စဉ်းစားမယ်။ တိုင်း ပြည်တည်ဆောက်ရေးမှာ သင့်လျှော်မှန်ကန်တဲ့ တည် ဆောက်မှု ဖြစ်စေချင်တယ်။ သင့်လျှော်မှန်ကန်မျှတ ညီမျှတဲ့ တည်ဆောက်မှုဖြစ်စေချင်တယ်။ နောက် ကျန်တာတွေကတော့ အသေးအမွှားလို့လည်း မဟုတ် ဘူးပေါ့လေ၊ အထူးသဖြင့် အန်ကယ်တို့ဆီမှာ၊ မင်းတို့ ဆီမှာ ရှိမလားတော့မသိဘူး၊ မူးယစ်ဆေးဝါး ကိစ္စ တစ်ခုက တော်တော်လေး စိတ်ညစ်စရာ ကောင်း တယ်ပေါ့လေ။ ပျက်လည်းပျက်စီးတယ်ပေါ့လေ လူငယ်တွေ ပေါ့လေ၊ အဲဒါကလည်း အတတ်နိုင်ဆုံး ဖျောက်ဖျက်ဖို့ မူးယစ်ဆေးဝါး နေ့တိုင်းမိတယ်။ ပိုင် ရှင်မဲ့၊ ဒီဟာကြီးတစ်ခုကို ဘာဖြစ်လို့၊ ဥပမာ တပ်ဆို လို့ရှိရင် ဘတ်ဂျတ်တွေအများကြီး ချထားပေးတယ်။
ဒီမူးယစ်ဆေးဝါးကို အကြီးအကျယ် ဘတ်ဂျတ် ထုတ် ထားပေးပြီး ခွဲတမ်းချထားပေးပြီးတော့ ကာကွယ် နှိမ်နင်းလို့ မရနိုင်ဘူးလားပေါ့၊ အန်ကယ်တို့ အတတ် နိုင်ဆုံးတော့ အဲဒါကို ဖြစ်ချင်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ ဒီဟာနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ တာဝန်ရှိတဲ့သူတွေ ဥပမာ ရဲက ပါဝင်ပတ်သက်နေသလား၊ ရဲက လာဒ်စားနေ သလား၊ အဲဒါမျိုးကိုလည်း ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ တိတိကျ ကျလေးဖော်ထုတ်၊ နောက်ပြီးတော့ ခုနက ပိုင်ရှင်မဲ့ ဆိုတာမျိုးမဖြစ်ရအောင် အရင်တုန်းကလည်း ဇေကမ္ဘာ ဦးခင်ရွှေ ဝင်းထဲမှာလား အဲဒီမှာ အကုန်လုံးဝင်ပြီး ပျောက်သွားတယ်လို့ အဲဒီအမှုလည်း အခုထိ ပျောက်၊ သတင်းလောက်ပဲ ထွက်တယ်။ မူးယစ်ဆေးဝါး သိန်း နဲ့ချီဟာ အဲဒီလိုမျိုး မဖြစ်အောင်လို့တော့ အန်ကယ်တို့ အနိုင်ရရင်သော်လည်းကောင်း၊ အစိုးရ ဖြစ်ရသော် လည်းကောင်းပေါ့လေ၊ ဖြစ်စေချင်တယ်ပေါ့လေနော်၊ အခြားဟာတွေကတော့ ရှိနေတယ်ပေါ့နော်၊ လော လောလတ်လတ်တော့ ပြောလို့မရသေးဘူးပေါ့နော်။
ပြီးတော့ နောက်တစ်ခုကပေါ့နော် ဆရာ၊ ပါတီတွေ မဟာမိတ်ဖွဲ့တာတွေ တွေ့ရတယ်ပေါ့နော်၊ အဲဒီပါတီ တွေမဟာမိတ်ဖွဲ့တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆရာအနေနဲ့ ဘယ်လိုမြင်လဲ၊ မဟာမိတ်ရဲ့အခန်းကဏ္ဍက ဘယ် လောက်ထိ အရေးပါသလဲပေါ့ ဆရာ၊
အဲဒီတော့ အန်ကယ်တို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးပေါ်လစီ၊ နိုင်ငံရေးအခြေခံမူဝါဒ ထဲမှာ မိမိပါတီဟာ ဘယ်ပုဂ္ဂိုလ် ဘယ်အဖွဲ့အစည်း၊ ဘယ်ပါတီရဲ့ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို မခံဘဲ လွတ်လပ်တဲ့ပါတီအနေနဲ့ ရပ်တည်မယ်ဆိုတဲ့ ဒါဟာ အန်ကယ်တို့ပါတီက ချမှတ်ထားတာ ရှိတယ်။ ၆ ချက်ရှိတယ်။ ၆ ချက်မှာ တစ်ချက်ပေါ့၊ အဲဒီတော့ ဒီနိုင်ငံမှာ တကယ့်ဗမာပါတီကြီးက နှစ်ခုရှိတယ်။ နာမည်အနေနဲ့ ပြည်ခိုင်ဖြိုးပေါ့လေ၊ ကျန်တဲ့ တဆည တို့၊ ဦးခရတ်တို့၊ ဒေါက်တာသက်သက်ခိုင်တို့၊ ရွှေမန်း တို့၊ ဦးကိုကြီးတို့ကတော့ ထား၊ သူတို့ကနည်းနည်း နောက်မှ တက်လာတော့ စိမ်းတယ်လို့ထားနော်၊ ဗမာ ပါတီကြီးနှစ်ခုကလည်းအစည်းမကပ်ကြဘူး။
နောက် ပြီးတော့ NLD ကလည်း အခုဆိုရင် ကြေညာလိုက် တယ်ပေါ့နော်၊ ဘယ်သူနဲ့မှ မပူးပေါင်းဘူး။ မဟာမိတ် မလုပ်ဘူးဆိုပြီးတော့ အဲဒီလို ရှိတယ်။ ပြည်ခိုင်ဖြိုး ကတော့ သူအနိုင်ရရှိရေးအတွက် အန်ကယ်တို့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေကို ချဉ်းကပ်တာ ရှိတယ်။ အန်ကယ်တို့ပါတီကိုလည်း လာပြီးတော့ ချဉ်းကပ် တာရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် အန်ကယ်တို့က ခုနက အခြေခံ မူဝါဒ အတိုင်းအန်ကယ်တို့က လက်မခံဘူး။ ဆိုလို တဲ့အခါကျတော့ ပြည်မပါတီကြီးတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တော့လို့ အနေအထားကတော့ အန်ကယ်တို့သိပ်မ ပြောလိုဘူး။ ဒါပေမယ့် ပြောလိုတာက တိုင်းရင်းသား ပါတီတွေပေါ့နော်၊ ၂၀၁၅ မတိုင်မီမှာ အန်ကယ်တို့ တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ ကရင်အမျိုးသားကို အခြေခံတဲ့ ၆ ပါတီရှိတယ်။ အဲဒီ ၆ ပါတီ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲ အပြီးမှာ ခုနကပြောသလို တစ်နေရာထဲ ရတဲ့အခါ ကျတော့ ပြည်သူလူထုတွေကအော်လာကြတယ်။ မင်းတို့ ပူးမှ မပူးပေါင်းပဲနဲ့ဟာ ဒီလိုပဲဖြစ်မယ်ပေါ့၊ မဲတွေပါရမှာပေါ့၊ အဲဒါနဲ့ ၇ ကြိမ်လောက် ညှိနှိုင်းတယ်။ နောက်ဆုံးအဖြေမထွက်ဘူး။ ပူးပေါင်းလို့မရဘူး။ အထူးသဖြင့် ပြည်မပါတီနှစ်ခုက သူတို့မူဝါဒ အခြေခံ က ကွဲနေတယ်။ ကွဲနေတော့ သူတို့ ချန်တာကတော့ အန်ကယ်တို့ ကရင်ပြည်နယ် ၄ ပါတီကတစ်ခါ ပြန်ညှိ တယ်။ ၅ ကြိမ်မြောက် ပြန်ညှိတော့ အဖြေက နည်း နည်းလေးထွက်လာတယ်။ ဘာထွက်လာလည်း ဆိုတော့ ကောင်းတယ်။
ဒါပေမယ့် နံပါတ် ၂ အနေနဲ့ တစ်ပါတီကတော့ မဖျက်ဘူး။ ဖလုံစဝေါ ပါတီကတော့ သေးဘူး၊ ဒါကတော့ထား၊ နံပါတ် ၃ ဖလုံစဝေါပါတီက မဖြတ်သေးပေမယ့် သူ့လူတွေ ပူးပေါင်း ပါတီကို လာချင်လာလို့ရတယ်။ နံပါတ် ၄ က သူ့လူတွေ လာပေမယ့်၊ ဥက္ကဋ္ဌနဲ့အတွင်းရေးမှူးကတော့ ဆက်ထိန်းဖို့ မလာရဘူး။ သူတို့ နာယက ချုပ် ဦးစီး ကအဲလို ပြောထားတယ်။ နောက်ဆုံးအချက်ကတော့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဒီ ဖလုံစဝေါပါတီက ကရင် ပြည်နယ်မှာ အရွေးမခံဘူးဆိုတဲ့ဟာပေါ့လေ။ အဲဒီလို နဲ့ အန်ကယ်တို့က ခုနက ပြောလိုတဲ့ ၂၀၁၈ မှာ ဖွဲ့စည်းဖြစ်လာတာပေါ့၊ ဒါ အန်ကယ်တို့ ကရင် ဘက်က အခုအနေအထားမှာ အခု လာတော့မယ့် ရွေးကောက်ပွဲ ၂၀၂၀ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့၊ ကရင် ပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ မြို့ကြီးတွေ ကျန်နေတဲ့ ခုနက ပူးပေါင်းပါဝင်တဲ့ ခုနကပြောတဲ့ ဖလုံစဝေါပါတီရယ် ပြည်မရှိတဲ့ (ကရင်လေးပါတီ) ရယ် အကြမ်းမျဉ်း ဘာ သဘောတူထားလဲဆိုရင်တော့ နယ်မြေမထပ် ရေး မဲဆန္ဒနယ်မြေတစ်ခုမှာ ပါတီတစ်ခုထဲက ကိုယ်စား လှယ်လောင်း တစ်ယောက်တည်းပဲ ဝင်ပြိုင်နိုင်ဖို့ အတွက် ညှိနှိုင်းမယ်။ အခုထိ အဲဒါ ညှိနှိုင်းတာ အဆင ပြေတာလည်း မဆင်မပြေသေးတာလည်း ရှိတယ်။ ကွဲလွဲတာတော့လည်း ရှိတာပေါ့လေ။
ဘယ်လိုဖြစ် လာမလဲဆိုတာကတော့ စောင့်ကြည့်ရဦးမယ်။ ဒါက ကရင်ရဲ့အနေအထား၊ နောက် တိုင်းရင်းသားဒီနိုင်ငံမှာ တိုင်းရင်းသားပါတီ စုဖွဲ့ရေး နှစ်ဖွဲ့ရှိတယ်။ မင်းတို့ လည်း သိမလားတော့မသိဘူး။ (UNA) ပေါ့နော် ဒါက တစ်ခုနောက် (NBS) ဖက်ဒရေးရှင်း နှစ်ခုရှိတယ်။ အဲဒီနှစ်ခုကလည်း တိုင်းရင်းသားပါတီတွေချည်းပဲ ဆိုတော့ ဟိုတုန်းက အန်ကယ်တို့ ဖလုံစဝေါပါတီမှာ အန်ကယ်တို့ နေခဲ့တယ်။ (NBA)မှာ သွားပြီး တော့ မဲသွားဝင်တယ်။ အန်ကယ်ပဲ အဆိုပြုတယ်။ တိုင်းရင်း သားပါတီတွေချည်းပဲ။ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေချည်းပဲ ပူးပေါင်းလိုက်လို့ မရဘူးလားဆိုပြီးတော့ အဆိုပြု လိုက်တဲ့အခါမှာ တစ်ခေါက်၊ နှစ်ခေါက် ညှိနှိုင်းဆွေး နွေးကြတာ မပြေလည်ဘူး။ မပြေလည်တာကလည်း ပြောရမယ်ဆိုရင် အခု ရှမ်းပါတီတွေ (SNLD) နဲ့ (SNDP)ဆိုပြီး ရှိတယ်။ စောစောက မပြေလည်ဘူး။ (SNLD) က ခွန်ထွန်းဦး၊ (SNDP)ကျတော့ စိုင်းအိုက် ပေါင်းကျတော့ အရင်တုန်းက အတူတူပဲ။ ၁၉၉၀ ရွေး ကောက်ပွဲပါတီမှာ သဘောထားကွဲလွဲပြီးတော့ ခွန်ထွန်းဦးတို့ကတော့ ထောင်ကျသွားတယ်။ စိုင်းအိုက်ထွန်းကတော့ ရွေးကောက်ပွဲဝင်တယ်။ အဲဒီကနေပြီးတော့ ကွဲအက်လာတယ်။ ပါတီ စပြီးတော့ တည်ထောင်တဲ့အခါမှာ သူတို့နှစ်ပါတီရဲ့ အနေ အထားကြောင့် ကျန်တဲ့တိုင်းရင်းသားပါတီတွေလည်း ကူးလာပြီးတော့ ပူးပေါင်းတယ်။ ညှိနှိုင်းပြီးလို့ ပြော တယ်။ ညှိလို့မရဘူး။ အဲဒီလို အခြေအနေမျိုးမှာ ဘာ တစ်ခု ထပ်ပေါ်လာသလဲဆိုတော့ ပူးပေါင်းပါတီများ ပေါ်လာတယ်။ ပြည်နယ်အလိုက် နံပါတ် ၁ ကယား၊ ကယားက သုံးပါတီရှိတယ်။ နှစ်ပါတီ ပေါင်းလိုက် တယ်။ တစ်ပါတီကတော့ သူ့ရဲ့ ရှမ်းပြည်နယ် မြို့ တစ်မြို့မှာပဲဆိုတော့ သူက နှစ်ပါတီ ဖြစ်တယ်။ ပြီးတော့ အန်ကယ်တို့ ခုနက လေးပါတီပေါ့၊ လေး ပါတီကလည်း ခုနက ကိုးလို့ကန့်လန့် တစ်ပါတီက မဖျက်ဘူး။ အန်ကယ်တို့လေးပါတီ တစ်ပါတီ မဖျက် ဘဲ ပူးပေါင်းဖြစ်လိုက်တယ်ပေါ့၊
တတိယတစ်ခုက မွန်၊ မွန်လည်း သုံးပါတီရှိတယ်။ မွန်လည်း နှစ်ပါတီ ပေါင်းဖြစ်တယ်။ ကျန်တဲ့တစ်ပါတီကတော့ အမျိုး သမီးပါတီ။ သူကတော့မပေါင်းဘူး။ အမျိုးသမီးပါတီ သက်သက်နာမည်ခံချင်လို့၊ သူတို့က အနှောင့်အယှက် မပေးဘူး ဘာညာ အဲဒီလိုတော့ ပြောတယ်ပေါ့လေ။ မွန်ပြီးတော့ ကချင်ကတော့ လေးပါတီရှိတယ်။ သုံးပါတီ ပေါင်းဖြစ်တယ်။ ကချင် (ကချင်နယ်ရှင်နယ် ကွန်ကရက်)ဆိုတဲ့ပါတီ ဒေါက်တာ အန်ကောလဆိုတဲ့ ပါတီကတော့ မပေါင်းဘူး။ ဒါ သုံးပါတီပေါင်းလိုက် တယ်။ ချင်းကတော့ ပါတီလေးတွေ အတော်များတယ်။ မြို့နယ်စုလေးတွေများတယ်။ မြို့နယ်စုက တစ်ပါတီ တစ်ပါတီ သူဘာသာ သီးခြားနေပြီးတော့ ပါတီကြီး သုံးခုကတော့ ဦးဇိုဈာန်တို့ မြိုင်ဆတ်တို့ နလူထန် ကတ်တို့ အဲဒီအပိုင်း သိချင်သိမှာပေါ့၊ အဲဒီပါတီ ၅ ပါတီပေါ့လေ ပြည်နယ်ငါးခု ပူးပေါင်းထားပြီး ငါးပါတီ ပေါ်လာတဲ့အခါကြတော့ အန်ကယ်တို့ပဲ အဆိုပြုတယ်။ ကဲ တို့ကတော့ ဒီ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ အနိုင်ရဖို့ လိုအပ်တယ်။ အနိုင်ရရှိပြီးရင်လည်း လွှတ်တော်ထဲ ရောက်တဲ့အခါမှာ တိုင်းရင်းသားတွေအားလုံး တစ်သံ တည်းထွက်ဖို့ လိုတယ်။ တစ်ယောက်တစ်မျိုးစီတော့ မဖြစ်ဘူး။ အဲဒီတော့ ဟိုဘက် မဟာမိတ်နှစ်ဖွဲ့နဲ့ ချိတ်ဆက် ပြီးတော့ တိုင်းရင်းသားအရေးအတွက် စကားပြောကြရအောင်ဆိုပြီးတော့ ဒါကို အန်ကယ်တို့ တစ်ခါကြိုးစားတယ်။ ကြိုးစားတော့ ဆွေးနွေးပွဲ တစ်ခါ ဖြစ်လာတယ်။ သူတို့အဖွဲ့နဲ့ အန်ကယ်တို့ ပူးပေါင်း ၅ ပါတီ တစ်ပါတီကို နှစ်ယောက် နှစ်ယောက် နဲ့ ဖြစ်ခဲ့တယ်။ မှတ်မှတ်ရရဆိုလို့ Novotel တော့ မဟုတ်ဘူး၊ Summit Park View မှာ လုပ်ခဲ့တယ်။ စပြီးတော့ လုပ်ခဲ့တယ်။ လုပ်ခဲ့တော့ အန်ကယ်တို့က ဟိုတုန်း ကိုဗစ် မရောက်သေးဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီမှာ တိုင်းရင်းသားပါတီများ တွေ့ဆုံပွဲတစ်ခုပေါ့၊ ညီလာခံလို့ပြောရင်လည်း ပြောပေါ့လေ၊ တွေ့ဆုံပွဲ တစ်ခုလုပ်ပြီးတော့ ၂၀၂၀ အလွန်ရလာမယ့် အခင်း အကျင်းပေါ်မှာ ဘယ်လိုလုပ်လိုကြရင်ကောင်းမလဲ ဆိုတဲ့ သဘောထား ခံယူချက်ကို ညှိနှိုင်းမလို့။ အတို ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ၂၀၂၀ မှာ တိုင်းရင်းသားတွေ အာလုံးတစ်သံတည်း ထွက်ပေါ့၊
ဒါပေမယ့် အဲဒါက ခုနကပြောတဲ့ ရှမ်းပါတီ စိုင်းကျော်ညွှန့်တို့လေ၊ ရှမ်း ပါတီက ဘာပြောလဲဆိုတော့ ၂၀၂၀ မှာ မလုပ်ပါနဲ့ ၂၀၂၀ လွန်မှပဲ ဆွေးနွေးရအောင်ဆိုပြီးတော့ အခုက တစ်ခုက လက်မခံဘူးဆိုရင် ကျန်တာက ဆက်ဆွေး နွေးလို့မရတော့ဘူး။ ဆက်ဆွေးနွေးလို့မရဘူးဆိုတော့ အန်ကယ်တော့ ဆက်မဆွေးနွေးတော့ဘူး။ ဒါပေမယ့် အန်ကယ်တို့ ၅ ဖွဲ့နဲ့ ၅ ပါတီနဲ့၊ ဒီဘက်က (NBS) နဲ့ကတော့ စိတ်မလျှော့သေးဘူး။ ဆက်ပြီးတော့ တွေ့ဦးမလားပေါ့၊ စီစဉ်တဲ့အချိန်မှာ ကိုဗစ်ကြီးက ဝင်လာတယ်။ ဝင်လာတဲ့အခါကြတော့ မလုပ်ဖြစ်တော့ ဘူး။ မလုပ်ဖြစ်တော့က အခုအချိန်ထိ စိတ်ထဲမှာက ဒီဘက်မွန်က ဒေါက်တာခင်မောင်ရင်တို့ ဘာတို့ သားတို့သိမလားတော့မသိဘူးပေါ့၊ အမျိုးသားလွှတ် တော်ကို တစ်ပြည်နယ် တစ်တိုင်းမှာ ၁၂ ယောက် ပြည်နယ် ၇ ခုရှိတော့ ၈၄ ယောက် နောက်ပြီးတော့ ပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ မြို့ပေါင်းက ၁၄၀ လောက်ရှိတယ်။ ၈၄ နဲ့ ၁၃၀ ဆိုရင် ၂၀ဝ ကျော်ကျော် လေးပေါ့ ၂၁၀-၂၂၀ လောက်ရှိမယ်။ လွှတ်တော်မှာက ကိုယ်စား လှယ်က အမျိုးသားလွှတ်တော် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ပေါင်းပြီး ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ၆၆၄ ယောက် ရှိတယ်။ ၆၆၄ ရဲ့ ထက်ဝက်ကျော်က ၃၃၃ ဦး ထက် ဝက်အနိုင်ရမှ အစိုးရ ဖွဲ့နိုင်မယ်။ တကယ်တမ်း ခုနက ပြည်နယ် ၇ ခုက အမျိုးသားလွှတ်တော်၊ ပြည်သူ့လွှတ် တော် အကုန်လုံးနိုင်ဦးတော့ ၂၀ဝ ကျော်ကျော်လေးပဲ ရှိမယ်။ ၃၀ဝ မကျော်ဘူး။ အစိုးရမဖွဲ့နိုင်ဘူး။ ဒါလေး တစ်ခု ရှိတယ်။ သို့ပေမယ့် အခုအနေအထားမှာ အန်ကယ်တို့ တွက်တာက ပြည်ခိုင်ဖြိုးကတော့ ဒီလောက်မလာတော့ဘူး။ NLD ကလည်း သောင်ပြို ကမ်းပြို အစိုးရဖွဲ့မရနိုင်လောက်တဲ့ ၅၁ ရာနှုန်းမရ နိုင်တော့ဘူးလို့ တွက်ထားတယ်ပေါ့လေ။ ၂၀၁၅ တုန်းက မှတ်မိသလောက် NLD ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းထား နောက်ပြီးတော့ ပြည်ခိုင်ဖြိုးက ၆ ရာခိုင်နှုန်း၊ အန်ကယ် တို့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေနဲ့ အခြားပါတီတွေက ၉ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ရတယ်။ ၂၀၁၅ ရဲ့ အနေအထား ၂၀၂၀ မှာကတော့ NLD ကတော့ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်း မရလောက်တော့ဘူး။ သူဘယ်လောက် အလွန်ဆုံး ရမလဲ ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းဆို အစိုးရဖွဲ့လို့မရဘူး။ အခု သူဘယ်သူနဲ့ ပေါင်းမလဲ၊ သေချာတာကတော့ သူ ပြည်ခိုင်ဖြိုးနဲ့ မပေါင်းဘူး။ အန်ကယ်တို့ တိုင်းရင်း သားနဲ့ ပေါင်းမလား၊ တိုင်းရင်းသားနဲ့ပေါင်းရင်း တိုင်းရင်းသားတွေက ကြိုစဉ်းစားထားသင့်တယ်။ သူတို့မတော် ရခိုင်နဲ့ပဲ ပေါင်းမယ်။ ကရင်နဲ့ပဲ ပေါင်း မယ်လုပ်ရင်လည်းလုပ်တော့ ၅၁ ရာခိုင်နှုန်းရရင် တော်ပြီပေါ့။ အန်ကယ်အနေနဲ့ လိုချင်တာကတော့ တိုင်းရင်းသားတွေက သူတို့ အဲဒီလို ဖက်ပြီးတော့ မသွားနဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေအားလုံး ခေါ်မယ်။ သဘော တူမယ်ဆို သွားမယ်။ ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရဆိုတော့က NLD ပဲ ရာနှုန်းများများ ရတယ်ပဲ ထား NLD က ပြည်ခိုင်ဖြိုးကို မဖိတ်ခေါ်လောက်ဘူး။
တိုင်းရင်းသား တွေ ဖိတ်ခေါ်မလား အခုနကပြောသလို တင်းခံလိုက် မယ်ဆိုရင် သူတို့စဉ်းစားရမယ်။ သို့မဟုတ် တပ်နဲ့ ပူးပေါင်းမလား တပ်က ၂၅ ရာခိုင် နှုန်းရှိထားပြီးသား လေ။ အဲဒီအခင်းအကျင်းကတော့ ၂၀၂၀ အလွန်မှာ ဆုံးဖြတ်ရမယ့် အခင်းအကျင်း ဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အခါကျ တော့ မဟာမိတ်အရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ခုနက ပြည်မဗမာပါတီကြီးတွေ အများစုဟာ ဘယ်လိုပဲ ဖြစ်နေဖြစ်နေ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ဗမာပါတီတွေ များများထွက်လာလေ ကြိုက်လေပေါ့။ သူတို့ကတော့ များရင်များပါစေပေါ့။ တိုင်းရင်းသားတွေကတော့ များများမထွက်နဲ့ ရှိထားတဲ့များများကို ပြန်ပေါင်း သင့်တယ်။ အဲဒီလို သဘောမျိုး။
အဲဒီတော့က မဟာ မိတ်အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အန်ကယ်တို့ အမြင်က တော့ တိုင်းရင်းသားတွေ ဘာပဲ ဖြစ်ဖြစ် အစိုးရ မဖွဲ့နိုင်ဘူး ဆိုပေမယ့် အစိုးရဖွဲ့နိုင်တဲ့ ပါတီတစ်ခုနဲ့ ဖိတ်ခေါ်လို့သွား မယ်ဆိုလို့ရှိရင် ခုနက ညွှန့် ပေါင်းအစိုးရအနေနဲ့ ပေါင်း မယ်။ ငါတို့ တိုင်းရင်းသားတွေ ကို ခင်ဗျားတို့ ဘာပေးမလဲ၊ အခြေခံဥပဒေ ၂၆၁ မှာ ပြည် နယ်တွေမှာ ဝန်ကြီးချုပ်ကို တို့ပါတီက လူကိုပဲ ပေးမလား တောင်းဆိုမယ်။ ဒုသမ္မတ တို့ တိုင်းရင်းသားတွေကို ပေးမ လား အိုကေသွားမှာပေါ့။ ဒီလို မျှော်လင့်ချက်လေးတော့ ရှိတယ်။ အဲဒီတော့ ဒီမျှော်လင့်ချက်ထက်ပိုပြီးတော့ ဘာမျှော်လင့်သင့် သလဲဆိုတာ တိုင်းရင်းသားတွေက သိရောသိကြရဲ့ လား မသိဘူး။ ဒုသမ္မတရာထူးရရုံ၊ ပြည်နယ်ဝန်ကြီး ချုပ် ရာထူးရရုံ၊ ကိုယ့်အခြေခံဥပဒေ ကိုယ်ဆွဲရုံ မဟုတ် ဘဲနဲ့ လွတ်လပ်ခြင်း ညီညွတ်ခြင်း၊ ညီမျှခြင်း ကိုယ်ပိုင် ပြဋ္ဌာန်းခွင့်ရှိခြင်းဆိုတာ တောင်းဆိုရမယ်။ ငါတို့ကို ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်ပေး၊ ငါတို့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် လုပ်ခွင့်ပေး။ တည်ဆောက်ချင်တဲ့ နိုင်ငံတော်ရဲ့ ပုံသဏ္ဍာန်ကို ခွင့်ပြုပေး။ အဲဒီလိုဆိုလို့ရှိရင် ပေါင်းမယ်။ ဒါကတော့ အဆုံးအစွန်မျှော်လင့်ချက်ပေါ့ သားရယ်။ ဖြစ်လာမယ် မဖြစ်လာဘူးတော့ မပြောတတ်ဘူး။ တတ်နိုင်သလောက်တော့ ကြိုးစားမယ်ပေါ့။
ဆက်စပ်ပြီးတော့ပေါ့ဆရာ ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရ ကိစ္စ ပြောသွားတယ်ပေါ့လေ၊ တကယ်လို့ ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရ ထွက်လာနိုင်မလား၊ တကယ်လို့ ၂၀၂၀ မှာ ညွှန့်ပေါင်း အစိုးရ ထွက်လာပြီဆိုရင်ရော ဒီတိုင်းရင်းသားပါတီ တွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍတွေက တကယ်ရော မြင့်မားလာနိုင်လား။
ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရ ထွက်လာမယ်၊ မထွက်လာဘူးကတော့ အဖြေပေးလို့မရဘူးလေ။ ထွက်လာမှပဲ ကြည့်ရ မှာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရ ပေါ်လာရင် တိုင်းရင်းသားတွေအတွက် အကျိုးရှိမရှိ ဆိုတာကတော့ ခုနက အန်ကယ် ဆွေးနွေး သလိုပေါ့ တိုင်းရင်းသားတွေ စုစုစည်းစည်းနဲ့ အမြင်ကို ကြိုတင် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက် ထား ပြီးတော့မှ လုပ်ထားသင့် တယ်။ တစ်သံတည်းထွက်ဖို့ လိုတယ်။ အဲဒီတစ်သံတည်း ထွက်ပြီးလို့ရှိရင် တပ်နဲ့လည်း မပေါင်းချင်ဘူးဆိုပါစို့ NLD ပဲ အနိုင်ရတယ်ထား အစိုးရ တခြားတစ်ဖွဲ့ဖွဲ့နဲ့ ပေါင်းပြီး ဖွဲ့နိုင်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် ပြည်ခိုင် ဖြိုးနဲ့ သူမပေါင်းနိုင်ဘူး တပ်နဲ့လည်း သူမပေါင်း နိုင်ဘူးဆိုပါစို့၊ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ပေါင်းမယ်ဆို လို့ရှိရင် တောင်းဆိုရမှာပေါ့။ အဲဒီလိုပဲ တကယ်တမ်း ၂၀၂၀ အလွန်မှာ ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင်တော့ တိုင်းရင်း သားတွေအတွက် တစ်စုံတစ်ခု အတိုင်းအတာတစ်ခု တော့ အကျိုးရှိလိမ့်မယ်လို့ အဲဒီလိုပဲ ပြောပါရစေ။
နောက်တစ်ခုကပေါ့ ဆရာ၊ ကျွန်တော်တို့ တိုင်းရင်း သားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေရှိတယ်။ NCA လမ်း ကြောင်းမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်အကောင်အထည် ဖော်တဲ့အခါမှာ လက်မှတ်တွေထိုးပြီးတော့ သွားနေ ကြတယ်။ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေ လည်း ရှိတယ်။ ဒီဘက်မှာ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေ လည်း ရှိနေတယ်။ အဲဒီတော့ ဒီတိုင်းရင်းသား လက် နက်ကိုင်တွေနဲ့ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေနဲ့က တိုင်းရင်း သားအရေးတွေ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးတွေ၊ ဖက်ဒရယ်အရေး တွေမှာ လုပ်ဆောင်ကြတဲ့အခါမှာ မူဝါဒပိုင်းဆိုင်ရာ၊ နိုင်ငံရေး ခံယူချက်ပိုင်းဆိုင်ရာတွေက တူညီကြရဲ့ လား။ ဒါမှမဟုတ် ကွဲပြားတာတွေရော ရှိကြရဲ့လား ဆရာ။
အဲဒါက အခြားတိုင်းရင်းသားတွေတော့ သိပ် မသုံးသပ်ချင်ဘူး။ အန်ကယ် မပြောလိုဘူး။ အန်ကယ် တို့ ကရင်တိုင်းရင်းသားပဲ သုံးသပ်ချင်တယ်။ လက်ရှိ အနေအထားအရကတော့ ကရင်တိုင်းရင်းသား လက် နက်ကိုင်ပါတီနဲ့နိုင်ငံရေးပါတီ သဘောထားကတော့ မျှတယ်လို့ပြောလို့ရတယ်။ ဒါပေမယ့် ခုနက ပါတီ တွေကလည်း မတူကွဲပြားမှု အခြေခံမူဝါဒလေးတွေ ရှိနေတုန်းပဲ။ နောက်ပြီးတော့ ကရင်လက နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းကလည်း ပြောရမယ်ဆိုရင် လေးဖွဲ့ လောက် ရှိတယ်။ ခင်ဗျားတို့သိထားတဲ့ ရောက်နေတဲ့ PCP ကောင်စီရယ်၊ DKBA ရယ်ပေါ့ KNU နောက် တစ်ခုကတော့ တိုင်းရင်းသားလို့ ပြောလို့ရပေမယ့် ပြောလို့မရတော့တဲ့ အဲဒါတစ်ခုကလည်း ရှိတယ်။ သူ့ကိုလည်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်လို့ ဆိုကြပါ တော့ သူတို့က အရင် KNU ကွဲထွက်လာတဲ့ အဖွဲ့ အစည်းတွေ ဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံရေး ခံယူချက်နဲ့ပတ်သက် ပြီးတော့ KNU ရဲ့ ဦးဆောင်မှုရဲ့ နောက်ကိုလိုက်မယ် ဆိုပြီးတော့ ကျန်တဲ့အဖွဲ့တွေက တစ်ယောက်လိုက် မယ်ဆိုတဲ့ အဖွဲ့ထဲမှာ BGF တော့ မပါဘူး။ PC နဲ့ DKBA ကတော့ ပါတယ်။
သို့သော် တကယ်တမ်း ကြတော့ သိပ်မပီပြင်ဘူး။ ဆိုကြပါစို့ ဟိုးတစ်ခါတုန်းက KNU က ဒီငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများမှ ယာယီနုတ် ထွက်တယ်ဆိုပြီးတစ်ခါ ကြေညာတယ်။ အဲဒီအချိန်မျာ ကျန်တဲ့ PC နဲ့ DKBA ကမထွက်ဘဲနဲ့ ဆက်သွားတယ်။ ဦးဆောင်မှု ခံယူမယ်လို့ ခံယူထားတဲ့ ကတိကဝတ် တွေ ဘယ်ရောက်သွားလဲ။ အဲဒါမျိုးလေးတွေတော့ ရှိတယ်။ ခုနက နိုင်ငံတော် တည်ဆောက်မယ့် ကိစ္စ တွေ ဘာညာကတော့ တို့တစ်တွေနဲ့ သူတို့နဲ့ အမြဲ တမ်းလိုလိုပေါ့လေ ဒါကတော့သဘောထား မျှပါတယ်။ အခြေခံဥပဒေ ကရင်ပြည်နယ်ရဲ့ အခြေခံဥပဒေရေး ဆွဲဖို့ဆိုရင်လည်း ဒါသဘောထား မျှကြပါတယ်။ အခြားတိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ အခြေခံဥပဒေကို သိုးသိုး သိပ်သိပ်နဲ့ ရေးဆွဲကြတယ်။ အဲဒါကလည်း သားတို့ သိမလားမသိဘူး။ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာ ခံ စစချင်းမှာပဲ အဲဒီတုန်းက ပြဿနာ တက်တယ် ထင်တယ်။ ပြဿနာတက်လာတဲ့ဟာ ကိုယ်ပိုင် အခြေခံ ဥပဒေရေးဆွဲခွင့် ဆွေးနွေးကြလို့ သဘောတူတယ်။ တပ်ကရော၊ အစိုးရကရော သဘောတူတယ်။ ဒါပေမယ့် တပ်က တစ်ခု ဘာပြန်တောင်းဆိုလည်း ဆိုတော့ ခွဲမထွက်ရဆိုတဲ့ အပိုဒ်ကို NCA မှာ ထည့်ထားမှ ဆွေးနွေးခွင့်ပေးမယ်။ အဲဒီမှာ တစ်ခါတည်း ပိတ် သွားတယ်။ ပိတ်သွားတော့ အခု အချိန်ထိ ဒီကိစ္စက တိုးလို့တန်းလန်းနဲ့ ဖြစ်နေတယ်။ ဖြစ်တယ်။ အဲဒီတော့ ဘာဖြစ်ဖြစ် ဒီဟာကတော့ အဖြေရှာရဦးမယ်ဟာ ခုနတုန်းက ခွဲမထွက်ရဆိုတဲ့ဟာတွေရယ်။ တစ်ခု တည်းသော တပ်မတော်ဆိုတဲ့ဟာရယ်၊ အဲဒါက အဖြေရှာလို့မရသေးဘူး။ တိုင်း ရင်းသားတွေကလည်း တစ်ခုတည်းသော တပ်မတော်ဆိုလိုရှိရင် လက်နက်ချ ရတော့မလား ဒါက ကရင်မှာကတော့ တိတိလင်းလင်း ပဲလေ။ မိမိလက်နက် မိမိလက်ဝယ်မှာပဲရှိရမယ်ဆိုတဲ့ ဒီဟာကြီးဟာ အခုအချိန်ထိ တည်မြဲနေတယ်။ သူတို့ လည်း မင်းတို့ စီးပွားရေးလုပ်ချင်သလား လုပ်ခွင့် ပေးလိုက်မယ်။ မင်းတို့လွှတ်တော်မှာ စကားပြောချင် သလား ပါတီထောင်။ မင်းတို့ အထဲဝင် စကားပြော။ မင်းတို့ စစ်ပဲ စစ်သားပြန်လုပ်ချင်လား တပ်မတော် ဆီကို လာခဲ့နေရာပေးမယ်။ လာခဲ့ဆိုရင် ဘယ်လိုပြော မလဲ လက်နက်စွန့်ခဲ့၊ လက်နက်ချခဲ့ အဲဒါမျိုးဆိုရင် သူတို့က ပါတီလည်းမထောင်ဘူး၊ လက်နက်လည်း မစွန့်ဘူး၊ ဘိုနေမြဲ ကျားနေမြဲအတိုင်းပဲနေမယ်။ ယခု အချိန်ထိ အဲဒီခံယူချက်ကတော့ ရှိနေတယ်။ ဒါကတော့ အန်ကယ်တို့ ပါတီဆိုဒ်ရရော၊ ပြည်သူတွေ ကရင် ပြည်သူတွေ အများစုရော အဲဒီသဘောတရားကို လက်ခံတယ်။ လက်နက်ချလိုက်တယ်။ လက်ထဲမှာ လက်နက်မရှိတော့ဘူးဆိုရင်တော့ သူများပြုသလို နုရတော့မယ့် အနေအထားမျိုးဖြစ်သွားတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ အဲဒါတော့ မလုပ်နိုင်သေးဘူးပေါ့လေ။ ပြန်ချုပ်တော့ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့က အန်ကယ် တို့နဲ့ သူတို့ရဲ့ သဘောထားခြင်းတွေကတော့ သိပ် အလှမ်းမကွာဘူး။ အများစုတော့ တူပါတယ်လို့ပြော ပါရစေ။
အခု နောက်ဆုံးမေးခွန်းလေးအနေနဲ့၊ ဒီ ၂၀၂၀ ရွေး ကောက်ပွဲ ဆရာအမြင်လေးတွေ သုံးသပ်ပေးပါဦး။
၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲဟာ ကြားထဲမှာ ကိုဗစ် ကြီး လာဝင်ရှုပ်တဲ့ဟာကြတော့ အလုပ်လျော့နည်း သွားတယ်ပေါ့လေ။ ဒါကထားလိုက်တော့၊ ကိုရီးယား တို့ ဂျပန်တို့ ရောဂါ ရှိမရှိ လုပ်လို့ရ လုပ်ရပေါ့လေ။ ဒါပေမယ့် ဒီအပေါ်မှာကတော့ လက်ရှိ အာဏာရထား ပြီးအခွင့်အလမ်းစတဲ့သဘောမျိုးတော့ မြင်ရတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုရင် သူတို့က လက်ရှိအစိုးရ ဖြစ်တယ်။တယ်။ အစိုးရအနေနဲ့လိုအပ်တဲ့လိုချင်တဲ့ ညွှန်ကြား ချက်တွေ အမိန့်တွေ၊ သဘောထားထုတ်ပြန်ချက် တွေ ထုတ်ပြန်လို့ရတဲ့အပေါ်မှာ ဒါ သူတို့အတွက် အားသာ ချက်ရှိသွားပြီ။ ဒီရောဂါကြောင့်ပေါ့နော် ၊ နောက်တစ်ခု ကတော့ ဟိုဟာပေါ့၊ ဥပဒေကို ကြည့်ပြီးတော့ ဒါပြည် ခိုင်ဖြိုးတုန်းကလည်း ပြည်ထောင်စုအဆင့် ပုဂ္ဂိုလ်တွေ အခု ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်မယ့် ရက် ကြေညာတဲ့ အချိန် ကစပြီးတော့ စည်းရုံးမှု လုပ်လို့ရပြီဆိုတာ အန်ကယ် တို့ ကျန်တဲ့သာမန်ပါတီတွေအတွက်ကတော့ ဒါ တော် တော်ကို ခက်ခဲတဲ့ဟာပေါ့။ သူတို့အတွက်ကတော့ လုပ်လို့ရပြီ။ တို့ကတော့ မရသေးဘူး။ ဒါက တို့က ကန့်သတ်တဲ့ကာလကျမှ စည်းရုံးလို့ရမယ့် သဘော လေးတော့ သက်ရောက်တယ်။ ဒါလည်း မသင့်ဘူး ပေါ့နော်။ ေ
နာက် ဒီ၊ သူတို့ပြောတာက တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေ ထိန်းချုပ်တဲ့နေရာ မှာလည်း တတ်နိုင်သလောက်ကြိုးစားပြီးတော့ ဖွဲ့ မယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ်။ မှတ်ပုံတင်မရှိရင် လည်း မဲပေးနိုင်အောင် စီစဉ်မယ်။ မဲပေးတဲ့ဟာက လည်း ကြည့်ရတာ လေပဲလားမသိဘူး။ တစ်ကယ် အကောင်အထည်ဖော်မယ့် အထောက်အထား အခု အချိန်ထိမတွေ့ရသေးဘူး။ တိုင်းရင်းသား လက်နက် ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေမှာ မဲစာရင်းတွေပါ သွားကောက် ရတော့မယ် မရှိဘူး။ ဟုတ်လား။ခုနကကြောင့် ဒါကြီး ကလည်း သိပ်မလုပ်မဖြစ်လှဘူးထင်တယ်။ နောက် တစ်ခုက ၂၀၁၅-၂၀၁၀ တုန်းကတော့ မဲရုံမဖွင့်နိုင် တဲ့နေရာ ရွေးကောက်ပွဲ မလုပ်နိုင်တဲ့နေရာတွေ အခု ကတော့ အကုန်လုံးအေးအေးချမ်းသွားပြီ။ အေးချမ်း သွားတော့ မဲပေးချင်ကြတယ်။ မဲရုံဖွင့်စေချင်ကြ တယ်။
အထူးသဖြင့် အန်ကယ်တို့ ကရင်ပြည်နယ်မှာလည်း အများကြီးရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ကအကြောင်းပြ ချက်အမျိုးမျိုးပြပြီးတော့ ဒါကိုမလုပ်ပေးဘူး။ အဲဒီ အပိုင်းလေးတွေလည်း ဒီရွေးကောက်ပွဲအခက်အခဲ လေးတွေပေါ့လေ။ အန်ကယ်တို့ဘက်က ခံရမယ့် အားနည်းချက်၊ သူတို့က အားသာချက်တွေ ရှိကောင်း ရှိမယ်ပေါ့နော်အဲဒါတစ်ခု နောက် မီဒီယာတွေနဲ့ပတ် သက်ပြီးတော့ပေါ့နော် မီဒီယာတွေက သူတို့ ထိန်းချုပ် တဲ့အပိုင်းတွေ အများကြီးရှိတယ်ပေါ့လေ။ သူတို့ဆိုလို့ ရှိရင် ဒီလှိုင်းတို့ ဘာတို့ညာတို့ ပေါ့၊ နောက် ဒီဘက် သံတော်ဆင့်တို့ ဘာတို့ ဒီ NLD ကိုပဲ ဇောင်းပေး ဟာတွေ ရှိနေသလား။ ရှိနေမလားပေါ့၊ တိုင်းရင်းသား တွေအဖို့ကတော့ မီဒီယာ အခန်းကဏ္ဍကပေါ့လေ ဒီလောက်မရှိဘူး။ မီဒီယာဆိုတာ ပရင့် မီဒီယာရယ် လေလှိုင်းကနေ လာတဲ့မီဒီယာရယ်ပေါ့လေ အဲဒါ တွေလည်း အများကြီးရှိတယ်ပေါ့။
အန်ကယ်တို့ တိုင်းရင်းသားတွေ အတွက်ကတော့ သိပ်မရှိလှဘူး။ ငွေကြေးဓန အင်အားဖြစ်လည်း သူတို့နဲ့နှိုင်းယှဉ်လို့ မရဘူး။ အဲဒါကလည်း အန်ကယ်တို့အတွက် အားနည်း ချက်ဖြစ်နေတာပေါ့။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် အန်ကယ်တို့က တော့ အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ်နဲ့ပဲ ရွေးကောက်ပွဲကို ပြိုင်မယ်။ ကိုယ့်ရဲ့မဲဆန္ဒရှင်တွေကိုလည်း ဒီအမျိုးသား ရေးစိတ်ဓာတ်နဲ့ပဲ စည်းရုံးဆွဲဆောင် လှုံ့ဆော်မယ်။ ဒါပေမယ့် ကရင်ပါတီကို အခြေခံတယ်ဆိုပေမယ့် ကရင်အမျိုးသားကို ဇောင်းပေးတယ်။ ကျန်တဲ့တိုင်း ရင်းသားတွေကိုလည်း မပြစ်ပယ်ဘူးဆိုတဲ့ အနေ အထား သက်ရောက်အောင်လည်း အန်ကယ်တို့ ပြောဆို စည်းရုံးမယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီအပေါ်မှာ ၂၀၂၀ ရဲ့ အဖြေက အဖြေကောင်းတစ်ခုထွက်လာဖို့တော့ မျှော်လင့်တယ်ပေါ့။
