M Kawn La
ယေန႔ကမၻာ့အေျခအေနအရပ္ရပ္ဟာ အလြန္လ်င္ျမန္စြာပဲေျပာင္းလဲလ်က္ရွိေနပါတယ္။ ၁၉၈၀ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈတတိယလိႈင္း နဲ႔အတူ အေမရိကဟာနည္းပညာတိုးတက္မႈ အံ့မခန္းစတင္ပါတယ္။ တရုတ္ ရဲ႕စီးပြားေရး တိုးတက္မႈစတင္လာျခင္း၊ ဂ်ပန္၊ ကိုရီးယား၊ အေရွ႕ပိစိဖိတ္ႏိုင္ငံေတြ ကမၻာ့အဆင့္တက္လွမ္းလာျခင္း၊ အေရွ႕ ေတာင္အာရွက်ားႏိုင္ငံမ်ားဖြံ႔ၿဖိဳးလာျခင္း၊ အေမရိက၊ ဥေရာပအေရွ႕အလယ္ပိုင္း၊ ေတာင္အာရွ၊ အလယ္ ဗဟိုအာရွ၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၊ အေရွ႕ဖ်ားေဒသေတြတစ္ခုနဲ႔တစ္ခုခ်ိတ္ဆက္တိုးတက္လာတာ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ ပါတယ္။
အေမရိက နဲ႔ ေတာင္အေမရိကမွာ အေမရိကန္၊ ကေနဒါ၊ ဘရာဇီးတို႔ဗဟိုျပဳတိုးတက္လာသလို ဥေရာပမွာ ဂ်ာမဏီ၊ ျပင္သစ္၊ အီတလီ၊ ၿဗိတိန္နဲ႔ရုရွားတို႔ဗဟိုျပဳပါတယ္။အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ အီရန္၊ တူရကီ၊ ေဆာ္ဒီတို႔ အခရာက်သလို အာရွမွာ ေတာ့တရုတ္၊ အိႏိၵယ၊ ဂ်ပန္နဲ႔ ကိုးရီးယားတို႔က အဓိကက်ပါတယ္။ အာဖရိကမွာေတာ့ အီဂ်စ္၊ ေတာင္အာဖရိက၊ လစ္ဗ်ားတို႔ျဖစ္ၿပီးကမၻာႀကီးဟာ အဲဒီႏိုင္ငံေတြနဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး အေျပာင္းအလဲ ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ၂၁-ရာစုကို ခ်ီတက္ လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ အားၿပိဳင္မႈအရွိဆံုးကေတာ့ အေမရိကနဲ႔တရုတ္ျဖစ္ၿပီး အခုေနာက္ဆံုး Trade War ဆင္ႏႊဲခဲ့ ရတဲ့အထိ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈျပင္းထန္ပါတယ္။
တရုတ္ရဲ႕ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွစတင္ခဲ့တဲ့ OBOR စီမံကိန္း(OneBelt One Road) ဟာ နိင္ငံေပါင္း(၆၈)ႏိုင္ငံ၊ ကမၻာ့လူဦးေရရဲ႕(၆၅)၊ ကမၻာ့လံုးဆိုင္ရာ GDP (၄၀%)Ä billion-၉၀ဝ ရွိတာေၾကာင့္ ျမန္မာကို ၂၀၁၇ခုႏွစ္မွာ ဆိုက္ေရာက္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ တရုတ္ရဲ့ စီမံခ်က္ကေတာ့ ကုန္း၊ ေရႏွစ္သြယ္ ကမၻာ ပတ္လမ္းကြန္ယက္ေတြ ဖြဲ႔စည္းၿပီး အေမရိကကိုေက်ာ္တက္ ဖို႔ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဒီစီမံကိန္းႀကီးေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ တရုတ္သမၼတရွီက်င့္ဖ်င္ကို အၾကြင္းမဲ့အာဏာအပ္ႏွင္းသည္ အထိ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာကို ကုန္းလမ္းအေနနဲ႔ BICM ( Bangladesh,India,China,Myanmar) ကားလ္ကတၲား၊ဒါကၠာ၊ မႏၲေလး၊ ကူမင္းလမ္းေျကာင္း မႏၲေလး၊လားရိႈးကားနဲ႔ ရထားအျမန္လမ္းေတြကေန တရုတ္ကူမင္းအထိ မႏၲေလးကို ဗဟိုျပဳၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အထိတစ္လမ္း၊ ရခိုင္ေက်ာက္ျဖဴအထိတစ္လမ္း ကြန္ယက္တည္ေဆာက္ပါတယ္။ ေရလမ္း အေနနဲ႔ ရခိုင္ေက်ာက္ျဖဴဆိပ္ကမ္းနဲ႔ ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္းတို႔ကေန တရုတ္အေနာက္ေတာင္ ယူနန္အတြက္ လမ္းဖြင့္ ပါတယ္။ဒီဆက္ေၾကာင္းေတြကိုေလ့လာၾကည့္ေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ႀကီးဟာ မျဖစ္မေနအေရးပါတဲ့ ျပည္နယ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ တရုတ္ OBORစီမံကိန္းရဲ႕ ျမန္မာကိုျဖတ္ထြက္တည္ေဆာက္ရာမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္ရဲ႕ လီဒို လမ္းမႀကီးဟာ ပံ့ပိုးခ်ိတ္ဆက္အက်ိဳးျပဳရာလမ္းေၾကာင္းတစ္ခုအျဖစ္ဒုတိယကမၻာစစ္ကတည္းက ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ဒါဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ကံတရားလမ္းေၾကာင္းလား။ ကခ်င္ျပည္နယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔သဘာဝက ေပးတဲ့ လက္ေဆာင္လား။
ကခ်င္ျပည္နယ္ဟာ အေရွ႕ဘက္နဲ႔ေျမာက္ဘက္တစ္ျခမ္းလံုး တရုတ္ယူနန္နယ္ရွိေနၿပီး၊ အေနာက္ဘက္မွာ ေတာ့ အိႏၵိယရဲ႕ အရြန္နာခ်ာပရာေဒ့ခ်္ျပည္နယ္ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ျပည္နယ္ ေတြဟာဆင္းရဲၿပီး သူ႔တို႔အစိုးရႏွစ္ရပ္လံုးက ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစရန္ ႀကိဳးပမ္းေနတာကလည္း တူေနပါတယ္။ အဲဒီတြန္းအားႏွစ္ ရပ္က ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံဖို႔ အဓိကအခ်က္ျဖစ္လာတယ္ဆိုရင္ မမွားပါဘူး။ ကခ်င္ျပည္နယ္ရဲ့ အေနအထားဟာ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံရန္ အေျခခံအခ်က္အလက္မ်ား ျပည့္စံုေနပါတယ္။နိုင္ငံႀကီးႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးခက္တဲ့ ျပည္နယ္ႀကီးႏွစ္ခုအၾကား ေမခ၊ မလိခ၊ဧရာဝတီစတဲ့ ေရခ်ိဳရင္းျမစ္ရွိေနျခင္း၊ေျမဆီဩဇာေကာင္းလွတဲ့ စိုက္ပ်ိဳးလြင္ျပင္ႀကီး မိုးညွင္း၊ မိုးေကာင္း၊တႏိုင္း၊ ျမစ္ႀကီးနား၊ပူတာအိုနဲ႔ ဗန္းေမာ္လြင္ျပင္မ်ားတည္ရွိေနျခင္းက တရုတ္ကို ဆြဲေဆာင္လ်က္ရွိေနပါတယ္။
အိႏိၵယဟာ နည္းပညာဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို အဓိကအားေပးၿပီး အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားဘက္ ပိုၿပီးယိမ္းတဲ့မူဝါဒရွိပါတယ္။ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာရဲ႕ စစ္အာဏာရွင္အစိုးရအဆက္ဆက္မွာ မပတ္သက္ခဲ့တာ လည္း ပါပါတယ္။ ၂၀၁၀အရပ္သားအစိုးရျဖစ္လာမွ အေရွ႕ေမွ်ာ္မူဝါဒခ်မွတ္ကာ ျမန္မာနဲ႔ကုလားတန္ဘက္စံု စီမံကိန္းဆိုၿပီး ပါဝင္ပတ္သက္မႈ ေနာက္အက်ဆံုးျဖစ္ခဲ့တယ္။
တရုတ္ကေတာ့ ေျပာင္းျပန္ပါ။ တိန္ေရွာင္ဖိန္ လက္ထက္ကစတင္ခဲ့တဲ့ “Weaith is Strength” မူဝါဒနဲ႔ အေမရိကန္နဲ႔အၿပိဳင္ ၁၉၈၀ ခန္႔ကစၿပီး စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအရွိန္အဟုန္နဲ႔စတင္ခဲ့ရာ မွာ အေနာက္ေတာင္က သူ႔ရဲ႕ကုန္းတြင္းပိတ္နယ္ေျမႀကီးတစ္ခုလံုးအတြက္ ျမန္မာျပည္နဲ႔ကခ်င္ျပည္နယ္ဟာ အသံုးခ်ဖို႔အေကာင္းဆံုးၾကားခံ နယ္ေျမ (Buffer land )ႀကီး ျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။ အိႏိၵယထက္တရုတ္က သူ႔ႏိုင္ငံ အတြက္ အေရးတႀကီး ျပင္ဆင္ ပါေတာ့တယ္။
ပထမဦးစြာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္အတြက္ ျပင္ဆင္ပါတယ္။ တရုတ္က ၁၉၈၈ ျမန္မာအေရးအခင္းကာလ ေနာက္ပိုင္း အထီးတည္းျဖစ္က်န္ခဲ့တဲ့စစ္အစိုးရကိုေထာက္ပံ့ကူညီရင္း ျမန္မာ့ေျမထဲမွာ တစ္ဆင့္ခံတရုတ္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားထူေထာင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ကခ်င္ ျပည္နယ္ရဲ႕ ဧရာဝတီျမစ္ႀကီးျမစ္ဖ်ားခံရာ ေရခ်ိဳရင္းျမစ္ႀကီးကို အဆင္သင့္သြားေတြ႔ပါတယ္။ ေရအား လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ဖို႔ ေရစီးသန္တဲ့ ေရခ်ိဳျမစ္ေတြရွိ ေနတဲ့အျပင္ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ကိုင္ဖို႔ လြင္ျပင္မ်ားလည္း အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါေတာ့တယ္။
တရုတ္ဟာ ၂၀ဝ၁-ခုႏွစ္မွာ ဂ်ပန္ကုမၸဏီ KEPCO စမ္းသပ္ေလ့လာခဲ့တဲ့ တန္ဖဲေနရာမွာ ျမစ္ဆံု ဆည္ႀကီး တည္ေဆာက္ဖို႔ စတင္ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။စီမံကိန္းကိုေတာ့ ျမန္မာ့လွ်ပ္စစ္(၁)နဲ႔ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးဝန္ႀကီးဌာန (၂)ခုေပါင္းေရးဆြဲပါတယ္။၂၀ဝ၅-ခုႏွစ္ေရာက္လာတဲ့အခါ ျမစ္ဆံုတန္ဖဲသာမကဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္းစီမံကိန္းမ်ားကို ျမစ္ဆံုအထက္ ေမခနဲ႔မလိချမစ္မ်ားအထိ ဆည္ႀကီး(၇)ခုတည္ေဆာက္ဖို႔ တရုတ္ CISPDR ကုမၸဏီကတာဝန္ယူ အစီအစဥ္ေရးဆြဲခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္သူအမ်ားစုသိၾကတာက ျမစ္ဆံုတန္ဖဲတစ္ခုတည္းပါ။ ၂၀၁၁-ခုႏွစ္ မရပ္ဆိုင္းခင္အထိCPI ကုမၸဏီက တာဝန္ယူတည္ေဆာက္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕တန္ဖိုးဟာ ၃.၆ ဘီလီယံေဒၚလာျဖစ္ၿပီး စက္တပ္ဆင္အားဟာ ၆၀ဝ၀MW ျဖစ္တယ္။ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ႏိုင္စြမ္းက ၃၀.၆Million KW/hr ျဖစ္တယ္။ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ပထမဆံုးနဲ႔ အႀကီးဆံုး ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ(ၤီႈ)ျဖစ္ခဲ့ၿပီး စီမံကိန္းေနရာက ကခ်င္ျပည္နယ္ရဲ့ ကခ်င္အမ်ိဳးသားတို႔ အမ်ိဳးသား အထိမ္းအမွတ္ေနရာျဖစ္ေနျခင္း၊ ျမန္မာတို႔ရဲ႕အသက္ ဧရာဝတီျမစ္ႀကီး စတင္စီးဆင္းရာေနရာျဖစ္ေန ျခင္းတို႔ေၾကာင့္နာမည္ေက်ာ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ျမစ္ဆံုတင္မကအထက္ဘက္ ေမခနဲ႔မလိခတို႔မွာ ေနာက္ထပ္ ဆည္ႀကီး(၆)ခု တည္ေဆာက္ဖို႔ရွိေနတာပါ။
ျမစ္ဆံုထက္ စုစုေပါင္းစက္တပ္ဆင္အားပမာဏပိုမိုမ်ားျပားတဲ့ ေရကာ တာႀကီးမ်ားဟာ ေမချမစ္ေပၚမွာ ခ်ီေဖြ၊ ဝူေဆာက္၊ ဖီေဆာ၊ ေခါင္လန္ဖူး၊ ရိနန္ဆိုၿပီး(၅)ခုနဲ႔ မလိချမစ္ေပၚမွာ လာဆာဆိုၿပီး(၁)ခု ေနာက္ထပ္(၆) ခုရွိေနပါတယ္။အဲဒီဆည္ႀကီး(၆)ခုရဲ႕ စက္တပ္ဆင္အားဟာ၁၅၅၀ဝMG ျဖစ္တယ္။ ျမစ္ဆံုရဲ႕စက္တပ္ဆင္အား ၆၀ဝ၀MW နဲ႔ေပါင္းရင္ ျမစ္ဆံုျမစ္ဝွမ္းစီမံကိန္းဟာ၂၁၅၀ဝMW နဲ႔ကမၻာေပၚမွာ MW၂၀ဝ၀ဝ ေက်ာ္တဲ့ဆည္ႀကီး (၂)ခုၿပီးရင္ တတိယအမ်ားဆံုးပဲ။
ACHC တရုတ္ကုမၸဏီက တာဝန္ယူတည္ေဆာက္တယ္။ တရုတ္ကို ႏွစ္ေပါင္း(၅၀)လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးထားၿပီး အစုရွယ္ယာပိုင္ဆိုင္မႈအေနနဲ႔ ACHC က(Ä၈၀Ä%)၊ ျမန္မာက(၁၅%) Asia World Company က (၅%) တို႔ျဖစ္တယ္။ လွ်ပ္စစ္ billion ေပါင္း ၁၁၃.ဝ၄ KW/hr ထုတ္မွာျဖစ္ျပီး ျမန္မာက(၁၀%)Ä အခမဲ့လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ရမွာျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္ေျမေပၚမွာ ပထမဆံုးဝင္လာတဲ့ အႀကီးစား FDA စီမံကိန္းျဖစ္တယ္။
၂၀ဝ၆-ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ(၂၈)မွာ ACHC နဲ့MOU စတင္လက္မွတ္ထိုးတယ္။ ၂၀ဝ၉ ဇြန္လ(၁၆)ရက္မွာ MOA ထိုးျပီးေနျပီျဖစ္တယ္။ ၂၀ဝ၉ ဒီဇင္ဘာ(၂၀)မွာ တရုတ္ဒုသမၼတရွိခ်င္ဖိန္နဲ႔ နအဖဒုဥကၠဌ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီး ေမာင္ေအးတို႔ JVA ထိုးျပီး ျမစ္ဆံုျမစ္ဝွမ္းစီမံကိန္းျကီးကို ဒီဇင္ဘာ(၂၁)ရက္မွာ တရားဝင္စတင္ခဲ့တယ္။ ဒါေတြဟာကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ျမန္မာနိုင္ငံကိုပထမဆံုးစတင္ဝင္ေရာက္လာတဲ့ အျကီးစားFDA ျဖစ္တယ္။ စီမံကိန္း JVA အရဆိုရင္ ျမန္မာဟာလွ်ပ္စစ္၁၁.၃ billion KW/hr အခမဲ့ရမွာျဖစ္ျပီး ျမန္မာ့စီးပြားေရးအေျခခံအေဆာက္အအံု တည္ေဆာက္ဖို႔လိုအပ္တဲ့လွ်ပ္စစ္ဖူလံုမွာျဖစ္တယ္။ဘာလို့လဲဆိုေတာ့ ACHC စီမံကိန္းအလုပ္လုပ္ရန္ ခ်ီေဖြေခ်ာင္းမွာတည္ေဆာက္ထားတဲ့ ခ်ီေဖြငယ္ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းရဲ့ ၉၉ MWစက္တပ္ဆင္အားရဲ့ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္မႈ၅.၉၉million/hrနဲ႔ ACHC စီမံကိန္းျကီးတစ္ခုလံုးအတြက္အျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရဲ့ ပူတာအို၊ခ်ီေဖြ၊ ျမစ္ျကီးနားနဲ႔ ဝိုင္းေမာ္ေဒသေတြကို လွ်ပ္စစ္ေထာက္ပံ့ေပးနိုင္တာျကည့္ရင္ ျမင္သာပါတယ္။
ျမန္မာရဲ႔ဖြံ့ျဖိဳးတိုးတက္မႈဟာလွ်ပ္စစ္ဘယ္ေလာက္သံုးနိုင္သလဲ အေပၚအေျခခံေနတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ဟာ မူရင္းလက္ခံေဒသမို႔ေျပာဖြယ္ရာမရွိပါ။ ဒါဆိုရင္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းမွာရွိေနတဲ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္ FDI စီမံကိန္းျကီးဟာျပည့္စံုျပီလား။တရုတ္ရဲ့ buffer land ႀကီးတည္ေဆာက္ဖို့ လွ်ပ္စစ္ဟာထုတ္ယူဖို႔အဆင္သင့္ ေတာင္ ျဖစ္ေနပါေရာ။ကခ်င္ျပည္နယ္ဟာငရဲပန္းနဲ႔ေဆာ့ကစားတဲ့အျဖစ္မ်ိဳး ႀကံဳေနတာျဖစ္တယ္။ ျမန္မာျပည္သူ တို႔နဲ႔ ကခ်င္ေတြဟာျမစ္ဆံုတန္ဖဲေရကာတာအတြက္ပဲ စိုးရိမ္ေနျကတယ္။ ျမစ္ဆံုဆည္ ေရဝပ္ဧရိယာ ၁၇၄ စတုရန္းမိုင္ရွိတဲ့၆၀ဝ၀ MWစက္တပ္ဆင္အားရဲ့တစ္ဝက္ရွိတဲ့ ၃၀ဝ၀ MW ဆည္ႀကီး(၃)ခုဟာ ခ်ီေဖြ၊ ဝူေဆာက္၊ ေခါင္လန္ဖူးမွာရွိေနတယ္။၈၅-မိုင္စတုရန္းေရဝပ္ဧရိယာရွိေနတဲ့အႀကီးစားေရကန္ႀကီးေတြျမစ္ဆံု အထက္ေတာင္ေပၚမွာတည္ ေဆာက္ထားတဲ့အႏÄၱရာယ္ျဖစ္တယ္။ ဒါေတြဟာျမစ္ဆံုလိုပဲအႏၲရာယ္ျကီးမားတဲ့ ဆည္ေတြျဖစ္တယ္။ဒါဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုအေျဖထုတ္သင့္သလဲ။ အနာဂတ္ကခ်င္ျပည္နယ္အေရးစဥ္းစားခ်က္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ လွ်ပ္စစ္ လည္းလိုတယ္။ ထုတ္လုပ္မႈအႏၲရာယ္လည္းရွိေနတယ္။ဒီဒြိဟစဥ္းစားခ်က္အေပၚအေကာင္းဆံုး တည္ေဆာက္ရမွာျဖစ္တယ္။ဒီအတြက္ တရုတ္ရဲ႕ေတြးေတာခ်က္ကို သိဖို႕အေရးျကီးတယ္။မူလကေျပာခဲ့သလို တရုတ္ဟာကခ်င္ျပည္နယ္ျကီးကို တရုတ္ရဲ႕ buffer zone ျကီးအျဖစ္နဲ႔ေဆာင္ရြက္ဖို႔သူဟာ မ်ားမ်ားနဲ့ျမန္ျမန္ မဟာဗ်ဴဟာအရ ခ်ဥ္းကပ္တာျဖစ္တယ္။
ဒါေျကာင့္ ႏွစ္(၅၀)အတြင္းေရေလွာင္ပမာဏျကီးျပီး လွ်ပ္စစ္ မ်ားမ်ားထြက္ဖို႔ ရည္ရြယ္တာျဖစ္တယ္။ ဒါမွ သူ႕ရဲ႕ OBOR လမ္းေျကာင္းBICM နဲ႔ လီဒိုလမ္းမျကီးတစ္ေလွ်ာက္ အေျခခံ အေဆာက္အအံုနဲ႔ စီးပြားေရးဇုန္ေတြအေကာင္အထည္ေဖၚဖို႔လ်င္ျမန္ျပီးေအာင္ျမင္မွာျဖစ္တယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ျကီးအတြက္ေတာ့ အႏၲရာယ္ေတြနဲ႔ကစားရမွာျဖစ္တယ္။
ကြ်န္ေတာ္တို႕ဘက္က ေတြးဆ ခ်က္ေတြကေရာလွ်ပ္စစ္က ထုတ္ရမယ္။ အႏၲရာယ္မရွိေအာင္ အေသး စားနဲ့ အလတ္စားေရကာတာေတြေတာ့ ေဆာက္ရမွာျဖစ္တယ္။ အင္အားျကီးမားတဲ့ လွ်ပ္စစ္ပမာဏရဖို႔ electricle power grid ေတြ ကြန္ရက္ဖြဲ႕တည္ေဆာက္ရမွာျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ နည္းနည္းနဲ႕ေရရွည္မဟာဗ်ဴဟာျဖစ္တယ္။ တရုတ္တို႕နဲ႔ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္တယ္။ ဒီမဟာဗ်ဴဟာ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေနတာကို ကိုယ္က ေျမနဲ႔ေရပိုင္ရွင္ျဖစ္ေနတဲ့ အားသာခ်က္ နဲ႔ျပန္လည္ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ဟာ အနာဂတ္ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ျမန္မာနိုင္ငံေကာင္းစားဖို႔ အေရးျဖစ္တယ္။ ေနာက္ထပ္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရဲ႕ FDI တစ္ခုကကမၻာÄမွာ ေရကာတာေတြနဲ႔ ေရအားလွ်ပ္စစ္ ေတြထုတ္ရင္ ပံုေသေဖၚျမဴလာေတြရွိတယ္။ ဒါကေတာ့ ေရကာတာေတြနဲ႔လက္လွမ္းမီတဲ့ မလွမ္းမကမ္းမွာ စက္မႈစီးပြားေရး ဇုန္ျကီးေတြ တည္ေဆာက္ျကတာျဖစ္တယ္။
ဘာလို႔လဲ။
၁။ လွ်ပ္စစ္သြယ္တန္းစရိတ္ သက္သာတယ္
၂။ ဓါတ္အား အျပည့္ရတယ္
၃။ စက္မႈဇုန္ေတြထူေထာင္တာျဖစ္လို႔ ေဒသခံေတြအတြက္ အလုပ္အကိုင္ရေစတယ္
၄။ ေတာေရာၿမိဳ႕ပါ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈတန္းတူျဖစ္လာတယ္
တရုတ္ကလည္း သူ႕နိယာမကို မေသြဖည္ပါဘူး။ လွ်ပ္စစ္အတြက္ ACHC ျမစ္ဆံုျမစ္ဝွမ္းေရကာတာ စီမံကိန္းေတြ တည္ေဆာက္မႈျပီးလာတဲ့အခါ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ့ လီဒိုလမ္းမျကီးရဲ႕ အလယ္ဗဟိုမဟာဗ်ဴဟာ ေျမာက္ၾကတဲ့ ျမစ္ျကီးနားျမိဳ႕အေနာက္ဖက္မွာနန္က်င္စီးပြားေရးဇုန္တည္ေဆာက္ဖို႔ ၂၀၁၇ မွာ အေကာင္ အထည္ေဖၚလာတယ္။ ဒါဟာ OBOR initative MOU ထိုးျပီး ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရကေနဦးေဆာင္ အေကာင္အထည္ေဖၚတဲ့ FDIျကီးတစ္ခုျဖစ္တယ္။တရုတ္တို႔ ဘာလို႔နန္က်င္ရြာကိုေရြးသလဲ။ ျမစ္ျကီးနား လြင္ျပင္ဟာ ကခ်င္ျပည္နယ္ရဲ့အလယ္ဗဟိုက်ျပီး ပူတာအို၊ မိုးညွင္း၊ တနိုင္း၊ ဗန္းေမာ္တို႔နဲ့ ခရီးအတိုဆံုးေနရာ ျဖစ္ျပီး၊ ထုတ္လုပ္ျပီးကုန္ပစၥည္းျဖန္႔ျဖဴးေရးမွာ မဟာဗ်ဴဟာက်လွပါတယ္။ေနာက္ျပီး ACHC ကေပးမယ့္ လွ်ပ္စစ္အတြက္ ကလည္းနီးေနတာမို့ ကုန္က်စရိတ္သက္သာစြာနဲ႔ ရယူနိုင္တယ္မဟုတ္လား။ ဒါေျကာင့္ တရုတ္တို႔ ကနဦး ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြဟာ ဧက-၄၀ဝ၀ေပၚမွာ အေကာင္အထည္ေဖၚမယ္။ ေငြက သူတို႔စိုက္မယ္။ ႏွစ္ေပါင္း(၇၀)အတြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ သူတို႔ပဲ စီးပြားေရးဇုန္လုပ္မယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရက ေျမစိုက္တဲ့အတြက္ေျမဖိုး ၂၀%၊ တရုတ္က ေငြနဲ႔နည္းပညာစိုက္လို႕ ၈၀%Äအစုစပ္ လုပ္မယ္။ အေျခခံအေဆာက္ အအံုေတြ သူတို႔တာဝန္ယူမယ္။ ေျမယာျပႆနာကို ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရက တာဝန္ယူ။ စီမံကိန္းတန္ဖိုးကို Äသိန္း (၁၈၀ဝ၀)သတ္မွတ္မယ္။
တရုတ္ေတြဟာ မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ေနရာမွာ FDI ကို အပိုင္ခ်ည္တာပါ။ ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရက ျပန္လည္ေဆြးေႏြးတာက ေျမဧက၄၇၀ဝ၊ အစုရွယ္ယာက ေျမတန္ဖိုး၃၀% နဲ့ ေငြသား၂၁%၊ ေဈးကြက္စီးပြားေရး အရ ယွဥ္ၿပိဳင္ေစရမယ္။ဒါနဲ႔ပဲ ညွိႏိႈင္းရင္း ဧျပီလ(၃၀)ရက္ေန႔မွာ MOU ကိုတရုတ္ယူနန္ထိန္ခ်ံုးယံု႔ရင္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီနဲ႔ခ်ဳပ္ဆိုတယ္။ အေျပာင္းအလဲက ကခ်င္ျပည္နယ္အစား ျမစ္ျကီးနားျမိဳ႕နယ္၊ ႏွစ္(၇၀)လုပ္ခြင့္အစား (၁၅)ႏွစ္သို႔ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့တယ္။ ယခုဆက္လက္ျပီး MOA ကိုသြားဖို႔ ေဆြးေႏြးမႈမူျကမ္းအဆင့္ဆင့္သြားေနတယ္။ JVA ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္ ျမန္မာဘက္က အမ်ားပိုင္ကုမၸဏီဖြဲ႕ဖို႔ ကုမၸဏီေပါင္း(၉၅)ခုအထိ ဖြဲ႔စည္းထားျပီး၊ သီလဝါစီးပြားေရးဇုန္ကအခ်ိဳ႕ပါ ပါဝင္ပတ္သက္လာပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္ ကခ်င္ျပည္သူတို့အျကားမွာနန္က်င္စီးပြားေရးဇုန္နဲ႔ပတ္သက္ျပီး ဝိဝါဒကြဲျပားေနတယ္။ အခ်ိဳ႕က ႏိုင္ငံေရးအရ ယခုေဆြးေႏြးေနဆဲကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္မရေသးခင္ မည္သည့္ FDI အဆံုးအျဖတ္မွ မလုပ္ေစခ်င္ၾကပါ။ အခ်ိဳ႕က်ေတာ့ သယံဇာတစီးပြားေရးမွီခိုမႈကေန ဖယ္ခြာခ်င္ေနျကျပီး ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ အမွန္တကယ္လိုအပ္လို႔ အျခားစက္မႈကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းမ်ားအေပၚအေျချပဳရန္ သေဘာတူၾကတယ္။ တရုတ္နဲ႔ အျခားျပည္မ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားအမ်ားအျပား ကခ်င္ေဒသခံတို႔အေပၚ လူဦးေရ၊ယဥ္ေက်းမႈ၊ ႏိုင္ငံေရး လႊမ္းမိုးလာမွာလည္း စိုးရိမ္ၾကတယ္။
ဒါေၾကာင့္ MOA အဆင့္နဲ့ JVA အဆင့္မ်ားမေရာက္ခင္ ကခ်င္ႏိုင္ငံေရး အစုအဖြဲ့ေတြနဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရ၊ တရုတ္ယူနန္ထိန္ခ်ံဳးယံုရင္းတို႔အျကားအျကိုေဆြးေႏြးမႈ အဆင့္ဆင့္ လုပ္ရန္လိုအပ္တယ္လို႔ျမင္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း ပဋိပကၡအျငင္းပြားမႈေတြ အေစာကတည္းက ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မယ္ မဟုတ္ပါလား။ လူထုပါဝင္ေဆြးေႏြးမႈ လိုအပ္တယ္လို႔ယူဆျပီး ကခ်င္ႏိုင္ငံေရးပါတီ ကခ်င္အမ်ိဳးသားကြန္ဂရက္မွ ကခ်င္ျပည္နယ္အစိုးရကို တိုက္တြန္းမႈျပဳလုပ္ထားပါတယ္။ကခ်င္ျပည္နယ္ျကီးဟာ တရုတ္တို႔ရဲ႕ အနာဂတ္ရည္မွန္းခ်က္နဲ့ ျမစ္ဆံုျမစ္ဝွမ္းစီမံကိန္းျကီးနဲ႔နန္က်င္စီးပြားေရးဇုန္တည္ေဆာက္မႈ FDI(၂)ခု ဆိုက္ဆိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ႀကီး ႀကံဳေတြ႕ေနရပါေတာ့တယ္။
ကခ်င္စစ္ပြဲႏိုင္ငံေရးအျငင္းပြားမႈ သယံဇာတအလြန္အကြ်ံမွီခိုမႈတို႔အျကားမွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးေျခလွမ္း ကို မဟာဗ်ဴဟာက်က် အနာဂတ္ကိုရည္မွန္းျပီး အျဖစ္သင့္ဆံုးနဲ႔ အမွန္ဆံုးေရြးခ်ယ္ရေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာျကီးဟာ တေရြ႕ေရြ႕သြားေနဆဲ၊ မည္သူ႕ကိုမွ မေစာင့္ပါ။ သမိုင္းေရြ႕လ်ားမႈမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္ႀကီးဟာ ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္းအေၾကာင္းျပခ်က္တစ္ခုတည္းအတြက္နဲ႔ မရပ္တန္႔ေကာင္း။ မိမိတို႔ရဲ႕ရွင္သန္ေရးအတြက္ ကမၻာÄ့အင္အားျကီးႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ကစားကြက္ေအာက္မွာ အေကာင္းဆံုးတန္ျပန္တိုက္ခိုက္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမႈေဖၚ ေဆာင္ရမွာျဖစ္ေျကာင္းတိုက္တြန္းအပ္ပါတယ္။
M Kawn La
