၂၀ဝ၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအား လက္မခံႏိုင္ၾကဟုဆိုေသာ္ လည္း ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံေရးအၾကပ္အတည္း၏ ထြက္ေပါက္အျဖစ္ အမ်ားစုကကိုင္စြဲခဲ့ၾကသည္။ ယခင္က တိုင္းရင္းသားမ်ားအဖို႔ မိမိတို႔ ႏိုင္ငံေရးေမွ်ာ္မွန္းခ်က္အတြက္ လက္နက္ကိုင္ရန္မွအပ အျခားနည္း လမ္းမရွိခဲ့ေပ။ မည္သို႔ဆိုေစ ၂၀ဝ၈ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ၂၀၁၀ ေရြး ေကာက္ပြဲကစၿပီး စတင္လမ္းပြင့္လာၿပီး ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လမ္းဖြင့္ေပးခဲ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ အတားအဆီး၊ အ ခက္အခဲမရွိေတာ့ဟုဆို၍မရႏိုင္ေသာ္လည္း လႈပ္သာလွည့္သာေတာ့ ရွိလာႏိုင္သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။
၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး တိုင္းရင္းသားတို႔ယံုၾကည္ရန္ခက္ခဲ သကဲ့သို႔ အေတြ႕အႀကံဳလည္းမရွိၾကေတာ့ဟုဆိုရမည္။ ၁၉၆၂-ခုႏွစ္မွစ၍ စစ္တပ္မွအာဏာသိမ္းယူၿပီးေနာက္ ၂၀၁၀ အထိ၊ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ နီးပါး ဒီမိုကေရစီအေလ့အ က်င့္မ်ားႏွင့္ ကင္းေဝးေနေသာတိုင္းျပည္ျဖစ္ခဲ့ရာ ေရြး ေကာက္ပြဲႏိုင္ငံေရး၊ လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးဆိုသည္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေတြ႕အႀကံဳရွိသူရွားပါးသည္မွာ အံ့ဩ ဖြယ္မရွိသကဲ့သို႔ ထိုလမ္းေၾကာင္းအား ယံုၾကည္ရန္ခက္ခဲ သည္မွာလည္း မထူးဆန္းေပ။
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ NLDႏိုင္ၿပီး အစိုးရဖြဲ႕ ႏိုင္ျခင္းသည္ ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းအ ေနျဖင့္ အျပည့္အဝမဟုတ္ေသာ္လည္း တစ္စံုတစ္ရာအ တိုင္းအတာအထိ ေပါက္ေျမာက္ေအာင္လုပ္ပိုင္ႏိုင္သည္ ဟု အမ်ားကယူဆလာၾကေပသည္။
ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား
၂၀၁၀ ႏွင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ တိုင္းရင္း သားပါတီမ်ား၏အေျခအေနမွာ အားရဖြယ္မရွိေသးေပ။ သို႔ေသာ္ တစ္ႀကိမ္ထက္တစ္ႀကိမ္ေတာ့ ပို၍အားေကာင္း လာေအာင္ စုဖြဲ႔ျပင္ဆင္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရွိေနရေပသည္။ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား၏ ပထမျပႆနာမွာ ပါတီမ်ား အကြဲကြဲအျပားျပားျဖစ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးနယ္ ပယ္တြင္ ေတြ႕ရေလ့ရွိသည့္ ျပႆနာျဖစ္သည္။ မတူ ေသာႏိုင္ငံေရးအယူအဆ၊ မတူေသာမ်ိဳးႏြယ္စုကြဲျပား မႈသည္ ပုဂၢိဳလ္ေရးအာဃာတမ်ားအထိ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ျပႆနာမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အကြဲကြဲအျပား ျပားျဖစ္ၾကသည္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီ(၂)ခုမွသည္ (၄-၅)ပါ တီအထိပင္ ကြဲျပားၾကသည္။
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္နယ္မ်ားတြင္NLDပါတီက အႏိုင္ရသြားသည္။ ဤသည္မွာ အ ေၾကာင္းႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ဟုဆိုရမည္။ အေၾကာင္းအခ်က္ တစ္ခုမွာ တိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕က တိုင္းရင္းသားတို႔သည္ အားနည္းသည္ျဖစ္၍ မိမိဖာသာရပ္တည္ရန္ခက္ခဲေပ ရာ NLDႏွင့္ပူးေပါင္း၍ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးယူ ရမည္ဟု စဥ္းစားလုပ္ကိုင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ကိုး ကန္႔ေဒသရွိ ကိုးကန္႔အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီႏွင့္ ပူးေပါင္းခဲ့ၾကသည္။ ဒုတိယအေၾကာင္းအခ်က္မွာ တိုင္း ရင္းသားပါတီမ်ားကြဲျပားေန၍ မဲကြဲေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ သည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ တေအာင္းလူမ်ိဳးမ်ားတြင္ တ ေအာင္းအမ်ိဳးသားပါတီ TNPဟူ၍ ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ ခုသာရွိၿပီး က်န္လူမ်ိဳးမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ(၂)ခုအ ထက္ရွိေနသည္။
ျပည္မရွိ အားေကာင္းေသာNLD၊ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးစ ေသာပါတီမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေသာ တိုင္းရင္း သားမ်ားလည္းရွိမည္ျဖစ္သကဲ့သို႔ က်န္မိမိအမ်ိဳးသားေရး အလံျဖင့္ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္မည့္ပါတီမ်ားလည္း ဆက္ လက္ရွိေနမည္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါကြဲျပားေနေသာ တိုင္း ရင္းသားပါတီမ်ားသည္ ၂၀၁၀ ႏွင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ ပြဲအေတြ႕အႀကံဳမ်ားအရ ပါတီမ်ားပူးေပါင္းႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္၌ ကခ်င္တိုင္းရင္းသာပါတီ (၄)ပါ တီပူးေပါင္းျခင္း၊ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ခ်င္းတိုင္းရင္းသား ပါတီ (၃)ပါတီပူးေပါင္းျခင္း၊ ကယားျပည္နယ္တြင္ က ယားတိုင္းရင္းသားပါတီ (၂)ပါတီပူးေပါင္းျခင္း၊ မြန္ ျပည္နယ္တြင္ မြန္တိုင္းရင္းသားပါတီ (၃)ပါတီပူးေပါင္း ျခင္း၊ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ကရင္တိုင္းရင္းသားပါတီ (၄) ပါတီပူးေပါင္းျခင္း(ျပည္မႏွင့္ ဧရာဝတီတိုင္းအေျချပဳ ကရင္ပါတီ(၂)ခုကေတာ့ သီးျခားရွိေနဆဲ)တို႔ကို ၾကား သိေနရသည္။ ထိုသို႔ပူးေပါင္းျခင္းသည္ ေကာင္းသည္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္တြင္ အကြဲအ ၿပဲမ်ားကို ေရွာင္လႊဲ၍မရေပ။ ရခိုင္တြင္ ရခိုင္တိုင္းရင္း သားပါတီ (၂)ခုပူးေပါင္းေသာ္လည္း ျပန္လည္ကြဲထြက္ခဲ့ သည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ပါတီစံုႏိုင္ငံေရးအစျပဳခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေပါင္းစံုေပၚထြက္တတ္ေသာ္လည္း ေရ ရွည္တြင္ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ေကာင္းမြန္ေသာ ေခါင္း ေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူ အမ်ားစုေထာက္ခံမႈရရွိေသာ အား ေကာင္းေမာင္းသန္ ပါတီတစ္ရပ္ထြက္ေပၚလာႏိုင္ေပ မည္။
သို႔ျဖစ္ရာ ေလာေလာဆယ္တြင္ေတာ့ တိုင္းရင္း သားပါတီမ်ားအေနႏွင့္ ပါတီစံုစနစ္ျပန္လည္စတင္သည့္ ကနဦးကာလျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ တိုင္းရင္းသားပါတီ အခ်င္းခ်င္းၾကား ၿပိဳင္ဆိုင္မႈျဖင့္အစပ်ိဳးရမည့္ ကာလျဖစ္ ေပသည္။ အတန္ငယ္ခက္ခဲသည့္ကာလ ျဖစ္ေနႏိုင္ သည္။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္မွ ANPပါတီ၊ ရွမ္းျပည္မွ SNLDပါတီ၊ TNPပါတီ၊ PNOပါတီတို႔သည္ သူ႔ေဒသႏွင့္သူ အားေကာင္းသည့္ပါတီမ်ားအျဖစ္ ေပၚထြက္လာသည္ ကိုေတြ႕ရသည္။ ျပည္နယ္မ်ား၌ ထူးျခားခ်က္တစ္ခုေတြ႕ ရသည္မွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အား ေကာင္းသည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္မ်ား တြင္ တိုင္းရင္းသားပါတီ အားမေကာင္းေပ။ ၿမိဳ႕ေပၚ ဥပေဒတြင္းႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈကို အယံုအၾကည္မရွိေသး ၍လည္းျဖစ္ႏိုင္သကဲ့သို႔ လက္နက္ကိုင္မွရမည္ဆိုသည့္ ဖက္ကို အားသန္ေန၍လည္းျဖစ္ႏိုင္သည္။
အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္
၂၀ဝ၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ေရြးေကာက္ပြဲ တြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားသည္ လႊတ္ေတာ္(၂)ရပ္အတြက္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ ေတာ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ျဖစ္သည္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ ေတာ္သည္ လူဦးေရႏွင့္ၿမိဳ႕နယ္ကိုအေျခခံသည့္ လႊတ္ ေတာ္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ လူဦး ေရႏွင့္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားေသာ တိုင္း(၇)တိုင္းမွ အေရအတြက္ပို သည္။ လက္ရွိဖြဲ႕စည္းပံုအရ စစ္ကိုင္းတိုင္းတြင္ (၃၇)ၿမိဳ႕ နယ္၊ တနသၤာရီတိုင္းတြင္ (၁၀)ၿမိဳ႕နယ္၊ ပဲခူးတိုင္းတြင္ (၁၀)ၿမိဳ႕နယ္၊ မေကြးတိုင္းတြင္ (၂၈)ၿမိဳ႕နယ္၊ မႏၱေလး တိုင္းတြင္ (၃၆)ၿမိဳ႕နယ္၊ ရန္ကုန္တိုင္းတြင္ (၄၅)ၿမိဳ႕နယ္ ႏွင့္ ဧရာဝတီတိုင္းတြင္(၂၆)ၿမိဳ႕နယ္ရွိရာ တိုင္း(၇)တိုင္း တြင္ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း(၂၀၇)ၿမိဳ႕နယ္ရွိၿပီး ျပည္သူလႊတ္ ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ (၂၀၇)ေနရာရွိသည္။
ျပည္နယ္(၇)ျပည္နယ္ဖြဲ႕စည္းပံုအရ ကခ်င္ျပည္နယ္ တြင္ (၁၈)ၿမိဳ႕နယ္၊ ကယားျပည္နယ္တြင္ (၇)ၿမိဳ႕နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ (၇)ၿမိဳ႕နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ (၉) ၿမိဳ႕နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္တြင္ (၁၀)ၿမိဳ႕နယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ တြင္ (၁၇)ၿမိဳ႕နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္(၅၅)ၿမိဳ႕နယ္ရွိရာ စုစုေပါင္းျပည္နယ္(၇)ခု၌ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း (၁၂၃)ၿမိဳ႕နယ္ ရွိၿပီး၊ ျပည္သူလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ (၁၂၃)ေန ရာရွိသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ ျပည္မ တိုင္း(၇)တိုင္းမွ (၂၀၇)ေနရာႏွင့္ (၄၇)ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ျပည္ နယ္(၇)ခုမွ (၁၂၃)ေနရာႏွင့္ (၂၈)ရာခိုင္ႏႈန္း၊ တပ္မ ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က (၁၁၀)ေနရာႏွင့္ (၂၅)ရာခိုင္ ႏႈန္း ရွိသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ လူဦးေရအရ၊ ၿမိဳ႕နယ္ အလိုက္ဖြဲ႕စည္းေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သည္ တိုင္းရင္း သားတို႔အတြက္ အေလးမသာသည့္ လႊတ္ေတာ္ျဖစ္သည္။
အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဆိုသည္ကား တိုင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ျပည္နယ္မ်ားမွ ဦးေရတူညီစြာတင္ေျမႇာက္သည့္ လႊတ္ေတာ္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါအမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ တိုင္းေဒသႀကီး(၇)ခုႏွင့္ ျပည္နယ္(၇)ခု စုစုေပါင္း(၁၄) ခုမွ တစ္ခုလွ်င္(၁၂)ဦးစီ၊ စုစုေပါင္း(၁၆၈)ဦးပါဝင္ၿပီး တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္(၅၆)ဦး စုစုေပါင္း (၂၂၄)ဦးပါဝင္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး(၇)ခုမွ (၈၄)ဦးျဖင့္ ၃၇.၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ျပည္နယ္(၇)ခုမွ (၈၄)ဦး ျဖင့္ ၃၇.၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ တပ္မေတာ္မွ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းရ ယူထားသည္ကို ေတြ႕ျမင္ႏိုင္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ထက္စာလွ်င္ ပို၍အမတ္ေနရာ အခ်ိဳးအစား ရသည္ကိုေတြ႕ရ သည္။ (၈)ျပည္နယ္မူကို ကိုင္စြဲထားသူ မ်ားအတြက္ ဤအခ်ိဳးအစားသည္ ႏွစ္လိုဖြယ္ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ထက္ေတာ့ တိုင္းရင္းသားတို႔အခ်ိဳးအစားပိုရသည့္ လြတ္ေတာ္ျဖစ္ သည္။ ထို႔ျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္း ျပည္နယ္တို႔မွအပ က်န္(၄)ျပည္နယ္၌ ကယားျပည္နယ္ ႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္တို႔တြင္ ျပည္သူလႊတ္ေတာ္အမတ္ (၇)ေနရာစီ၊ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္(၉)ေနရာ၊ မြန္ျပည္နယ္ တြင္(၁၀)ေနရာစီရေပရာ ျပည္သူလႊတ္ေတာ္အမတ္ေန ရာထက္စာလွ်င္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ခြဲတမ္း အမတ္ ေနရာက (၁၂)ေနရာစီရေပရာ လူဦးေရႏွင့္ဧရိယာငယ္ ေသာျပည္နယ္မ်ားအတြက္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္က ခြဲ တမ္းပိုရသည္ဟု ဆိုရပါမည္။
၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္အရ ျပည္နယ္(၇)ခုအ တြက္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ေနရာ (၁၂)ေနရာတြင္ …
– ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ NLD (၁၀)ေနရာ၊ တစ ညမွ (၁)ေနရာ၊ တစ္သီးပုဂၢလမွ (၁)ေနရာ။
– ကယားျပည္နယ္တြင္ NLD (၉)ေနရာ၊ USDP မွ (၂)ေနရာ၊ တစ္သီးပုဂၢလမွ (၁)ေနရာ။
– ကရင္ျပည္နယ္တြင္ NLDမွ (၁၀)ေနရာ၊ USDP မွ (၂)ေနရာ။
– ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ NLDမွ (၉)ေနရာ၊ USDP မွ (၂)ေနရာ၊ တိုင္းရင္းသားပါတီမွ (၁)ေနရာ။
– ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ NLDမွ(၁)ေနရာ၊ USDP မွ (၁)ေနရာ၊ တိုင္းရင္းသားပါတီမွ (၁၀)ေနရာ။
– ရွမ္းျပည္နယ္တြင္NLD မွ(၃)ေနရာ၊ USDP မွ (၃)ေနရာ၊ တိုင္းရင္းသားပါတီမွ (၆)ေနရာရရွိထားသည္။
အဆိုပါစာရင္းအရ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တြင္ ေနရာရရွိမႈတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကအျမင့္ဆံုးျဖစ္ၿပီး၊ ANP တစ္ပါတီတည္းက (၁၀)ေနရာရသည္။ ဒုတိယအေနႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ တိုင္းရင္းသားပါတီ(၃)ခုက (၆)ေန ရာရရွိသည္။ ကခ်င္ႏွင့္ကယားတြင္ တစ္သီးပုဂၢလတစ္ ဦးစီ ေနရာရသည္။ ကခ်င္မွတစ္သီးပုဂၢလမွာ တိုင္းရင္း သားျဖစ္ေသာ္လည္း၊ ကယားျပည္နယ္မွ တစ္သီးပုဂၢလ မွာ ႀကံ႕ခိုင္ေရးပါတီလူေဟာင္း ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ ဟုတ္သူျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ကယား ျပည္နယ္ႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္တို႔တြင္ တိုင္းရင္းသားပါတီ အေနႏွင့္ တစ္ဦးမွ အေရြးမခံရသည္ကိုေတြ႕ရသည္။
လက္ရွိျပည္ေထာင္စုအဆင့္ လႊတ္ေတာ္(၂)ရပ္တြင္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္သည္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ အခြင့္အလမ္းပိုသာသည္သာမက လာမည့္အနာဂတ္ တြင္ လႊတ္ေတာ္(၂)ရပ္ပူးေပါင္းျခင္းအားပယ္ဖ်က္၍ လႊတ္ေတာ္(၁)ရပ္ခ်င္းအား အခြင့္အာဏာတူေစသည့္ ဖက္ဒရယ္မူမ်ားကိုခ်မွတ္ႏိုင္ပါက အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ သည္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္တြင္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား အားထားႏိုင္သည့္ လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္ျဖစ္လာႏိုင္ေပ သည္။ တိုင္းရင္းသားပါတီတို႔အတြက္ အျပည့္အဝမ ဟုတ္ေသာ္လည္း တစ္စံုတစ္ရာအခ်ိဳးမွ်ေစသည့္ လႊတ္ ေတာ္ျဖစ္သည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ တိုင္းရင္းသားပါတီကို အခ်ိဳးညီႏိုင္ရန္ ျဖစ္ႏိုင္မည္မ ဟုတ္ေပ။ ဤသို႔ေသာ အေျခအေနေအာက္တြင္ တိုင္း ရင္းသားပါတီမ်ားအေနႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ လႊတ္ ေတာ္(၂)ရပ္တြင္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အား အေလး ထားပစ္မွတ္ထား၍ ဝင္ေရာက္အေရြးခ်ယ္ခံရန္လိုအပ္ ေၾကာင္း သံုးသပ္ရပါသည္။
ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္
ဒုတိယ္အေနႏွင့္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား အေလးထားယွဥ္ၿပိဳင္သင့္သည္မွာ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ျဖစ္ သည္။ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္တြင္ တိုင္းရင္းသားပါတီက အမ်ားစုအႏိုင္ရထားသည္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ျဖစ္သည္။ ရွမ္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္တြင္ USDPက အ မ်ားစု၊ SNLDတိုင္းရင္းသားပါတီက ဒုတိယအမ်ားစု ႏွင့္ NLDက တတိယအမ်ားစုျဖစ္သည္။ က်န္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား အသာစီးရ ျခင္းမရွိေပ။
ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္တြင္ အမ်ားစုအေရြးခံရပါက ျပည္နယ္ဘတ္ဂ်က္အပါ ျပည္နယ္တြင္းရွိ ဥပေဒမ်ားကို ေရးဆြဲ၍ရသည္။ ျပည္နယ္အစိုးရအား ထိန္းေက်ာင္း၍ ရသည္။ ယခုအေျခအေနတြင္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အေန ႏွင့္ ဥပေဒေရးဆြဲႏိုင္သည့္အခြင့္အလမ္းမွာ လြန္စြာနည္း ပါးေနေသးသည္ဟုဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း အခြင့္အလမ္းႏွင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ပိုျမင့္မားလာပါက ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္သည္ အေရးပါသည့္ အခန္းကပါဝင္လာႏိုင္ေပမည္။
ထို႔ျပင္ ၂၀ဝ၈ အေျခခံဥပေဒပါ ပုဒ္မ(၂၆၁)အား ျပင္ဆင္ၿပီး ဖက္ဒရယ္ပိုဆန္လာပါက ျပည္နယ္လႊတ္ ေတာ္က ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ႏိုင္ၿပီး ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္၏ အခန္းက႑သည္ ပို၍ျမင့္မားလာမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားအတြက္ ဒုတိယအေလး ထားယွဥ္ၿပိဳင္သင့္သည္မွာ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ဟုဆိုရ ျခင္းျဖစ္ေပသည္။
ဤသို႔ဆို၍ ၂၀ဝ၈ အေျခခံဥပေဒသည္ တိုင္းရင္း သားတို႔အတြက္ ၿပီးျပည့္စံုသည့္ ဖက္ဒရယ္မူမ်ားပါဝင္ သည္ဟု မဆိုလိုပါ။ ဤအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲသူတို႔ပင္ ဖက္ဒရယ္အေျခခံမ်ားပါသည္ဟုသာဆိုၾကသည္။ သို႔ ေသာ္ လက္ရွိႏိုင္ငံေရးအေျခအေနတြင္ တိုင္းရင္းသား တို႔အတြက္ ရရွိႏိုင္သည့္အခြင့္အလမ္းအခ်ိဳ႕၊ ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္ သည့္ အခြင့္အလမ္းအခ်ိဳ႕သည္ တရားဝင္အခြင့္အေရး ရရွိေနသည္ကို ေထာက္ျပျခင္းမွ်သာျဖစ္သည္။ ရႏိုင္ သည့္အခြင့္အလမ္းကို ေကာင္းစြာအသံုးခ်ႏိုင္ေၾကာင္း ကို ေထာက္ျပျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခြင့္အလမ္း မ်ားကို သံုးသင့္မသံုးသင့္ဆံုးျဖတ္ရမည္မွာ တိုင္းရင္း သားတို႔ကိုယ္တိုင္သာျဖစ္ပါသည္။
ေမာင္ေမာင္စိုး
