ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ ၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီဖြဲ႔စည္းျပီး အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို စတင္ေဆာင္ရြက္ေနျပီျဖစ္သည္။ လက္ရွိအေျခခံဥပေဒ ႏွင့္ ျပင္ဆင္မည့္ အေျခခံဥပေဒတြင္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး ႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္မ်ားအတြက္ ျပင္ဆင္သင့္သည့္အခ်က္မ်ား ႏွင့္ ထည့္တြင္းစဥ္းစားသင့္သည့္ အခ်က္မ်ားကိုသိရွိရန္အတြက္ ခ်င္းလူ႔အခြင္ုအေရးအဖြဲ႕၊ ဌာေနတိုင္းရင္းသားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအစီစဥ္၏ ပရိုဂရမ္ဒါရိုက္တာျဖစ္သူ မိုင္သင္းယုမြန္ ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားသည္မ်ားကိုျပန္လည္ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
နာမည္ နဲ႔ လက္ရွိလုပ္ေနတဲ့ အလုပ္ေတြကို မိတ္ဆက္ေပးပါဦး။
- မိုင္သင္းယုမြန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ခ်င္းလူ႕ အခြင့္အေရး အဖြဲ႔၊ ဌာေနတိုင္းရင္းသားဖြံ႕ ျဖိဳးမႈအစီအစဥ္ရဲ႕ ပရိုဂရမ္ ဒါရိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခု ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးလုပ္ေနၾကတယ္။ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သတ္ျပီး ဘယ္အခ်က္ ေတြကို ျပဳျပင္သင့္တယ္လို႔ ယူဆပါသလဲ။
- အဓိကကေတာ့ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈစနစ္ကိုမ်ားမ်ား ျဖည္ေလွ်ာ့ေပးႏိုင္ဖို႕ကို အဓိကထားျပင္ႏုိင္ဖို႔လိုမယ္လို႔ ထင္ပါ တယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ပုဒ္မ ၂၆၁၊ ၂၆၂ လိုမ်ိဳးေပါ့ ျပင္သင့္တယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္။ ျပည္နယ္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္နဲ႕ ၀န္ၾကီးေတြကိုခန္႔အပ္တဲ့ပံုစံေပါ့။ ျပည္နယ္အစိုးရကို ဗဟိုကလွမ္းဖြဲ႕ ေပးတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္က သာ ဖြဲ႕ စည္းခြင့္ ရရွိမယ္ ဆိုရင္ အေတာ္ေလး ေကာင္းသြားမယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ဇယား (၁) နဲ႔ဇယား (၂) ေပါ့။ ျပည္ေထာင္စုဥပေဒျပဳစာရင္းရယ္ တိုင္းေဒသၾကီးနဲ႔ ျပည္နယ္ဥပေဒျပဳစာရင္းရယ္ေပါ့။ တခ်ိဳ႕ သဘာ၀ပတ္၀န္း က်င္ ထိန္းသိမ္းေရးတို႔လိုမ်ိဳး သစ္ေတာအေၾကာင္းအရာမ်ိဳး နဲ႕ တျခားအေသးစားနဲ႕ အလတ္စားလို႔ယူဆလို႕ ရတဲ့ က႑ေတြက်ေတာ့ျပည္နယ္နဲ႕ တိုင္းေဒသၾကီးလႊတ္ေတာ္ေတြကို ဥပေဒျပဳခြင့္ေပးလိုက္ျခင္းအားျဖင့္လည္း ေဒသခံေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကို အမ်ားၾကီးပိုေပးႏိုင္မယ္လို႕ ယူဆရတယ္။
လက္ရွိ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒမွာေရာ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ပါဝင္တယ္လို႔ထင္ ပါသလား။
- တုိင္းရင္းသားအခြင့္အေရးရယ္လို႕ အခိုင္အမာသီးသီးသန္႔သန္႔အသိအမွတ္ျပဳ ေပးထားတာမ်ိဳးေတာ့ပါ၀င္မႈမရွိဘူး လို႕ ျမင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ပုဒ္မ ၃၇မွာကစျပီးေတာ့ ရွိသမွ်ေျမနဲ႕ သယံဇာတေတြက ႏုိင္ငံေတာ္ပိုင္ ျဖစ္သြားျပီ။ ေျမနဲ႔သယံဇာတေတြဆိုတာက တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္က လုပ္ကိုင္စားေသာက္ဖို႔ေလာက္ပဲ မဟုတ္ဘဲဘ၀ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဂုဏ္သိက္ခါျဖစ္တယ္။ တန္ဖိုးထားရာ ယဥ္ေက်းမႈ နဲ႔ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကို ခိုင္မာေစတဲ့ အရာေတြ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ေျမ ပိုင္နက္နဲ႔ သယံဇာတေတြအားလံုးက တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈလည္းျဖစ္ေတာ့ ဒီကစျပီးအခြင့္အေရးေတြ သိမ္းက်ံဳးခံထားလိုက္ရတယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္။ အခန္း(၈)မွာ ေပးထားတဲ့ ႏုိင္ငံသားေတြ ရဲ႕ အခြင့္အေရးကေတာ့လည္း ေပးထားတာေတြရွိတာေပါ့။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒျပင္ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး အျဖစ္ မျဖစ္မေနထည့္တြက္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြအျဖစ္ ဘယ္အခ်က္ေတြကို ထည့္တြက္ဖို႔လိုမယ္ထင္ပါသလဲ။
- တိုင္းရင္းသားေတြမွာရွိေနတဲ့ စုေပါင္းအခြင့္အေရးေတြ ဘံုအခြင့္အေရးေတြကို သတ္သတ္မွတ္မွတ္ အသိအမွတ္ျပဳ ျပဌာန္းျပီး အကာအကြယ္ေပးထားဖို႔လိုမယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေျမယာ၊ ရယ္ ေျမနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ့ သယံဇာတအားလံုးရယ္ဆိုတဲ့ အခြင့္အေရးမ်ိဳးေပါ့။ ေနာက္တစ္ခုက တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ဓေလ့ထံုးတမ္း ဥပေဒေတြကို စနစ္တက်ဆက္လက္က်င့္သံုးႏုိင္ဖို႕ အကာအကြယ္ေပးထားမယ့္ အခန္းက႑ေတြထည့္ သြင္းေပးႏိုင္ဖို႕ အေရးၾကီးတယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးမွာ အဓိကအခက္အခဲက ဘာျဖစ္မယ္လို႔ထင္ပါသလဲ။
- အခ်ိန္ ကေတာ့ အေတာ္ၾကီး အကန္႕ အသတ္ျဖစ္တယ္ လို႕ ျမင္မိတယ္။၂၀၂၀ က လည္း တျဖည္းျဖည္း နီးကပ္လာျပီ ဆိုေတာ့ ဒီ လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္ သက္တမ္းမွာ တကယ္ပဲ ျပင္ဖို႕ မီႏုိင္ပါ့မလား ဆိုတာ က တစ္ခုေပါ့။ ေနာက္တစ္ခုက ျပင္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ ေလး ကေတာ့ စလုပ္လိုက္ႏိုင္တယ္ထားဦး တကယ့္ အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္ေတြ ကို ျပင္ဆင္ႏုိင္ပါ့မလား ဆိုတာက တကယ္ ၾကီးမားတဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခုျဖစ္ေနတာေပါ့။ တပ္မေတာ္ နဲ႕ အာဏာရ ပါတီ ၾကား ညွိႏႈိင္းမႈ မွာပဲ အမ်ားၾကီး မူတည္သြား မွာ ဆိုေတာ့ တကယ့္ အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္ေတြ ညွိႏႈိင္းဖို႕ ခက္ခဲလိမ့္မယ္ လို႕ ျမင္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒဟာ အေရးပါတဲ့ အဟန္႔အတားတစ္ခုျဖစ္ေနတယ္လို႔ ထင္ပါသလား။
- အင္မတန္ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈၾကီးမားတဲ့ ဒီအေျခခံဥပေဒက အဟန္႕အတားအမ်ားၾကီး ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက တကယ့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာက်ေတာ့ ေတြ႕ေနရတာေတြထဲက အေတာ္ေလးဘ၀င္မက်တာတစ္ခုက အျခားေသာ အစုအဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကို တပ္မေတာ္ကဒါကေတာ့ အေျခခံဥပေဒနဲ႕ ဆန္႔က်င္ေနတယ္ ဆိုျပီးျပန္ျပန္ျပင္ခိုင္းတာပယ္ခ်တာေတြ ေတြ႕ရတယ္။ က်မတို႕က်ေတာ့အထူးသျဖင့္ ေျမယာနဲ႕ သဘာ၀ပတ္၀န္း က်င္ က႑ကိုအေလးေပး ၾကည့္ထားေတာ့ အဲ့ဒီက႑မွာ ပိုျပီးထင္သာျမင္သာ ရွိေနတာေပါ့။
၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး၊အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး လက္ရွိNLDအစိုးရကို ဘာေတြမ်ားေျပာခ်င္ပါသလဲ။
- အမ်ားၾကီးေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ထားလို႕ မရေလာက္ဘူးလို႔ေတာ့ျမင္တယ္။ ၂၀၀၈အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ကေတာ့ အေတာ္ေလး အခ်ိန္ေရာ အားေတြေရာ စိုက္ရမယ့္ အေနအထားျဖစ္ေနတယ္။ ေနာက္ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကလည္း အနည္းငယ္ရပ္တန္႕ ေနတဲ့သေဘာမွာရွိေနေတာ့ ဒီႏွစ္ခုကို အာရံုစိုက္ေနရင္းနဲ႔ကို ျပည္သူေတြအေပၚ ခ်က္ခ်င္း သက္ေရာက္မႈရွိေနတဲ့ အျခားအျခားေသာ ဥပေဒေတြျပဳျပင္ေနတဲ့ အပိုင္းေတြကို အာရံုစိုက္ေစခ်င္ပါတယ္။ လယ္ယာေျမဥပေဒ၊ သစ္ေတာဥပေဒေတြလို လူထုအေပၚ ေန႕ခ်င္းညခ်င္း သက္ေရာက္မႈ ရွိေနတဲ့ ဥပေဒေတြ၊ ေနာက္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ ဒါေတြက ေရရွည္သြားမယ့္အေျခခံဥပေဒ ျဖစ္တယ္။
ျဖည့္ေျပာခ်င္တာရွိရင္ေျပာပါဦး။
- အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးကို လႊတ္ေတာ္တြင္းေကာ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပကေကာ သြားေနရင္းနဲ႕ တစ္ျပိဳင္နက္တည္း မွာပဲ ျပည္သူေတြအေပၚ ခ်က္ခ်င္းသက္ေရာက္မႈရွိေနတဲ့ အျခားအျခားေသာ ဥပေဒေတြျပဳျပင္ေနတဲ့ အပိုင္းေတြ ကို အာရံုစိုက္ေစခ်င္ပါတယ္။ ေျမလြတ္ေျမလပ္ ေျမရိုင္း စီမံခန္႕ခြဲသည့္ဥပေဒ၊ သစ္ေတာဥပေဒေတြလို လူထု အေပၚ ေန႕ခ်င္းညခ်င္း သက္ေရာက္မႈရွိေနတဲ့ဥပေဒေတြ၊ နည္းဥပေဒနဲ႕လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ ဒါေတြကို အသစ္ေရးဆြဲေနရာ ျပဳျပင္ေနတာေတြကို ေသခ်ာသတိနဲ႕ လုပ္ေဆာင္ျပီး လက္ရွိမွာျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံေတြမွာ သေဘာတူညီမႈ ရထားျပီးသားမူေတြနဲ႕ ျပန္ျပန္ခ်ိန္ထိုးမွသာ ေရရွည္သြားမယ့္ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ေကာ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အတြက္ေကာ ထိေရာက္မႈ ရွိႏိုင္မယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ခုခ်ိန္မွာ အေရးတၾကီးလိုေနတာက ရွိေနတဲ့ ဥပေဒနဲ႕ ေဘာင္အတြင္းကေနကို ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ရသေလာက္ ျဖည္ေလွ်ာ့လိုက္ဖို႕ အရမ္းအေရးၾကီးေနပါတယ္။
ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
